ΑΝΑΛΥΣΗ: Η γλώσσα των αριθμών

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Το εκλογικό αποτέλεσμα της 20^ης Σεπτεμβρίου 2015 προσφέρεται για πολλές αναγνώσεις, προκειμένου να εξαχθούν πολιτικά συμπεράσματα. Βέβαιο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε μία άνετη νίκη. Παρά το γεγονός, όμως, ότι επανεξελέγη να κυβερνήσει και μάλιστα με σημαντική ποσοστιαία διαφορά από το δεύτερο κόμμα, τη Νέα Δημοκρατία, εντούτοις, όχι μόνον δεν πέτυχε την αυτοδυναμία που επιμόνως ζητούσε ο κ. Τσίπρας, αλλά, αντίθετα, η εντολή που έλαβε ήταν μεν «καθαρή», αλλά όχι «ισχυρή». Απώλεσε μέρος της δυνάμεώς του. Έτσι, σήμερα διαθέτει –μαζί με τους ΑΝ.ΕΛ.- μικρότερη δύναμη, από αυτή που είχε στην διαλυθείσα Βουλή.

Ας δούμε τι λένε οι αριθμοί. Το πρώτο νούμερο, πραγματικά συγκλονιστικό, αναφέρεται στην αποχή που ξεπέρασε το 44%. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της αποχής, πρωτοφανές στην ελληνική πραγματικότητα, ας δούμε τα ανάλογα ποσοστά της τελευταίας δεκαετίας:

2004- 24%,  2007- 25,9%, 2009- 29,1%, 2012^α-34.9% 1012β-37,5%, 2015 α-36,4%, 2015 β-44,8%. Δηλαδή από το δημοψήφισμα του Ιουλίου ένα πρόσθετο ποσοστό της τάξης του 8,5% του εκλογικού σώματος επέλεξε συνειδητά την αποχή, αποστασιοποιημένο από τα πολιτικά τεκταινόμενα, λόγω κόπωσης, αγανάκτησης ή οικονομικής δυσπραγίας! Το γεγονός δε ό ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις άγγιξε σε συσπείρωση περίπου το 72,5% (η ΝΔ το 88,6%) δείχνει κατά που «στόχευαν» οι απέχοντες ψηφοφόροι.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, το ποσοστό όσων επιλέγουν την αποχή έχει σχεδόν διπλασιαστεί  μέσα στην τελευταία 10ετία (24% το 2004, 45% το 2015). Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξαν εκλογικές περιφέρειες όπου η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν μικρότερη του 50%, όπως στην Φλώρινα,  όπου ψήφισε μόλις το 35,94% των εγγεγραμμένων,  στην Κεφαλονιά το 38,85% κ.α.

Στις εκλογές ψήφισαν 774.250 άτομα λιγότερα – σε σχέση με τις εκλογές του Ιανουαρίου.(Σ.σ.  υπήρξε περαιτέρω εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων κατά 125.552 ψηφοφόρους οπότε ο πραγματικός αριθμός της μείωσης είναι 648.698 άτομα).

Ας δούμε, τώρα το μηχανισμό των επιπτώσεων της αποχής επί των κομμάτων.

Πρακτικά το λευκό, η αποχή και το άκυρο δεν προσμετρώνται στο εκλογικό μέτρο.  Το ποσοστό των κομμάτων υπολογίζεται με βάση το εκλογικό μέτρο, δηλαδή τον αριθμό των ψηφισάντων των οποίων η ψήφος λογίζεται ως έγκυρη. Στην πράξη, δηλαδή, αν από το σύνολο των 10 (περίπου) εκατομμυρίων ψηφοφόρων τα 3 εκ. επιλέξουν την αποχή, το λευκό ή το άκυρο, τότε το εκλογικό μέτρο θα γίνει 7 εκ. από τα 10 εκ. που είναι αρχικά.

Μειούμενο το εκλογικό μέτρο, λοιπόν, αλλάζει και το τελικό ποσοστό των κομμάτων αφού με βάση αυτό υπολογίζεται ο αριθμός.

Είναι προφανές ότι οι επιλογές αυτές δεν ενισχύουν το πρώτο κόμμα.  Στην πραγματικότητα όμως ενισχύεται το ποσοστό όλων των κομμάτων, αναλογικά με τη δύναμή τους, είτε μικρά είτε μεγάλα.

Ένα κόμμα Χ, που θα το ψηφίσουν 3.000.000 πολίτες και ένα δεύτερο Ψ με 250.000 ψήφους, θα έχουν ποσοστό 30% και 2,5% αντίστοιχα στην περίπτωση όπου όλοι οι πολίτες ψηφίσουν.

Εάν έχουμε 3 εκ. ψηφοφόρων σε αποχή-λευκό-άκυρο, τότε τα ποσοστά των κομμάτων θα διαμορφωθούν στο 42,8% και 3,5 αντίστοιχα γιατί θα μειωθεί το εκλογικό μέτρο υπολογισμού κατά 3 εκ.

Προφανώς, και το πρώτο κόμμα ενισχύεται λόγω του ότι πλησιάζει στα ποσοστά της αυτοδυναμίας έτσι, αλλά και το μικρό ενισχύεται επειδή θα ανεβάσει τα ποσοστά του.

Στις εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε από 36,34% σε 35,46% και έχασε 323.354 ψηφοφόρους.

Η Νέα Δημοκρατία αύξησε την δύναμη της από 27,81% σε 28,09%, έχασε ωστόσο και αυτή 195.476 ψηφοφόρους.

Η Χρυσή Αυγή που αύξησε την δύναμη της από 6,28% σε 6,99% ωστόσο την ψήφισαν 9.280 ψηφοφόροι λιγότεροι.

Ακόμη και το ΚΚΕ που είχε άνοδο των δυνάμεων του από 5,47% σε 5,55%, είχε μείωση σε ψήφους κατά 37.266.

Το Ποτάμι έχασε 152.253 ψηφοφόρους,

Οι ΑΝ.ΕΛ. έχασαν 93.664 ψηφοφόρους.

Το μόνο κόμμα που εμφανίζει πραγματική αύξηση της δύναμης του είναι η Ένωση Κεντρώων. Οι 110.923 ψηφοφόροι του τον Ιανουάριο, αυξήθηκαν κατά 75.220.

Ωστόσο,  όχι το γεγονός ότι αύξησε σημαντικά τον αριθμό των ψήφων υπέρ του, αλλά η μεγάλη αποχή ήταν εκείνη που στην πραγματικότητα έβαλε την Ένωση Κεντρώων στη νέα Βουλή.

Σε ό,τι αφορά την αυτοδυναμία και την «ισχυρή εντολή» την πρώτη ούτε καν πλησίασε ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η  δεύτερη είναι  πλασματική. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από 149 έδρες που είχε στις εκλογές του Ιανουαρίου, έπεσε στις 145, δηλαδή ΕΧΑΣΕ 4 έδρες! Και από 162 βουλευτές που είχε στη διαλυθείσα βουλή (μα την σύμπραξη με τους ΑΝΕΛ) τώρα θα διαθέτουν μαζί 155 έδρες, ήτοι συνολικά έχασαν επτά έδρες! (Σκεφθείτε 9 έδρες έλαβε ο Λεβεντης!)

Επομένως πασίδηλο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αύξησε τις δυνάμεις του. Απλώς «άντεξε». Ο λαός κουρασμένος και αποκαμωμένος από την οικονομική κρίση, την πολιτική «κολοτούμπα» και γενικότερα από τους πολιτικούς,  είτε επέλεξε την θεωρία της «δεύτερης ευκαιρίας» για τον κ. Τσίπρα,  είτε αντέδρασε με την αποχή. 3.131.200 ψηφοφόροι έλειψαν από το σύνολο του Ιανουαρίου. Δεν έχει σημασία πόσοι από αυτούς μπορεί να μην ζουν, ή μπορεί να ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές (αφού είδαμε προοδευτική αύξηση του ποσοστού εκείνων που απείχαν). Σημασία έχει ότι στις 20 Σεπτέμβρη 3.131.200 ψηφοφόροι που ήταν εγγεγραμμένοι, δεν εμφανίστηκαν. Αυτοί άλλαξαν δραματικά το εκλογικό μέτρο. ‘Εβγαλαν κυβέρνηση και έβαλαν κάποια κόμματα στη Βουλή.

Συμπερασματικά,  επειδή με την αλλαγή του εκλογικού μέτρου αναλογικά της δύναμής τους  ενισχύονται τα μεγαλύτερα κόμματα, αν κάποιος θέλει να «τιμωρήσει» μία  κυβέρνηση ή γενικά τα μεγάλα κόμματα, με λευκό-αποχή-άκυρο, φέρνει το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα…

Πηγή: Με στοιχεία δημοσιευμένα στο διαδίκτυο.