Ταξίδι στον Κάτω Κόσμο

Βουτιά στον Κάτω Κόσμο: η NASA παρουσίασε το καλύτερο μέχρι σήμερα πορτρέτο του Χάροντα, του μεγαλύτερου από τα πέντε ζοφερά φεγγάρια του Πλούτωνα. Ένας κόσμος καλυμμένος από πάγο, ο οποίος περιέργως δείχνει να έχει ζεστή καρδιά.

O Πλούτωνας και ο Χάροντας

Στο κέντρο της παραπάνω εικόνας του Χάροντα, η οποία ελήφθη από την αποστολή New Horizons της NASA στις 13 Ιουλίου, διακρίνεται ένας μακρόστενος σχηματισμός από χαράδρες και ρήγματα που εκτείνεται σε μήκος 1.000 χιλιομέτρων.

Πάνω δεξιά, κοντά στην άκρη του φεγγαριού, ένα φαράγγι μεγαλύτερο από το Γκραν Κάνιον φτάνει σε βάθος επτά με εννέα χιλιομέτρων.

Στο πάνω τμήμα της εικόνας, η περιοχή του βόρειου πόλου είναι σκούρα και δείχνει να καλύπτεται από ένα λεπτό στρώμα αποθέσεων, των οποίων η σύσταση μένει να προσδιοριστεί.

Αυτό όμως που προκαλεί μεγαλύτερη έκπληξη στους ερευνητές του New Horizons είναι η σχεδόν πλήρη απουσία κρατήρων στον Χάροντα.

Πολυάριθμα σημάδια από προσκρούσεις αστεροειδών θα έπρεπε να σημαδεύουν την παγωμένη επιφάνεια αν ήταν αρχαία, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην επιφάνεια της Σελήνης. Η απουσία κρατήρων υποδηλώνει ότι κάποια διαδικασία κάνει συνεχές «λίφτινγκ» στην επιφάνεια και σβήνει τα σημάδια.

Οι κρατήρες απουσιάζουν εξάλλου και από την τελευταία εικόνα του Πλούτωνα, η οποία αποκαλύπτει την ύπαρξη μιας οροσειράς που φτάνει σε ύψος τα 3,5 χιλιόμετρα.

Τα βουνά του Πλούτωνα, τα ρήγματα του Χάροντα και η απουσία κρατήρων αποτελούν ενδείξεις πρόσφατης ή συνεχιζόμενης γεωλογικής δραστηριότητας, ανέφερε η NASA. Όπως φαίνεται, τα δύο σώματα διατηρούν αρκετή θερμότητα στο εσωτερικό τους για να τροφοδοτούν γεωλογικές διαδικασίες. Πιθανότατα πρόκειται για θερμότητα από τη διάσπαση ραδιενεργών στοιχείων -η ίδια διαδικασία που διατηρεί καυτό το κέντρο της Γης.

O Χάροντας και ο Πλούτωνας καλύπτονται και οι δύο πάγους (κυρίως άζωτο στον πλανήτη νάνο και κυρίως νερό στον δορυφόρο του) και πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν από τη σύγκρουση δύο άλλων σωμάτων, η οποία συνέβη πιθανότατα πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

Η διαφορά στο μέγεθός τους είναι πολύ μικρή σε σχέση με τη διαφορά ανάμεσα στη Γη και τη Σελήνη. Το New Horizons μέτρησε με ακρίβεια τη διάμετρο του Πλούτωνα στα 2.370 χιλιόμετρα, λιγότερο από το διπλάσιο της διαμέτρου του Χάροντα. Τα δύο σώματα κινούνται σε τροχιά γύρω από το κοινό κέντρο μάζας, το οποίο βρίσκεται έξω από τον Πλούτωνα και του προκαλεί έτσι μια χαρακτηριστική ταλάντωση.

Εκτός από τον Χάροντα, ο Πλούτωνας περιτριγυρίζεται από ακόμα τέσσερα, μικρά φεγγάρια, όλα τους με ονόματα που εμπνέονται από τον Κάτω Κόσμο της ελληνικής και ρωμαϊκής μυθολογίας: Νύχτα, Ύδρα, Κέρβερος και Στύγα.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εικόνα της Ύδρας, της οποίας το σχήμα, η σύσταση και το ακριβές μέγεθος παρέμεναν άγνωστα μέχρι σήμερα.

Ακόμα και τώρα, το μικροσκοπικό φεγγάρι καταλαμβάνει λίγα εικονοστοιχεία στην εικόνα. Η ανάλυσή της επέτρεψε ωστόσο στους ερευνητές να υπολογίσουν τις διαστάσεις του στα 33 επί 43 χιλιόμετρα. Το πιθανότερο είναι ότι καλύπτεται από πάγο νερού όπως ο Χάροντας.

Οι καλύτερες εικόνες, όμως, ακόμα δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Το New Horizons θα χρειαστεί 16 ολόκληρους μήνες για να μεταδώσει όλα τα δεδομένα που συνέλεξε κατά το κοντινό πέρασμα.

Κι αυτό σημαίνει ότι η γνωριμία μας με το σύστημα του Πλούτωνα δεν έχει ολοκληρωθεί. Τα καλύτερα αναμένονται.