Με τον παππού και τη γιαγιά, μια μοναδική και ανεπανάληπτη σχέση

Το πρόγραμμα Οικογενειακών Σχέσεων της Αυστραλοελληνικής Κοινωνικής Πρόνοιας (AGWS) χρηματοδοτείται από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών για την παροχή Συμβουλευτικής Υπηρεσίας, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, πληροφόρησης και παραπομπής. Το πρόγραμμα είναι πολυπολιτισμικό και επικεντρώνεται στην παροχή υπηρεσιών σε γονείς και κηδεμόνες ανεξαιρέτως εθνικότητας που αντιμετωπίζουν ζητήματα που επηρεάζουν τα παιδιά.

Η Πρόνοια έχει πολυετή πείρα όσον αφορά τη στήριξη που παρέχει σε οικογένειες της κοινότητας και όχι μόνο που αντιμετωπίζουν πολυσύνθετες, δύσκολες καταστάσεις που σχετίζονται με τις οικογενειακές σχέσεις. 

Τα τελευταία χρόνια ακούμε συχνά για την επιρροή που μπορεί να έχει ο αυτοσεβασμός και η αυτοπεποίθηση στη ζωή ενός παιδιού. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά σε όλες τις ηλικίες που έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση και σέβονται τον εαυτό τους τα πάνε καλύτερα στο σχολείο, μαθαίνουν με μεγαλύτερη ευκολία, προσαρμόζονται πιο γρήγορα, είναι δημιουργικότερα, αναπτύσσουν ηγετικές δυνατότητες, παίρνουν ευκολότερα πρωτοβουλίες, έχουν λιγότερες πιθανότητες να αρχίσουν το κάπνισμα, το ποτό και την χρήση ναρκωτικών, ή να αναπτύξουν σεξουαλικές σχέσεις κατά την εφηβεία. Τα παιδιά αυτά συνήθως μεγαλώνοντας παραμένουν στις σπουδές τους και βρίσκουν καλύτερες δουλειές δημιουργώντας ικανοποιητικότερες καριέρες και οικογενειακές σχέσεις. Ο αυτοσεβασμός και η αυτοπεποίθηση έχει αποδειχτεί ότι είναι αποτέλεσμα υγειών σχέσεων από την παιδική μας ηλικία. Η σχέση με τους γονείς μας, τα αδέρφια και ξαδέρφια, τους θείους και θείες και βέβαια τον παππού και τη γιαγιά μας είναι καθοριστική στην ζωή μας. Η αυτοπεποίθηση και ο αυτοσεβασμός δεν είναι κάτι που μπορούμε να μάθουμε από ένα βιβλίο ή εξωτερικές γνώσεις. Είναι κάτι που δημιουργείται βιώνοντας την αγάπη, την ασφάλεια, την θαλπωρή και την αίσθηση ότι ανήκουμε κάπου. Θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι σύμπτωμα και ενδεικτικό στοιχείο υγιών σχέσεων.

Βέβαια, ας μην ξεχνάμε ότι όλοι σφάλλουμε και κανείς δεν είναι τέλειος. Όλοι, μεγαλώνοντας, βιώνουμε καταστάσεις που είναι πάνω από τον έλεγχο μας. Η πραγματικότητα είναι ότι ο χωρισμός των γονέων είναι ένας μεγάλος και καθοριστικός παράγοντας στη ζωή πολλών παιδιών σήμερα. Μπορεί να είναι εξίσου επίπονη και τραυματική εμπειρία όσο και ένας θάνατος. Όμως, ακόμη και αυτή η εμπειρία μπορεί να συντελέσει θετικά στη ζωή ενός παιδιού, από τη στιγμή που οι σχέσεις του και με τους δύο γονείς του, αλλά και με την ευρύτερη οικογένεια και συγκεκριμένα με τον παππού και τη γιαγιά του, συνεχιστούν μετά το χωρισμό ή διαζύγιο.

Ο σκοπός είναι να μην επικεντρωνόμαστε στη σύγκριση μεταξύ των παιδιών ή των γονέων και άλλων μελών της οικογένειας. Αυτό δεν είναι παραγωγικό. Το μόνο που θα γίνει σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να δημιουργήσουμε απόσταση και απέχθεια που τελικά θα αποβεί καταστροφική για τις σχέσεις μακροπρόθεσμα. Είναι καλύτερα να επικεντρωθούμε στην αγάπη, την ευτυχία, την ασφάλεια και την ανάγκη του παιδιού να ανήκει κάπου, να εισακούγεται και να νοιώθει την ελευθερία έκφρασης και το αίσθημα συμπαράστασης χωρίς το φόβο κριτικής για οτιδήποτε μπορεί να αισθάνεται κατά τη διάρκεια του χωρισμού των γονέων του.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΠΑΠΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ

Ο παππούς και η γιαγιά βρίσκονται στην πλεονεκτική θέση να είναι κοντά στο παιδί και να απολαμβάνουν μια ιδιαίτερη σχέση η οποία δεν βαρύνεται από τις προσωπικές ανασφάλειες, τις ανησυχίες και τα υπαρξιακά προβλήματα που συνεπάγεται μια σχέση στα πρόθυρα χωρισμού. Όμως δεν είναι εύκολο να είσαι και να παραμένεις σιωπηλός παρατηρητής εν μέσω διαμαχών, ιδίως όταν τα παιδιά είναι στη μέση αυτής της κατάστασης. Το καλύτερο που συνιστάται είναι να μείνετε όσο μπορείτε ουδέτεροι κρατώντας υπόψη σας ότι ο απώτερος σκοπός σας θα πρέπει να είναι να διατηρήσετε και αναπτύξετε τη σχέση σας με τα εγγονάκια σας. Ότι και να γίνει με τα ενήλικα παιδιά σας, και όσο και αν στενοχωριόσαστε, είναι ενήλικες, θα βρουν την άκρη και θα πάρουν τις αποφάσεις τους. Τα εγγονάκια όμως χρειάζονται τη συνέχιση της σχέσης που είχαν με τον παππού και τη γιαγιά πριν να δημιουργηθούν οι διαμάχες των γονέων τους.

Τα παιδιά χρειάζονται την σταθερότητα και στοργή που παρέχουν ο παππούς και η γιαγιά. Αυτό θα είναι ένας κύριος παράγοντας που θα τους στηρίξει, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της διαμάχης των γονέων τους, αλλά και στην μετέπειτα ζωή τους. Έτσι, την επόμενη φορά που κάτι γίνει και σας κάνει να θέλετε να εκφέρετε γνώμη για τον ένα ή τον άλλο γονέα, να πάρετε μέρος, να νευριάσετε, φωνάξετε ή βωμολοχήσετε μπροστά στα παιδιά, σταματήστε, πάρτε μερικές αναπνοές και υπενθυμίσετε στον εαυτό σας ότι ο πρωταρχικός σας σκοπός είναι η ευτυχία των εγγονών σας.

Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά αγαπούν και τους δύο γονείς τους και δεν θέλουν να τους βλέπουν χωριστά, ούτε και να βρίσκονται εν μέσω διαμαχών. Τα παιδιά ουδέποτε δεν θα πρέπει να αναγκαστούν να διαλέξουν μεταξύ ενός ή του άλλου γονέα. Μεταξύ της μιας ή της άλλης πλευράς της οικογένειας. Είναι καθήκον σας λοιπόν να προσπαθήσετε να έχετε κατανόηση και να μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά έχουν αναπτυγμένη διορατικότητα και νοημοσύνη και καταλαβαίνουν τα αισθήματά σας, ακόμη και αν δεν τα εξωτερικεύετε μπροστά τους. Πολλές φορές θα χρειαστεί να «δαγκώσετε τη γλώσσα σας» και να σιωπήσετε αυτή τη φωνή της δικαιοσύνης που σας πνίγει. Το θέμα δεν είναι ποιος φταίει ή να βρείτε το δίκιο σας, αλλά να στηρίξετε τα εγγονάκια σας και να παραμείνετε ‘ο βράχος’ στη ζωή τους που παρέχει την σταθερότητα που χρειάζονται. Προσπαθήσετε, λοιπόν, να μεταλλάξετε την κριτική που ενδέχεται να ξεπηδά αυθόρμητα από μέσα σας λόγω του πόνου, της απογοήτευσης και θυμού που δικαιολογημένα σας πνίγει, σε κάτι θετικό.

Αρχίστε να κάνετε εξάσκηση μιλώντας δυνατά όταν είστε μόνοι σας και λέγοντας θετικά πράγματα. Έτσι, θα σας είναι πιο εύκολο να είστε αισιόδοξοι, όταν θα βρίσκεστε εν μέσω συγκρούσεων. Όταν δεν είναι κανείς παρών, εξασκηθείτε μπροστά στον καθρέφτη. Αν δυσκολεύεστε, διότι παίρνει χρόνο μέχρι να φτάσετε στο επιθυμητό σημείο, όπου θα σας γίνει πλέον δεύτερη φύση και θα το κάνετε αυθόρμητα, σκεφτείτε κάποιον που αγαπάτε και σέβεστε και μιμηθείτε την φωνή του, τον τόνο του, τις λέξεις του. Προσποιηθείτε ότι αυτός μιλάει αντί εσάς. Αυτό θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε αυτή τη συνήθεια.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να φτάσουμε στο σημείο της κατανόησης, συμπόνιας και της αντικειμενικότητας, αλλά επικεντρώνομαι σε έναν που είναι πολύ απλός και εύκολος:

Να μιλάτε στον εαυτό σας! Όμορφα! Συχνά!

Την επόμενη φορά που αυτή η φωνή στο μυαλό σας αρχίζει και κατακρίνει, σκεφτείτε κάτι άλλο, κάτι θετικό και συγχωρητικό. Κάτι συμπονετικό. Ψάξτε να βρείτε κάτι όμορφο να σκεφτείτε για αυτό τον άνθρωπο. (Όλοι έχουμε καλά στοιχεία). Και μην ξεχνάτε να παίρνετε βαθιές αναπνοές. Ανοίξτε ένα παράθυρο. Βγείτε έξω. Περπατήστε. Μην ενδώσετε στις άσχημες σκέψεις, όσο και παρορμητικές να είναι. Αυτό θα βοηθήσει όχι μόνο εσάς, αλλά και τους τριγύρω σας και θα επηρεάσει θετικά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Ως αποτέλεσμα οι σχέσεις σας θα είναι πιο ικανοποιητικές. Έτσι, θα είστε πιο αντικειμενικοί, ανεκτικοί, και θα αποφύγετε τις επικρίσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα είστε σε θέση να νοιώθετε περισσότερη ευτυχία και να την εξωτερικεύετεκαι στους άλλους, ιδίως στα εγγονάκια σας.

Με αυτόν τον τρόπο, θα μειωθεί η υπεροψία, η υπερηφάνεια, ο ναρκισσισμός και η κακοήθεια που συνεπάγονται προβλήματα και καταστροφικές συμπεριφορές. Η κατανόηση έχει άμεση σχέση με τη συναισθηματική σταθερότητα και τα θετικά συναισθήματα της προσωπικής αξίας και της αυτοπεποίθησης. Η δημιουργία αυτών των σημαντικών συναισθημάτων στη ζωή των παιδιών θα τα βοηθήσει να νοιώθουν επιτυχημένα και κοινωνικά αποδεκτά, άσχετα με το αν οι γονείς τους χώρισαν. Επιπρόσθετα, θα έχουν μια υγιή και ακλόνητη αυτοεκτίμηση που θα τα βοηθήσει, μεγαλώνοντας, να δημιουργήσουν σωστές σχέσεις, βασισμένες στην επικοινωνία και την αγάπη, χωρίς συναισθήματα ντροπής και κατωτερότητας, εξοπλισμένα με τα απαραίτητα εφόδια να ανταποκριθούν στις αντιξοότητες της ζωής.

Η ζωή όλων μας μπορεί να είναι δύσκολη. Κανείς δεν ξέρει τι θα βρούμε μπροστά μας. Όμως, εφοδιασμένοι με αυτά τα απαραίτητα εφόδια, όπως προανέφερα, θα είμαστε σε πλεονεκτικότερη θέση να αντεπεξέλθουμε.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ρόλο που μπορείτε να παίξετε σαν παππούς και γιαγιά στην ζωή των εγγονών σας, προσκαλείστε να παρακολουθήσετε ένα σεμινάριο που θα γίνει στα κεντρικά γραφεία της Αυστραλό-Ελληνικής Κοινωνικής Πρόνοιας, 7 Union St., Brunswick, την Πέμπτη, 16 Ιουλίου 2015 12.15-2.15μμ., με θέμα το ρόλο των παππούδων και των γιαγιάδων εν μέσω οικογενειακών προβλημάτων, χωρισμού ή διαζυγίου των παιδιών τους.

Παρακαλούμε δηλώστε συμμετοχή τηλεφωνώντας στον αριθμό 93889998 και ζητώντας τον Αντώνη Μαγκλή.

*Ο Αντώνης Μαγκλής είναι κοινωνικός επιμορφωτής της Αυστραλοελληνικής Κοινωνικής Πρόνοιας.