Σεντράλια: Η υπόγεια πυρκαγιά που μαίνεται από το 1962

Ελάχιστοι κάτοικοι παραμένουν στην περιοχή, δηλητηριασμένη από τις τοξικές αναθυμιάσεις που ξερνάει το υπέδαφος. Είναι η πόλη-φάντασμα Σεντράλια στην Πενσιλβάνια, κάτω από την οποία ένα κοίτασμα λιθάνθρακα σιγοκαίγεται εδώ και μισό αιώνα.

Νέο βίντεο που παρουσίασε η Αμερικανική Εταιρεία Χημείας εξηγεί γιατί οι υπόγειες φωτιές σε κοιτάσματα άνθρακα μπορούν να καίνε για δεκαετίες, αιώνες, ακόμα και χιλιετίες.

Όταν η φωτιά περάσει μέσα σε ορυχεία κάρβουνου από τεχνητά ή φυσικά αίτια, λίγα μπορούν να γίνουν για να σταματήσει. Χιλιάδες τέτοιες πυρκαγιές μαίνονται στα αχανή λιγνιτωρυχεία της Κίνας και άλλων χωρών με πλούσια κοιτάσματα.

Το 2004, η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι είχε καταφέρει να κατασβέσει την πυρκαγιά που συνεχιζόταν από το 1874 σε ορυχείο που βρίσκεται κοντά στο Ουρούμκι της επαρχίας Τζινζιάνγκ. Το 2008, ερευνητές αποκάλυψαν στο περιοδικό Time ότι η πυρκαγιά συνεχιζόταν και οι φλόγες ήταν ορατές από την επιφάνεια.

Το ρεκόρ διάρκειας ανήκει όμως στο Μπέρνινγκ Μάουντεν της Αυστραλίας, του οποίου το όνομα σημαίνει κυριολεκτικά «Φλεγόμενο Βουνό». Κανείς δεν ξέρει πώς ξεκίνησε η φωτιά πριν από 6.000 χρόνια. Και συνεχίζει σήμερα να καίει.

Άγνωστα παραμένουν εξάλλου τα ακριβή αίτια της υπόγειας πυρκαγιάς στη Σεντράλια που ξέσπασε το 1962 -πιθανώς ξεκίνησε από την καύση σκουπιδιών σε μια υπερκείμενη χωματερή.

Πινακίδα στο Σεντράλια προειδοποιεί τους διερχόμενους για κίνδυνο τραυματισμού ή θανάτου (Πηγή: CC0)

Η έκταση και η διάρκεια της φωτιάς εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα του οξυγόνου που τροφοδοτεί την καύση. Το οξυγόνο μπορεί να περάσει στο κοίτασμα από τις στοές ορυχείων ή από ρωγμές στην επιφάνεια. Καθώς το κάρβουνο μετατρέπεται σταδιακά σε μαλακή στάχτη, το υπερκείμενο έδαφος μπορεί να καταρρεύσει και να δημιουργήσει νέες ρωγμές που αφήνουν οξυγόνο να περάσει στο υπέδαφος.

H θερμότητα και ο καπνός της φωτιάς στο υπέδαφος καταστρέφει τη βλάστηση του Σεντράλια (Πηγή: CC BY-SA 2.5)

Στο Σεντράλια, διαλυμένοι δρόμοι που ακόμα καπνίζουν μαρτυρούν τι συμβαίνει στο υπέδαφος της πόλης. Οι περισσότεροι κάτοικοι αναγκάστηκαν να φύγουν λόγω της υποχώρησης του εδάφους και των τοξικών αναθυμιάσεων από θειάφι και δηλητηριώδες μονοξείδιο του άνθρακα.

Η πολιτειακή κυβέρνηση της Πενσιλβάνια δεν επιτρέπει την εγκατάσταση νέων κατοίκων. Με το θάνατο ή την αποχώρηση όσων απομένουν, το Σεντράλια ουσιαστικά θα σβηστεί από το χάρτη.

Η φωτιά, όμως, εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να καίει για ακόμα 250 χρόνια.

Βαγγέλης Πρατικάκης