Ομιλία κ. Παν. Γεννηματά, Αντιπροέδρου ε.τ. Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στους ΑΗΕΡΑΝS

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση του  AHEPA PERICLES HJ-10 Chapter για το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ, το βράδυ της Τετάρτης 10 Ιουνίου 2015, στο  Webster University, στη Πλάκα.

Από αριστερά, Νίκος Παπαδόπουλος, Ύπατος Κυβερνήτης Region 10, Παναγιώτης Γεννηματάς, Αντιπρόεδρος ε.τ. Ευρωπαίκής τράπεζας Επενδύσεων,   Μιχ. Μαρκουλάκος και Φώτης Σαραντόπουλος, πρόεδρος και γραμματέας αντίστοιχα του Chapter HJ-10 AHEPA PERICLES.

Ο Ύπατος Κυβερνήτης Ευρώπης, Νίκος Παπαδόπουλος, αναφέρθηκε στην ιστορία της ΑΧΕΠΑ, στο πως ο Τρούμαν έγινε μέλος της ΑΧΕΠΑ, με την μεσολάβηση του ελληνοαμερικανού παράγοντα Φέλις, ο οποίος και επηρέασε τον Πρόεδρο Τρούμαν στην απόφαση να ενισχυθεί η Ελλάδα τα δύσκολα εκείνα μεταπολεμικά χρόνια.

Ο Γραμματέας του Τμήματος HJ-10, Φώτης Σαραντόπουλος, παρουσίασε στατιστικά στοιχεία και αριθμούς,  πόση ήταν η βοήθεια του Σχεδίου Μάρσαλ και του Δόγματος Τρούμαν, σε ποιά κράτη χορηγήθηκε βοήθεια, με αναλυτικά ανά χώρα στοιχεία και ότι η βοήθεια απευθύνονταν ακόμη και προς την Γερμανία και Ρωσία.

Ο Τομ Μαζαράκης, Director of Programs & Operations στο Webster University αναφέρθηκε στο Πανεπιστήμιο, που έλαβε τη θέση του Indianapolis Uninersity.

Τόνισε ότι το Webster ανέλαβε και συνεχίζει την υλοποίηση του Προγράμματος υποδοχής και φιλοξενίας στην Ελλάδα ομογενών μαθητών που  παρακολουθούν μαθήματα Ελληνικής Γλώσσας και  Ιστορίας.

Στην ομιλία του ο κ. Γεννηματάς εισαγωγικά, αναφερόμενος στην ΑΗΕΡΑ και τα χιλιάδες μέλη της,  επεσήμανε ότι είναι τα ανθρώπινα εκείνα δομικά στοιχεία που συγκροτούν την μεγάλη ανθρωπο-γέφυρα που συνδέει την Ελλάδα, τις ρίζες του ελληνισμού με τη μεγάλη  υπερατλαντική αποικία της ρεπουμπλικανικής  αρχαιοελληνικής δημοκρατικής παράδοσης,  μέχρι σήμερα.

Πρόσθεσε δε πως παρόλο που η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση,  η γέφυρα πάνω από τον Ατλαντικό θα εξακολουθήσει για πολύ καιρό ακόμα να έχει υψηλή βιονική σημασία  για την Ελλάδα.

Αναφερόμενος στο Σχέδιο Μάρσαλ το χαρακτήρισε ως “ο ακρογωνιαίος λίθος για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα” της σημερινής Ενωμένης Ευρώπης. Τόνισε ότι η Ελλάδα καταρρέει μέσα σε μία Ευρώπη που ολισθαίνει γι αυτό, όπως είπε, το Σχέδιο Μάρσαλ είναι επίκαιρο καθώς πολλοί υποστηρίζουν ότι χρειάζεται ένα νέο Σχέδιο Μάρσαλ για την σωτηρία της.

Ωστόσο τόνισε ότι σήμερα “δεν χρειαζόμαστε κανένα Σχέδιο Μάρσαλ για να βγούμε από το βάθος στο οποίο έχουμε βυθιστεί, ούτε εμείς ούτε η Ευρώπη. Τούτο δε διότι -όπως επεσήμανε- στη φάση που βρισκόμαστε κανένα Σχέδιο Μάρσαλ δεν μας σώζει” αφού, όπως χαρακτηριστικά είπε, όσα λεφτά δωρεάν και εάν δοθούν σ΄αυτούς που δεν μπορούν να τα διαχειριστούν σωστά, κανένα καλό αποτέλεσμα δεν θα προκύψει.

Αλλά ούτε η Ευρώπη χρειάζεται το Σχέδιο Μάρσαλ, πρόσθεσε, για το λόγο ότι η Ευρώπη έχει όλους τους μηχανισμούς και όλα τα μέσα να ασκήσει πολιτική ανασυγκρότησης και αναπτυξιακή πολιτική, εάν βεβαίως ολοκληρώσει αυτά που μέχρι σήμερα  αποφεύγει να ολοκληρώσει.

Ο κ. Παν. Γεννηματάς στο βήμα.

Υποστήριξε ότι το Σχέδιο Μάρσαλ δεν έσωσε την Ελλάδα. Αντίθετα, είπε  ” απέτυχε ως προς τις αναπτυξιακές του φιλοδοξίες. Διότι  συνδέθηκε εξ αρχής την περίοδο ’47-’50, με ελληνικούς αναπτυξιακούς νόμους, ενώ οι Αμερικανοί είχαν βάλει πολύ ψηλά τον πήχη. Θεωρούσαν ότι οι χώρες έπρεπε να ανασυγκροτηθούν πάνω στα καλύτερα μοντέλα αναπτυξιακής ανασυγκρότησης και να στήσουμε αναπτυξιακά πρότυπα ανταγωνιστικότητας ώστε να ξεπεραστούν βαθύτερες διαρθρωτικές αδυναμίες .

“Σε σχέση λοιπόν με τους αναπτυξιακούς στόχους της πρώτης περιόδου του Σχεδίου, το Σχέδιο Μάρσαλ απέτυχε. Επέτυχε σε ότι αφορά τη στοιχειώδη ανασυγκρότηση της οικονομίας, την αποκατάσταση περίπου στα επίπεδα του 1959, αλλά κυρίως επέτυχε κατά το ανθρωπιστικό του μέρος”.

Κατά την άποψη που διατύπωσε ακολούθως ο κ. Γεννηματάς, ούτε το Δόγμα Τρούμαν έσωσε την Ελλάδα από τον κομμουνισμό διότι, όπως υποστήριξε, η Ελλάδα δεν κινδύνευε τότε να προσχωρήσει στο σοβιετικό μπλοκ. “Ο Στάλιν δεν είχε κανένα σκοπό να παραβιάσει τη συμφωνία που είχε κάνει στην Γιάλτα και δεν έδινε μία πεντάρα για τους Έλληνες  κομμουνιστές”.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Γεννηματάς χαρακτήρισε το Σχέδιο Μάρσαλ “μήτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.

Φωτογραφίες: ευγενική χορηγία Παν. Ριζόπουλου στην ΡΗΡ.

Μερική άποψη του Πολιτιστικού Κέντρου του  Webster University Athens  κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Της ομιλίας του κ. Γεννηματά, είχε προηγηθεί η ακόλουθη παρουσίαση του Δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ, από τον κ. Φώτη Σαραντόπουλο.

Φίλες και φίλοι

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω την ανασκόπηση του Δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ από ένα ψέμα !!! Ένα ψέμα που σχεδόν έχει επικρατήσει στη χώρα μας και στη συνείδηση πολλών Ελλήνων. Δανείζομαι την περιγραφή από την Ελληνική Wikipedia:

«Με τον όρο σχέδιο Μάρσαλ εννοείται η οικονομική ενίσχυση κρατών της ευρωπαϊκής ηπείρου, αποκύημα της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α. μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της αντίληψης ότι η επικράτηση του κομμουνισμού θα αποτελούσε κίνδυνο για τα συμφέροντα και των Ηνωμένων Πολιτειών. …

Στις 12 Μαρτίου του 1947 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν, αγορεύοντας στο Κογκρέσο, δεσμεύθηκε ότι η χώρα του θα παρείχε γενναία οικονομική ενίσχυση στα κράτη που θα επιθυμούσαν και θα … αντιστέκονταν σε απόπειρες καθυπόταξης από οπλισμένες μειοψηφίες ή από ξένες πιέσεις …»

Είναι μεγάλη η τέχνη της διαστρέβλωσης της αλήθειας, με μισές αλήθειες και περίτεχνα ψέματα, και εδώ απόψε, είμαστε για να ξεκαθαρίσουμε τι είναι αλήθεια και τι είναι ψέμα.

Η Ευρώπη βγήκε κατεστραμμένη από τον πόλεμο, και η καταστροφή δεν αφορούσε μόνο τους ηττημένους αλλά και τους νικητές. Πρακτικά, η μόνη χώρα από την πλευρά των νικητών που δεν υπέφερε από τον πόλεμο ήταν οι ΗΠΑ. Η χώρα αυτή, όχι μόνο στάθηκε στο πλευρό των συμμάχων της κατά τον πόλεμο, γέρνοντας αποφασιστικά την πλάστιγγα υπέρ τους, αλλά συνέχισε να βοηθάει αποφασιστικά και μετέπειτα.

Σε $ 50,1 δις (περίπου $700 δις σημερινά) ανήλθε η αξία των εφοδίων που στάλθηκαν στους συμμάχους με τον Νόμο περί Δανεισμού και Μίσθωσης (Lend and Lease Act). Και η βοήθεια αυτή, που ανέρχεται σε 17% των συνολικών δαπανών των ΗΠΑ κατά τον πόλεμο, δόθηκε στη Μεγ. Βρετανία ($31,4 δις), στην ΕΣΣΔ ($11,3 δις), στη Γαλλία ($3,2 δις), στην Κίνα ($1,6 δις) και σε άλλες χώρες (τα υπόλοιπα $2,6 δις).

Πολλοί θέλουν να ξεχνούν ή να υποβαθμίζουν την βοήθεια των ΗΠΑ προς την Σοβιετική Ένωση, κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αυτά τα 11,3 δις (σημερινά πάνω από 130 δις) μεταφράζονται σε 427.284 φορτηγά, 13.303 jeep, 35.170 μοτοσυκλέτες, 2.328 φορτηγά μεταφοράς πυρομαχικών, 1.900 ατμομηχανές και 66 μηχανές Diesel με πάνω από 10.000 βαγόνια, 12.000 τεθωρακισμένα, 11.400 αεροπλάνα, 2.670.371 τόνους καυσίμων και λιπαντικών, 4.479.116 τόνους τροφίμων κλπ. Ολόκληρα εργοστάσια, όπως το εργοστάσιο ελαστικών της Ford από το River Rouge Plant μεταφέρθηκαν στην ΕΣΣΔ. Το σύνολο των εφοδίων ξεπέρασε τα 17,5 εκατομμύρια τόνους.

Αν προστεθεί και η βοήθεια της Βρετανίας, που παρά τις δικές της ανάγκες έστειλε πάνω από 7.000 αεροπλάνα, 5.218 τανκς, 5.000 και πλέον αντιαρματικά πυροβόλα, 4.020 φορτηγά και ασθενοφόρα, 323 αυτοκινούμενα μηχανουργεία, 2.560 τεθωρακισμένα bren carriers, 1.721 μοτοσυκλέτες, αλλά και 1 θωρηκτό πλοίο, 9 αντιτορπιλικά, 4 υποβρύχια, 5 ναρκοθηρευτικά, 9 ναρκαλιευτικά, πάνω από 600 συλλογές ραντάρ και σόναρ, 41 ανθυποβρυχιακές πυροβολαρχίες και εκατοντάδες ναυτικά πυροβόλα, γίνεται φανερό το μέγεθος της βοήθειας των δυτικών συμμάχων προς την ΕΣΣΔ, βοήθεια που ποτέ δεν ξεπληρώθηκε από την ΕΣΣΔ.

Ας μεταφερθούμε όμως στην μεταπολεμική εποχή:

Η βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ευρώπη ξεκίνησε από την επομένη της λήξης του Πολέμου. Όμως, έγινε ακόμη μεγαλύτερη και πιο συστηματική με το Σχέδιο Μάρσαλ. Ας θυμίσουμε εδώ, ότι ο Στρατηγός George Marshall ήταν σε όλη τη διάρκεια του Πολέμου ο Chief of Staff, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ όπως θα λέγαμε εμείς. Το 1947, ο Πρόεδρος του ανέθεσε το Υπουργείο Εξωτερικών, έγινε Secretary of State. Και έγινε έτσι ο σχεδιαστής της Ευρωπαϊκής ανοικοδόμησης. Σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Harvard, στις 5 Ιουνίου 1947, εξέθεσε τις αρχές και τις βασικές κατευθύνσεις του σχεδίου που πήρε το όνομά του.

Για την δράση του αυτή, ο Μάρσαλ ανακηρύχθηκε το 1947 «Man of the year» από το περιοδικό Times, και το 1953 έλαβε το βραβείο Νόμπελ.

Αφήνοντας το βάρος της πληρέστερης παρουσίασης στον ομιλητή μας, θα σας πω μόνο λίγα νούμερα για να καταλάβουμε τι σήμαινε το Σχέδιο Μάρσαλ:

Στις 3 Απριλίου 1948, ο Πρόεδρος Harry Truman υπέγραψε το Σχέδιο Μάρσαλ, δηλαδή την άμεση βοήθεια ύψους 5 δις προς 16 Ευρωπαϊκές χώρες. Βοήθεια που έφτασε τα 13 δις ως το 1952 (περίπου 150 δις σημερινά).

Επειδή η ΕΣΣΔ και οι σύμμαχές της χώρες αρνήθηκαν να δεχθούν βοήθεια από το σχέδιο Μάρσαλ, πλην του Τίτο που από τότε ήρθε σε ρήξη με τον Στάλιν, η βοήθεια κατευθύνθηκε προς τις χώρες του «Οργανισμού για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Συνεργασία».

Η Μεγάλη Βρετανία έλαβε περίπου 3.3 δις βοήθειας, η Γαλλία 2.3 δις, η Γερμανία 1.5 δις (και πολύ περισσότερα αργότερα), η Ιταλία 1.2, η Ολλανδία 1.1, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο 777 εκ, η Αυστρία 468 εκ, η Δανία 385, η Ελλάδα 376, η Νορβηγία 372, η Σουηδία 347, η Ελβετία 250, η Τουρκία 137, η Ιρλανδία 133, η Πορτογαλία 70 και η Ισλανδία 43 εκατομμύρια δολάρια.

Και επειδή ίσως αναρωτιέστε, η βοήθεια προς την Γερμανία ήταν εξ ολοκλήρου υπό μορφή δανείων, τα οποία εξοφλήθηκαν πλήρως ως το 1971 …

Θα συμπληρώσω επίσης λέγοντας ότι η συνολική βοήθεια των ΗΠΑ σε δωρεές και δάνεια, από το 1945 ως το 1953, ανήλθε σε 44,3 δις (πάνω από 500 δις σημερινά). Και ότι βοηθήθηκαν επίσης και χώρες της Ασίας (Ιαπωνία 2.45 δις, Ταϊβάν 1.05 δις, Νότια Κορέα 894 εκ, Φιλιππίνες 803 εκ, Ινδία 255, Ινδονησία 215, Πακιστάν 98 εκ) και της Μέσης Ανατολής (Ισραήλ 282 εκ και 196 εκ στις λοιπές χώρες της περιοχής).

Με την βοήθεια αυτή, που δόθηκε και σε νικητές αλλά και σε ηττημένους, μπόρεσαν να κλείσουν οι πληγές του πολέμου, αλλά και να έχουμε μία Ευρώπη που επί 70 χρόνια δεν ξαναείδε μεγάλο πόλεμο.

Θα κλείσω με δύο λόγια για το Δόγμα Τρούμαν:

Το 1947, η Ελλάδα σπαρασσόταν από εμφύλιο, και η Μεγ. Βρετανία δήλωσε την αδυναμία της να ενισχύσει παραπέρα την Ελληνική κυβέρνηση με όπλα και εφόδια. Η Ελλάδα, ζήτησε τότε την βοήθεια των ΗΠΑ.

Σε μία ιστορική ομιλία του στο Κογκρέσο, στις 12 Μαρτίου 1947, ο Πρόεδρος Τρούμαν, που ήταν και ενεργό μέλος της ΑΧΕΠΑ, είπε μεταξύ άλλων τα εξής:

… Δεν πιστεύω ότι ο Αμερικανικός λαός και το Κογκρέσο θα κωφεύσουν στο κάλεσμα της Ελληνικής κυβέρνησης. Η Ελλάδα δεν είναι πλούσια χώρα. … Από το 1940, αυτή η εργατική και φιλειρηνική χώρα υπέφερε 4 χρόνια ωμής κατοχής και σκληρών εσωτερικών ερίδων. Όταν οι δυνάμεις της απελευθέρωσης έφτασαν στην Ελλάδα, ανακάλυψαν ότι στην υποχώρησή τους οι Γερμανοί είχαν καταστρέψει όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο, τα λιμάνια, τις επικοινωνίες και την εμπορική ναυτιλία. … 85% των παιδιών είχαν φυματίωση. Η κτηνοτροφία είχε καταστραφεί και ο πληθωρισμός είχε μηδενίσει κάθε αποταμίευση. Εξ αιτίας αυτών των τραγικών συνθηκών, μία οπλισμένη μειοψηφία, εκμεταλλευόμενη τον ανθρώπινο πόνο και τη φτώχια, δημιούργησε ένα πολιτικό χάος, που μέχρι σήμερα κάνει αδύνατη την ανάκαμψη. Η Ελλάδα σήμερα δεν έχει τα κεφάλαια για να εισάγει αναγκαία για την επιβίωση αγαθά. … Η Ελλάδα χρειάζεται απελπισμένα την οικονομική βοήθεια, για να αγοράσει τρόφιμα, ρούχα, καύσιμα και σπόρους. … Η Ελληνική Κυβέρνηση ζήτησε επίσης την βοήθεια εμπείρων Αμερικανών διοικητικών, οικονομολόγων και τεχνικών, ώστε να διασφαλιστεί ότι η αποτελεσματική χρήση της βοήθειας και να γίνει η οικονομία της σταθερή και αυτάρκης, βελτιώνοντας την δημόσια διοίκηση. Η ίδια η ύπαρξη του Ελληνικού κράτους απειλείται σήμερα από την τρομοκρατική δραστηριότητα χιλιάδων ενόπλων που καθοδηγούνται από κομμουνιστές, που αμφισβητούν την κρατική εξουσία, ιδίως κατά μήκος των βορίων συνόρων. … Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Ο Στρατός είναι μικρός και φτωχά εξοπλισμένος. … Η Ελλάδα χρειάζεται βοήθεια για να γίνει μία Δημοκρατία με αυτοσεβασμό και στήριξη στις δικές της δυνάμεις. Οι ΗΠΑ πρέπει να παράσχουν αυτή τη βοήθεια … Δεν υπάρχει άλλη χώρα, στην οποία μπορεί να στραφεί η δημοκρατική Ελλάς. … Η Βρετανική Κυβέρνηση, που βοηθούσε την Ελλάδα, (δήλωσε ότι) δεν μπορεί να παράσχει άλλη βοήθεια, μετά τις 31 Μαρτίου 1947. … … Ούτε ο ΟΗΕ είναι σε θέση να παράσχει την αιτούμενη βοήθεια … … Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να σημειωθεί ότι η Ελληνική Κυβέρνηση ζήτησε βοήθεια και για την βελτίωση της Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως η βοήθειά μας. Έχει μέγιστη σημασία το να επιβλέψουμε την χρήση των κεφαλαίων ώστε κάθε δολάριο να μετρήσει … ώστε να φτιαχτεί μία ανθηρή οικονομία και μία ισχυρή Δημοκρατία.

Φίλες και φίλοι, ευχαριστώ για την προσοχή σας.