Στροφή 180 μοιρών στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές

Στροφή 180 μοιρών στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές πραγματοποιεί η κυβέρνηση, στοχεύοντας πλέον σε μια «ολική» συμφωνία που θα επιτρέψει την ομαλή χρηματοδότηση της χώρας έως τον Αύγουστο και θα θέσει τις βάσεις για την επομένη ημέρα του ελληνικού προγράμματος.Πάντως, την ίδια στιγμή οι συζητήσεις στο Brussels Group εξελίσσονται αργά και με πολλά προβλήματα, γεγονός που δείχνει ότι μέχρι την λήξη του προγράμματος στις 30 Ιουνίου θα πρέπει να διανυθεί αρκετός δρόμος για να υπάρξει σύγκλιση στις θέσεις Ελλάδας – δανειστών.
Αναλυτικότερα, η στενότητα χρόνου και το ασφυκτικό πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η Ελλάδα οδήγησαν τα τελευταία 24ωρα την κυβέρνηση πιο κοντά στις θέσεις της ευρωζώνης και του ΔΝΤ για μια συμφωνία «πακέτο» που ουσιαστικά συνεπάγεται την ολοκλήρωση της πέμπτης -και εκκρεμούσας- αξιολόγησης της τρόικας. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά τερματίσθηκε και το δόγμα της «δημιουργικής ασάφειας» που είχε εισαγάγει ο Γιάνης Βαρουφάκης με τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου.

Η Ελλάδα επιδιώκει πλέον με την συμφωνία «πακέτο» αφενός να λάβει έως τις 12 Μαΐου το πράσινο φως από την ΕΚΤ για αύξηση του ορίου των εντόκων γραμματίων που μπορούν να αγοράζουν οι ελληνικές τράπεζες, αφετέρου να διασφαλίσει ότι έως το τέλος Ιουνίου θα έχει οδηγηθεί σε συμφωνία με τους πιστωτές προκειμένου να λάβει την δόση των 7,2 δισ. ευρώ.

Με τα χρήματα αυτά θα μπορέσει να αποπληρώσει όλες τις μεσοπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου, κάτι που με την ενδιάμεση συμφωνία δεν ήταν διασφαλισμένο.

Η προοπτική, άλλωστε, της ομαλής εξυπηρέτησης  των υποχρεώσεων της χώρας προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, με την καταβολή των 2,6 δισ. ευρώ προς το Ταμείο το δίμηνο Μαΐου-Ιουνίου και των 6,8 δισ. ευρώ προς την ΕΚΤ στο δίμηνο Ιουλίου- Αυγούστου είναι βασική προϋπόθεση για να εξομαλυνθούν οι σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα και να διασφαλιστεί η ρευστότητά της.

Πάντως, αν και κυβερνητικά στελέχη εμφανίζονται να υποστηρίζουν πως η συμφωνία που θα επιτευχθεί έως τα τέλη Ιουνίου θα διασφαλίζει και την ομαλή κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας έως το 2016 -κυρίως μέσω διευθέτησης του χρέους στην βάση των αποφάσεων του Eurogroup του Νοεμβρίου 2012- η άποψη αυτή δεν βρίσκει σύμφωνο το Eurogroup, το οποίο έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως η τρέχουσα αξιολόγηση δεν σχετίζεται με τις αποφάσεις «για την επόμενη ημέρα».

Προβλήματα στο Brussels Group

Την ίδια στιγμή, όλες οι πληροφορίες από το Brussels Group συνηγορούν πως η επίτευξη συμφωνίας σε επίπεδο στελεχών (staff level agreement) είναι ακόμη μακριά. Αν και αρχικά είχε προγραμματισθεί ότι οι συζητήσεις στο Brussels Group θα ολοκληρώνονταν προχθές Σάββατο, τελικώς επεκτάθηκαν και θα διαρκέσουν έως και την προσεχή Τετάρτη (ενδεχομένως και Παρασκευή).

Η συζήτηση σε επίπεδο επικεφαλής της τρόικας ανέδειξε ως ακανθώδη τα ζητήματα του ασφαλιστικού και ειδικά της μείωσης των επικουρικών συντάξεων μέσω της ρήτρας του μηδενικού ελλείμματος, ενώ στα εργασιακά διαφωνίες υπάρχουν στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, του κατώτερου μισθού και της επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Αλλά και σε χαμηλότερο επίπεδο διαπραγμάτευσης η κατάσταση είναι δύσκολη. Είναι ενδεικτικό το γεγονός πως τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών που ασχολούνται με τα δημοσιονομικά εξετάζουν ακόμη το «σενάριο βάσης» που έχει καταρτίσει η ελληνική πλευρά και δεν έχουν ακόμη υπεισέρθει στην αξιολόγηση της «λίστας Βαρουφάκη».

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, εάν η ελληνική πλευρά δεν προχωρήσει σε καμία νέα δημοσιονομική παρέμβαση ή στην αναίρεση υφιστάμενων μέτρων, το πρωτογενές πλεόνασμα το 2015 θα διαμορφωθεί στο 1,2% του ΑΕΠ. Η τρόικα αμφισβητεί την ορθότητα του σεναρίου, τόσο ως προς τις μακροοικονομικές παραδοχές όσο ως προς και την απόδοση των εσόδων.

Την ίδια στιγμή, η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να διεξάγονται στην βελγική πρωτεύουσα οι διαπραγματεύσεις έχει προκαλέσει τεχνικές εμπλοκές, καθώς οι πολυπληθείς αποστολές στελεχών της ελληνικής δημοσίας διοίκησης στις Βρυξέλλες αποδείχθηκε πως δεν είναι ικανές, ώστε να τροφοδοτούν με τα απαραίτητα στοιχεία και σε πραγματικό χρόνο τις συζητήσεις, κάτι που συνέβαινε απρόσκοπτα όταν η τρόικα είχε πρόσβαση στα ελληνικά υπουργεία.

Είναι ενδεικτικό πως στο Brussels Group τις τελευταίες ημέρες έχουν διεξαχθεί ακόμη και συζητήσεις με την συμμετοχή 55 ατόμων! Αλλά και οι τηλεδιασκέψεις που έγιναν το προηγούμενο 48ωρο μεταξύ στελεχών της ελληνικής διοίκησης και στελεχών της τρόικας επί δημοσιονομικών ζητημάτων δεν απέφεραν αποτέλεσμα και ως εκ τούτου στελέχη υπουργείων θα μεταβούν σήμερα εκτάκτως στις Βρυξέλλες για την χορήγηση και επεξήγηση στοιχείων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά των δανειστών θα αποτιμούσε ως πραγματική πρόοδο στις συζητήσεις την επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα. Αυτό η κυβέρνηση το γνωρίζει και ήδη δέχεται εισηγήσεις για ολοκλήρωση του τελικού μέρους της διαπραγμάτευσης επί ελληνικού εδάφους.

Θανάσης Κουκάκης