Ημερίδα για τον Απόδημο Ελληνισμό- Διασπορά – ΜΕΡΟΣ ΙΙ

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η θέση του καθηγητή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ.  Αντωνίου Κόντη ότι πρέπει να μετονομαστεί σε «Ελληνική Διασπορά» ο Απόδημος Ελληνισμός, εάν καλά καταλάβαμε, εδράζεται στο γεγονός, όπως ο ίδιος επεσήμανε, ότι η παραμονή των Ελλήνων μεταναστών στην ξενιτιά είναι μακρόχρονη. Ουσιαστικά οι περισσότεροι δεν επιστρέφουν ποτέ μόνιμα πίσω στην γενέτειρα.

Σεβόμαστε την άποψη του κ. καθηγητή, αλλά δεν την ενστερνιζόμαστε.

Αναζητώντας πρόσθετα επιχειρήματα για την πρότασή του ο κ. Κόντης κατέφυγε στον ομογενή καθηγητή κ. Κιτροέφ, υποστηρίζοντας ότι και αυτός μιλάει για «συμβολική ελληνικότητα» των Αποδήμων «με συνέπεια να μεταλλάσσονται οι δεσμοί και από υλικοί στην πρώτη φάση να μετατρέπονται σε συναισθηματικοί στην πορεία» ενώ, όπως είπε, « η ελληνικότητα των Αποδήμων ξεθωριάζει λίγο-λίγο».

Για τους λόγους αυτούς ο κ. Κόντης πρότεινε και όρισε πως «Διασπορά είναι το σύνολο των ατόμων ελληνικής εθνότητας που διαμένουν μόνιμα σε ένα ή περισσότερα Κράτη εκτός Ελλάδος για μεγάλο χρονικό διάστημα ή κατιόντες αυτών και τα οποία διατηρούν ισχυρούς υλικούς και συναισθηματικούς δεσμούς με το μητροπολιτικό κέντρο και μεταξύ τους».

Διακρίνουμε εδώ μία αντιφατικότητα του επιχειρήματος. Η ελληνικότητα των Αποδήμων είτε «ξεθωριάζει» είτε οι Απόδημοι που διαμένουν μόνιμα στο εξωτερικό «διατηρούν ισχυρούς υλικούς και  συναισθηματικούς δεσμούς  με το μητροπολιτικό κέντρο»… Εμείς εκτιμούμε ότι συμβαίνει το δεύτερο.

Σε ό,τι αφορά τον όρο Διασπορά:  Πρόκειται για λέξη ελληνική, η οποία υποδηλώνει την διασπορά των Εβραίων στη γη, μετά την έξοδο από την Αίγυπτο και πριν αποκτήσουν το Κράτος του Ισραήλ.

(Αρχική – Ριζική: σπείρω / σπείρω < αρχ. < σπερ- | σπαρ- | σπορ Ετυμολογία: [<αρχ. διασπορά < διασπείρω])

Σύμφωνα με το lexigram (ηλεκτρονικό λεξικό) Διασπορά σημαίνει:

• διασκόρπιση (διασπορά των θραυσμάτων της βόμβας) Ουσ.
• άτακτος  χωρισμός συγκεντρωμένων προς διάφορες κατευθύνσεις και σε μεγάλη έκταση
• διασπορά (η διασπορά των Εβραίων) Ουσ.
• μετανάστευση, συνήθως ομαδική
• αυτοί που έχουν μεταναστεύσει, διάδοση για μετάδοση ειδήσεων, φημών, πληροφοριών, ιδίως ανακριβών.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι κανένας από τους  χαρακτηρισμούς αυτούς δεν μπορεί να αποτυπώσει με ακρίβεια την περίπτωση του Ελληνισμού και την γεωγραφική εξάπλωσή του κυρίως στα νότια Βαλκάνια στον χώρο που σήμερα ονομάζουμε Ελλάδα από τα τέλη της 3ης χιλιετίας π.Χ., (αρχικά στη Νοτιοανατολική Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο), την Κύπρο στα μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ., και παράλιες περιοχές της Μικρά Ασίας λίγο αργότερα (πρώτος ελληνικός αποικισμός).

Οι Έλληνες γενικότερα ίδρυσαν αποικίες γύρω από όλη τη Μεσόγειο ενώ μετά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι πόλεις και οι αποικίες τους έφτασαν μέχρι την σημερινή Ινδία.

Είναι, λοιπόν, οι πόλεις και οι αποικίες αυτές «Διασπορά»; Είναι «Διασπορά» ο ελληνισμός της Μικράς Ασίας και της Κύπρου (μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ. ) και που σήμερα αποτελεί το δεύτερο ελληνικό κράτος των ημερών μας; Μιλάμε για Διασπορά, δηλαδή  ομαδική μετανάστευση;

Ιστορικά, ελληνικοί πληθυσμοί που κατοικούν στην Κάτω Ιταλία και την Σικελία που αποτελούν τη Μεγάλη Ελλάδα της αρχαιότητας, στην Κορσική και τα απέναντι σε αυτή παράλια της σημερινής Γαλλίας, αλλά και την Αίγυπτο, είναι τάχα Διασπορά;

Μήγαρις ο ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου (που δεν μετανάστευσε, κατακτήθηκε!) του Ευξείνου Πόντου, της Πόλης είναι Διασπορά; Μήπως, δηλαδή, είναι «άτακτος  χωρισμός συγκεντρωμένων προς διάφορες κατευθύνσεις και σε μεγάλη έκταση»; Όχι βέβαια.

Είναι κοιτίδες Ελληνισμού. Αυθύπαρκτες. Και Αυτεξούσιες. Με δικό τους Πολιτισμό. Με δική τους Γραμματεία. Με ευεργετική συμβολή (και του Ελληνισμού του Βυζαντίου) όχι μόνον στην ευρωπαϊκή Αναγέννηση, αλλά και στην ανέλιξη της ίδιας της Ελλάδας όταν αρχικά αποφάσιζαν την Φιλική Εταιρία, όταν αργότερα χρηματοδοτούσαν και ενίσχυαν τον αγώνα αποτίναξης του τουρκικού ζυγού και όταν, με την ίδρυση του ελληνικού Κράτους, έφθαναν σ’ αυτό θέτοντας τον καλύτερό τους (μορφωμένο) εαυτό στην υπηρεσία του. Όταν, τέλος, πραγματοποιούσαν τις μεγάλες εθνικές ευεργεσίες (δωρεές) προς το έθνος…

Οι δε Έλληνες μετανάστες των δεκαετιών του ’50, ’60, ΄70, που έχουν μόνιμα εγκατασταθεί στο εξωτερικό και έχουν δημιουργήσει εκεί οικογένειες, κοινωνικές και επαγγελματικές σχέσεις που τους δένουν πλέον άρρηκτα με την δεύτερή τους πατρίδα, ή την πατρίδα των γονιών  ή των παππούδων τους, αυτοί και τα παιδιά τους ασφαλώς δεν λέγονται «απόδημοι». Αυτοί όλοι αποκαλούνται  -και είναι- Έλληνες Ομογενείς. Και είναι «πολίτες του κόσμου» και όχι «διασπορά» της Ελλάδας!

Άρα, τόσο ο ορισμός της Διασποράς (πολύ μικρός για να χωρέσει τον Παγκόσμιο Ελληνισμό) όσο και  η προτροπή να αλλάξουν νομοθετήματα, σφραγίδες, έγγραφα, οργανισμοί και σωματεία προκειμένου να μετονομασθούν σε «Διασπορά»  είναι μάλλον άστοχοι. Όπως αδιανόητη είναι και η μετονομασία της Διαρκούς Επιτροπής της Βουλής για τον Απόδημο Ελληνισμό σε Επιτροπή για την ελληνική Διασπορά. Όρος αδόκιμος, αταίριαστος και αντίθετος με την Ιστορία του ελληνικού Έθνους.

Όρος που αδικεί την Ελλάδα, τους Έλληνες, τους Απόδημους και την Ιστορία.

Ο Απόδημος Ελληνισμός είναι η προέκταση του ελληνικού φυσικού συνόρου. Ο Ελληνισμός είναι αδιαίρετος και διαχρονικός. Η προσφορά και συνεισφορά του Ελληνισμού στον Παγκόσμιο Πολιτισμό, αλλά και η σημερινή πολυσήμαντη προσφορά των ελληνικής καταγωγής επιστημόνων, λογοτεχνών, επιχειρηματιών στην παγκόσμια κοινωνία, ούτε αμφισβητείται ούτε διαμελίζεται. Πολύ περισσότερο δεν οστεοποιείται στα πλαίσια μιας «διασποράς».

Επομένως, στο ερώτημα πως πρέπει να αποκαλούνται οι εκτός Ελλάδος Έλληνες, η απάντηση, κατά την ταπεινή μας άποψη, είναι αυτονόητη και απλή: Ελληνισμός Εξωτερικού. Θα συνίσταται δε από τους Έλληνες Αποδήμους, τους Έλληνες Ομογενείς και τους πολίτες ελληνικής καταγωγής.

Αν κάποιος σκεφθεί αντιπροσωπευτικότερο χαρακτηρισμό, με χαρά θα τον χειροκροτήσουμε.

 ΡΗΡ: Θα επανέλθουμε αύριο με όσα για το ελληνικό Λόμπι και την πολιτική του ελληνικού Κράτους κατέθεσε  ο κ. Κόντης στην πολύ ενδιαφέρουσα Ημερίδα του «Συνδέσμου  Επιτελών  Εθνικής Αμύνης» (ΣΕΕΘΑ).