Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου

Το Φεστιβάλ Αθηνών γιορτάζει φέτος 60 χρόνια δημιουργικής παρουσίας (1955-2015) στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας με μεγάλα διάσημα ονόματα όπως του Ρομέο Καστελούτσι, Τόμας Όστερμαγιερ αλλά και νέων θιάσων όπως μεταξύ άλλων οι She She Pop από το Βερολίνο, το Υοung Jean Lee’ s από τη Ν. Υόρκη, το Baxter Theatre από τη Ν. Αφρική που έρχονται πρώτη φορά στη χώρα μας.

«Κάθομαι στο ίδιο τραπέζι με τον διευθυντή που τα τελευταία 8 χρόνια έκανε κάτι διαφορετικό. Ο κ. Λούκος είναι ο άνθρωπος ο οποίος έβαλε στο διεθνή χάρτη την χώρα μας και έδωσε μια αυτογνωσία στους Έλληνες». Με αυτά τα λόγια ο νέος Υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, άνοιξε τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου, στο Μουσείο Μπενάκη.Τόνισε ότι το «Φεστιβάλ τα τελευταία χρόνια απόκτησε μια φυσιογνωμία πιο εξωστρεφή και θερμή» αλλά αναφέρθηκε επίσης και στις «φρέσκες» παραγωγές που έρχονται τα τελευταία χρόνια κατευθείαν από το εξωτερικό χωρίς τη μεσολάβηση των ατζέντηδων, οι οποίες έφταναν με καθυστέρηση, ώστε όπως είπε χαρακτηριστικά να είναι «μπαγιάτικες».

«Το Φεστιβάλ δεν χαρίζει μόνο νέες παραστάσεις αλλά χαρίζει ταυτότητα και αυτοπεποίθηση. Ξαναζωντανεύει την Επίδαυρο και δε δίνει μόνο “φως” στο Ηρώδειο αλλά και στη σκοτεινή Πειραιώς αλλά και σε άλλους χώρους» μεταξύ άλλων πρόσθεσε. Ο Λούκος ανοίγει τις πόρτες του όχι μόνο στον Οστερμάγιερ αλλά και στις ελληνικές ομάδες πρωτοπορίας.

Στη συνέχεια μίλησε η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου η οποία είπε θα στηρίξει άμεσα το έργο του Φεστιβάλ με τρεις μεγάλες παραγωγές αλλά και για επέκταση της συνεισφοράς αυτής και σε άλλες γειτονιές αλλά και Δήμους.
Στη συνέχεια έκανε αναφορά στον προϋπολογισμό που από τα 7.000.000 ευρώ το 2005 έπεσε στα 2.000.000 ευρώ.

«Η κρίση έφερε στην επιφάνεια όλες τις παθογένειες» είπε με τη σειρά του ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Καμίνης ο οποίος δεσμεύτηκε να στηρίξει το φεστιβάλ γιατί όπως είπε χαρακτηριστικά μας δίνει «οξυγόνο».

Τέλος, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Γιώργος Λούκος έκανε λόγο για προτάσεις που «έσκασαν» τελευταία στιγμή και είναι υπό συζήτηση και πολύ πιθανόν να ενταχθούν στο πρόγραμμα του φεστιβάλ.
Οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών:

Πάπισσα Ιωάννα – Δημήτρης Μαυρίκιος

Ο Δημήτρης Μαυρίκιος ανοίγει φέτος το Φεστιβάλ Αθηνών ολοκληρώνοντας την περσινή παράσταση εν εξελίξει του θεατρικού έργου του που βασίζεται στην Πάπισσα Ιωάννα (1866) του Εμμανουήλ Ροΐδη, καθώς και στη σχέση του συγγραφέα με τη μητέρα του.

Η συγκλονιστική βιογραφία της Χιώτισσας αρχοντοπούλας Κορνηλίας Ροδοκανάκη μοιάζει να προσφέρει υλικό στις περιπέτειες της θρυλικής πάπισσας του Μεσαίωνα.

Η µητέρα του Εµµανουήλ Ροΐδη –η μοναδική γυναίκα µε την οποία ο δηµιουργός της Πάπισσας µοιράστηκε στενά τη ζωή του, µένοντας άγαµος πλάι της µέχρι τον θάνατό του– αρραβωνιάστηκε δυο φορές μέχρι τα οχτώ της χρόνια, έζησε την καταστροφή της Χίου, φυλακίστηκε, είδε τον πατέρα της κρεµασµένο, πουλήθηκε σκλάβα, έγινε η βοσκοπούλα Αϊσέ στα βάθη της Τουρκίας… Πριν κλειστεί, έφηβη, σε χαρέµι, κάποιος την αναγνώρισε και συγγενείς την αγόρασαν πανάκριβα. Στα παλάτια τους στην Ιταλία μορφώθηκε, έπαιξε στο θέατρο, χόρεψε στην αγκαλιά του βασιλιά.
Η Ιωάννα, πάλι, η µοναδική μυθιστορηματική ηρωίδα του Ροΐδη, είναι ένα κορίτσι µε εξίσου σκληρά παιδικά χρόνια, που κατορθώνει να αναρριχηθεί µέχρι το ύψιστο εκκλησιαστικό αξίωµα.

Ζωή και έργο του Ροΐδη καθορίζονται δυναµικά από τις δυο αυτές µορφές, που σχεδόν µονοπωλούν το γυναικείο σύµπαν του, αλλά και καθρεφτίζονται η µια µέσα στην άλλη, σε περιοχές της διανοίας που του είναι ιδιαίτερα προσφιλείς: εκεί όπου πραγµατικότητα και µυθοπλασία ενώνονται αρµονικά, χωρίς σύνορα διακριτά μεταξύ τους.

Η παράσταση θα ανέβει στις 31 Μαΐου, καθώς και στις 1 και 2 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.

Ο Άρντεν από το Φέβερσαμ – Χάρης Φραγκούλης

Με φόντο την ελισαβετιανή εποχή, το κείμενο αυτό θα μπορούσε να θυμίζει σενάριο του Χίτσκοκ ή του Ταραντίνο. Έργο αγνώστου συγγραφέα (1592), που κατά καιρούς αποδόθηκε στον Σαίξπηρ, στον Μάρλοου ή στον Τόμας Κυντ, μνημονεύεται από τον Αρτώ στο Θέατρο της σκληρότητας. Βίαιο, μυστηριώδες και άκρως αποκαλυπτικό των ανθρωπίνων παθών, μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι το πραγματικό γεγονός της στυγερής δολοφονίας του Τόμας Άρντεν, πρώην δημάρχου του Φέβερσαμ, από την άπιστη σύζυγό του Άλις. Πρόκληση για τους ηθοποιούς οι ανατροπές της δράσης και οι συναισθηματικές μεταπτώσεις των ηρώων, εμπνέουν έναν νεανικό θίασο να ζωντανέψει αυτή την ιστορία έρωτα και πλεκτάνης στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2015.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο ηθοποιός Χάρης Φραγκούλης. Συμπαραγωγή με το Θέατρο Οδού Κυκλάδων.

Από τις 2 έως τις 11 Ιουνίου στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων.

Ομάδα Station Athens – Είμαστε οι Πέρσες!
της Γιολάντας Μαρκοπούλου

Ο Χασάν, ο Τζαβάντ, ο Ρεζά, ο Χαλίλ, ο Αϊντίμ και ο Λευτέρη είναι οι Πέρσες. Οι Πέρσες του Αισχύλου δίνουν την αφορμή σε μια ομάδα προσφύγων από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές να μπουν σε ένα χορικό πολεμιστών και να μοιραστούν προσωπικές τους μάχες, από τη σύγχρονη ιστορία.

Με τους Τσάλτζλ Αλί Ζαντά, Ραμζάν Μοχάμεντ, Τζαβάντ Ρεζάι, Χοσαΐν Αμιρί, Αϊντίμ Τζοϊμάλ, Ρεζά Μοχαμάντι.

Στις 3 και 4 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.

Textilen – Βίκτωρ Αρδίττης
της Μαρίας Ευσταθιάδη

«Το TEXTILEN είναι ένα έργο πάνω στην αποσύνθεση μιας πλούσιας αστικής οικογένειας στη σημερινή Ελλάδα», σύμφωνα με την ίδια τη συγγραφέα. «Η Μαρία Ευσταθιάδη αφουγκράζεται τις σύγχρονες σκηνικές αναζητήσεις και “στέλνει” στη σκηνή μια απροσδόκητα μεγάλη φόρμα, όπου η ισχυρή γραφή συνυπάρχει με το χοροθέατρο, και ο ελλειπτικός ρεαλισμός με το μελόδραμα», εξηγεί ο εκλεκτικός στις συνεργασίες του σκηνοθέτης Βίκτωρ Αρδίττης.

«Στο TEXTILEN τρεις γενιές είναι συνεχώς επί σκηνής: φαντάσματα και σκιές, με χιούμορ και ενάργεια. Εδώ το βίαιο και σκοτεινό οικογενειακό μυθιστόρημα γίνεται ένα μεγάλο μωσαϊκό στιγμών από τη διαδρομή της αστικής τάξης στον εικοστό αιώνα. Το μεγάλο αθηναϊκό σπίτι, οι υπηρέτριες, τα κρυμμένα πάθη και μυστικά, τα βραδινά φορέματα, τα παιδικά τραγουδάκια προτείνουν μια χορογραφία που μετατρέπει τη σκηνή σε οθόνη των αναμνήσεων».

Στις 9 και 10 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.

Baxter Theatre Center – Δεσποινίς Τζούλια
του Αύγουστου Στρίντμπεργκ

Το Φεστιβάλ Αθηνών συστήνει για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό έναν ξεχωριστό νοτιοφρικανικό θίασο.

Το πολύκροτο έργο του Στρίντμπεργκ (1888), που προκάλεσε σκάνδαλο στην εποχή του, εστιάζει στη σαρκοβόρα πάλη ανάμεσα σε δύο κοινωνικές τάξεις, δύο φύλα και δύο ψυχισμούς. Με την ωμότητα του σκλάβου και την κρύα καρδιά του κυρίαρχου. Μέσα από ποιες εμπειρίες και σκέψεις, εικόνες και συναισθήματα αυτός ο θίασος, που αποτελείται από μια λευκή και δύο μαύρους ηθοποιούς, θα ερμηνεύσει την «ωμότητα του σκλάβου» και τη συντριβή της κόρης του κόμη;

Στις 11, 12 και 13 ΙΟΥΝΙΟΥ στην Πειραιώς 260.

New Riga Theatre – Αλβις Χερμάνις
Σόνια
της Τατιάνα Τόλσταγια

Στην Πειραιώς 260 έρχεται ο Άλβις Χερμάνις, ο Λετονός σκηνοθέτης που έχει αποσπάσει την τελευταία δεκαετία τη διεθνή αναγνώριση. Διευθυντής και σκηνοθέτης του Νέου Θεάτρου της Ρίγας, ενός κρατικού θεατρικού οργανισμού με μόνιμο θίασο είκοσι πέντε ηθοποιών, έχει στο ενεργητικό του συνεργασίες και με σημαντικούς ευρωπαϊκούς θεατρικούς φορείς. Η προσωπική αισθητική του χαρακτηρίζεται από τον συγκερασμό δύο αλληλοσυγκρουόμενων σκηνικών αντιλήψεων: δομικά, αφαιρετικά στοιχεία της γερμανικής παράδοσης αφενός, το παιγνιώδες, αυθόρμητο και μεστό παίξιμο της ρωσικής σχολής αφετέρου.

Το έργο της Τατιάνα Τόλσταγια (με το βαρύ επίθετο των Τολστόι) τοποθετείται στο Λένινγκραντ, σε έναν εσωτερικό χώρο με ατμόσφαιρα της δεκαετίας του ’40. Ένας άντρας ηθοποιός ερμηνεύει μοναδικά τη μοναχική Σόνια, που ετοιμάζει γλυκά και φροντίζει ανελλιπώς τα φυτά της, αντιμετωπίζοντας με θετική διάθεση τα βάρη της ύπαρξης και τα στραβά της κοινωνίας. Μέσα από την καθημερινότητα και τα όνειρα αυτής της ρομαντικής και αξιολάτρευτης γυναίκας, που περιμένει τον πρίγκιπά της, αναδεικνύεται το μεγαλείο των ανώνυμων ηρώων και ηρωίδων της διπλανής πόρτας.

Στις 16, 17 και 18 Ιουνίου στην Πειραιώς 260

Σαουμπύνε – Τόμας Οστερμάγερ
Μικρές Αλεπούδες
της Λίλλιαν Χέλλμαν

Κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης θεατρικής σκηνής και φίλος της Ελλάδας και του Φεστιβάλ Αθηνών, ο Τόμας Οστερμάγερ δίνει το «παρών» στην Πειραιώς 260 με τις Μικρές αλεπούδες (1941) της Λίλλιαν Χέλλμαν από το διεθνούς φήμης βερολινέζικο θέατρο Σαουμπύνε.

Το γνωστό έργο της Αμερικανίδας συγγραφέως και κοινωνικής ακτιβίστριας –που έμεινε στην ιστορία και για τη γενναία στάση της μπροστά στη μακαρθική Επιτροπή Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων, αρνούμενη να καταδώσει κομουνιστές φίλους της–, μέσα από τις μηχανορραφίες μιας αδίστακτης αριβίστριας, της πονηρής «μικρής αλεπούς» Ρεγγίνας Γκίντενς (που για το πλατύ κοινό ταυτίστηκε με την Μπέττυ Νταίηβις στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου), εστιάζει στην απληστία μιας παρηκμασμένης κοινωνίας, στην ταύτιση της ευτυχίας με το χρήμα.

Διακρίνοντας πάντα με ιδιαίτερη ευαισθησία τις αναλογίες ανάμεσα στον κόσμο του κειμένου και στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, ο Γερμανός σκηνοθέτης μεταφέρει τη δράση από τον αμερικανικό Νότο των αρχών του περασμένου αιώνα στο εδώ και το τώρα. Το ρεαλιστικό σκηνοθετικό νυστέρι διαπερνά την επιφάνεια των πραγμάτων για να αποκαλύψει, μέσα από τις έξοχες ερμηνείες των ηθοποιών, την εσωτερική ζωή των προσώπων και την επίδραση του οικονομικού ανταγωνισμού στις ανθρώπινες συμπεριφορές.

Στις 19, 20 και 21 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.

Στροφοδίνες – Βίκος Ναχμιάς

Ο τίτλος της παράστασης παραπέμπει στην αρχαία ελληνική λέξη στρόφιγξ και περιγράφει μεταφορικά την παραληρηματική συμπεριφορά των ατόμων που φτάνουν σε έκσταση κατά την άσκηση της διαρκούς επιτόπιας περιστροφής.

Πρόκειται για μια τεχνική με βαθιές καταβολές μέσα στους αιώνες, που συναντάμε απεικονισμένη σε ανάγλυφα στα αρχαιοελληνικά Καβείρια μυστήρια, σε ασιατικά αγροτικά δρώμενα, σε αμερικανικές προκολομβιανές τελετές. Κυρίως, βέβαια, αναδεικνύεται στη ζωντανή, μυστική σούφικη παράδοση, με ιδρυτή του τάγματος των στροβιλιζόμενων δερβίσηδων τον Τζελαλουντίν Ρουμί (1207-1275), τον άγιο-ποιητή του Ισλάμ.

Μουσική επιμέλεια Λάμπρος Πηγούνης

Στις 20, 21 και 22 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.

Straight White Men – Γιάνγκ Ζαν Λι

Κεντρική μορφή της νεοϋορκέζικης θεατρικής σκηνής, η Γιάνγκ Ζαν Λι έρχεται για πρώτη φορά στη χώρα μας καλεσμένη του Φεστιβάλ Αθηνών. Η κορεατικής καταγωγής δραματουργός και σκηνοθέτρια πραγματεύεται στα έργα της το ζήτημα της ταυτότητας, σε όλες τις όψεις του –εθνική, κοινωνική, σεξουαλική–, αμφισβητώντας τις κυρίαρχες αξίες των σύγχρονων νεοφιλελεύθερων κοινωνιών.

Tι γίνεται όταν κάποια στιγμή χάνουμε το πιο μεγάλο μας προνόμιο: το να ξεχνούμε ότι είμαστε προνομιούχοι; Aυτή η αναπάντεχη ερώτηση βρίσκεται στην αφετηρία του Straight White Men, που εστιάζει στο ανδρικό πρότυπο των δυτικών κοινωνιών: τoν λευκό, ετεροφυλόφιλο άντρα. Σαν μακρινός απόηχος του έργου του Άρθουρ Μίλλερ Ο θάνατος του εμποράκου, με τις συγκρούσεις μιας οικογένειας της λευκής μεσαίας τάξης στη μεταπολεμική Αμερική, η παράσταση της Γιάνγκ Ζαν Λι τοποθετεί στη σκηνή μια αντίστοιχα τυπική, σύγχρονη αμερικανική οικογένεια: ένας πατέρας και τρεις γιοι σε έναν ηθελημένα συμβατικό σκηνικό χώρο, με στολισμένο το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Τι θα συμβεί όταν ο ένας γιος αμφισβητήσει τις προσδοκίες που είχε γι’ αυτόν η οικογένεια;

Πρωταγωνιστούν οι Σκο Σέφερντ, Πιτ Σίμπσον, Όστιν Πέντλτον και Τζέιμς Στάνλεϊ.

Στις 22, 23 και 24 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.

Θέατρο Στοά
Μήδεια
του Μποστ

Πρόκειται για την περίφημη κωμωδία του Μποστ που το 1993, όταν πρωτοανέβηκε, την παρακολούθησαν 60.000 άτομα σε όλη την Ελλάδα – πρωτοφανής αριθμός για τα θεατρικά δεδομένα της εποχής. Μετά από 20 χρόνια, επαναλαμβάνεται φέτος η εμβληματική αυτή παράσταση, και μάλιστα με τους ίδιους συντελεστές. Στον ρόλο της Μήδειας η σπουδαία Λήδα Πρωτοψάλτη. Συμμετέχουν οι: Θανάσης Παπαγεωργίου, Παύλος Ορκόπουλος, Νίκη Χατζίδου, Ευδοκία Βουβατζή, Εύα Καμινάρη, και μια ομάδα από νεότερα παιδιά.

Το καυστικό χιούμορ του Μποστ και η πικρή του σάτιρα αποκτούν σήμερα έναν εξαιρετικά επίκαιρο χαρακτήρα. «Το χιούμορ, η σάτιρά του, το νυστέρι του κάνουν ακόμα καλά τη δουλειά τους. Κάθε εστία πολιτισμού βοηθάει να αντεπεξέλθουμε ευκολότερα σε αυτή τη μαύρη εποχή που έχουμε καταδικαστεί να ζούμε», υπογραμμίζουν στο θεατρικό τους σημείωμα οι συντελεστές του θεάτρου Στοά.

Στις 26 και 27 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

Ρομέο Καστελλούτσι – Societas Raffaello Sanzio
Go down, Moses

Μετά την τριλογία της Κόλασης και την παράσταση Περί της εννοίας του προσώπου του Υιού του Θεού, ο θίασος Societas Raffaello Sanzio επιστρέφει με το Go down, Moses, σε σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια και φωτισμούς του διάσημου Ιταλού σκηνοθέτη και εικαστικού.

Ο τίτλος αναφέρεται στη θεϊκή εντολή προς τον Μωυσή την εποχή της εβραϊκής αιχμαλωσίας. Η μορφή του ελευθερωτή, νομοθέτη και προφήτη είχε από παλιά απασχολήσει τον Καστελλούτσι. Οι πλάκες με τον Δεκάλογο, που εμπιστεύτηκε ο Θεός στον εκλεκτό του, ήταν άγραφες στην παράσταση Tragedia endogonidia (Eνδογονιδιακή τραγωδία) και πάνω τους χαράχτηκαν οι εντολές των ισχυρών για την άσκηση βίας προκειμένου να μη διασαλευτεί η τάξη. Στο Go down, Moses βιβλικά επεισόδια προβάλλονται στον παρόντα χρόνο, επιτρέποντας στον σκηνοθέτη να διερευνά τις καταβολές των μορφών, τους τρόπους που διαιωνίζονται ενώ αλλάζουν.

Η σκηνή αποκτά οντολογικές διαστάσεις και η σύνθεση σκηνικών εικόνων, με την απρόσμενη εναλλαγή τους, «διαπερνά τα σπλάχνα, για να διεγείρει το πνεύμα». Το Go down, Moses παραπέμπει, βέβαια, και στο περίφημο σπιρίτσουαλ για τους Αφροαμερικανούς σκλάβους που ποθούσαν τη χειραφέτησή τους αντίστοιχα με την απελευθέρωση των Εβραίων από τα δεσμά της Αιγύπτου.

Εν τέλει, αυτή η θεία παρότρυνση στον Μωυσή απευθύνεται σε εμάς τους ίδιους, που είμαστε, όπως λέει ο σκηνοθέτης, «εξόριστοι από τον εαυτό μας».

Στις 27, 28 και 29 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Θέατρο Οδού Κυκλάδων – Παντελής Δεντάκης
Το κιβώτιο (σε μορφή μονολόγου)
του Άρη Αλεξάνδρου

Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας, το εμβληματικό Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου (1974) μεταφέρεται στη σκηνή σε μορφή μονολόγου. Ο μοναδικός επιζών μιας καθοριστικής για την έκβαση του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού αποστολής εξιστορεί, σε μορφή απολογίας, την περιπέτεια της μεταφοράς ενός επτασφράγιστου κιβωτίου, που φτάνει τελικά άδειο στον προορισμό του. Στο πρόσωπο του αφηγητή αναγνωρίζεται ο αγνός ανώνυμος αγωνιστής που αυταπατήθηκε και παγιδεύτηκε στα γρανάζια των κομματικών μηχανισμών και μέσα από τη διφορούμενη αφήγησή του θέτει ερωτήματα για τη σχέση του ατόμου με την Ιστορία.

Εξήντα έξι χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου πολέμου, δύο νέοι καλλιτέχνες προσεγγίζουν με το ταλέντο τους και τη φρεσκάδα της δικής τους ματιάς το καφκικών αποχρώσεων κείμενο του Αλεξάνδρου, υποστηρίζοντας ότι η δραματοποίησή του πηγάζει τόσο από καλλιτεχνική όσο και από κοινωνικοπολιτική αναγκαιότητα.

Συμπαραγωγή με το Θέατρο Οδού Κυκλάδων.

Στις 28, 29, 30 Ιουνίου και 1, 2 Ιουλίου στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων.

Κατερίνα Ευαγγελάτου
Ρήσος
του Ευριπίδη
Περιπατητική παράσταση στο Λύκειο του Αριστοτέλη

Το Φεστιβάλ πάει στο Λύκειο… Η Κατερίνα Ευαγγελάτου επανέρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών με μια παράσταση στο Λύκειο του Αριστοτέλη, ένα από τα τρία αρχαιότερα γυμνάσια της πόλης (μαζί με αυτό της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Κυνοσάργους), που ταυτίστηκε με την Περιπατητική Σχολή, τη φιλοσοφική σχολή την οποία ίδρυσε ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος το 355 π.Χ. Σε τούτο τον –άγνωστο στο ευρύ κοινό– αρχαιολογικό χώρο των έντεκα στρεμμάτων στο κέντρο της Αθήνας (ανάμεσα στο Σαρόγλειο Μέγαρο, το Βυζαντινό Μουσείο και το Ωδείο Αθηνών), η ταλαντούχα σκηνοθέτης παρουσιάζει τον Ρήσο του Ευριπίδη, με εμβόλιμα κείμενα του Αριστοτέλη.

Εμπνευσμένη από ένα επεισόδιο της ραψωδίας Κ της Ιλιάδας, αυτή η τραγωδία, που σπανίως παρουσιάζεται, στηλιτεύει τα αίσχη του πολέμου. Η παράσταση θα ξεκινάει με τη δύση του ηλίου, ως μια εμπειρία περιπάτου σε όλο τον χώρο του Λυκείου, και αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον και των ξένων επισκεπτών.

Μια συμπαραγωγή με την εταιρεία παραγωγής «Λυκόφως».

Από 1η Ιουλίου στο Λύκειο.

She She Pop
Schubladen

Μία γυναικεία κολεκτίβα που ιδρύθηκε το 1993 στο Βερολίνο, για να κατακτήσει έκτοτε την Ευρώπη, έρχεται για πρώτη στην Ελλάδα, καλεσμένη του Φεστιβάλ Αθηνών. Στις σκηνοθεσίες τους, που χαρακτηρίζονται ταυτόχρονα από χιούμορ και νεανική αδιαλλαξία, αυθορμητισμό και ειλικρίνεια, oι She She Pop δεν διστάζουν να αναδείξουν κοινωνικά ζητήματα μέσα από τα δικά τους βιώματα.

«Ποιες ήμασταν; Ποιες είμαστε; Γιατί γίναμε έτσι;» Μέσα από αυτά τα ερωτήματα προέκυψε το Schubladen (που σημαίνει «συρτάρια» στα γερμανικά). Oι προσωπικές συγκρούσεις θα βρουν την ιστορική τους διάσταση στην επανένωση των δύο Γερμανιών μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Τρεις περφόρμερς των She She Pop με καταγωγή από την Ανατολική Γερμανία κάθονται απέναντι από τις αντίστοιχες συναδέλφους τους που προέρχονται από τη Δύση. Ανταλλάσσουν μνήμες και σκέψεις, αναζητώντας κάθε τόσο στα παλιά συρτάρια τους ημερολόγια, εφηβικές επιστολές, δίσκους, αναμνηστικά, αγαπημένα βιβλία. Με όλα αυτά τα προσωπικά όπλα τους, οι έξι περφόρμερς δίνουν τη μάχη για να γραφεί μια μοναδική συλλογική ιστορία, προσπαθώντας αδιάκοπα να χτίσουν μια πραγματική σχέση, μακριά από τα κλισέ Ανατολή/Δύση.

Στις 11 και 12 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Θεατρική Ομάδα Εν Δυνάμει – Ελένη Ευθυμίου
Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή Πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα

«Το κανονικό είναι σίγουρα μια λέξη καταδικασμένη. Μια λέξη που αναγκάζεται να προσδιοριστεί από τον μέσο όρο. Ύστερα ακολουθεί η αντικειμενική αλήθεια, ό,τι δεν είναι κανονικό είναι διαφορετικό, είναι “άλλο”. Ποιος φόρτισε, όμως, αυτό το “άλλο” με αρνητικό πρόσημο; Και γιατί;».

Αυτή η μικρή εισαγωγή συνοψίζει τη φιλοσοφία της ομάδας Εν Δυνάμει, την καλλιτεχνική διεύθυνση της οποίας έχει η Ελένη Δημοπούλου. Σε αυτή την παράσταση κοινοποιούνται ιστορίες γύρω από την αναπηρία. Μέσω αυτών των ιστοριών δεν επιδιώκεται παρά το άνοιγμα στο ανοίκειο, έτσι ώστε να γίνει γνωστό και οικείο. Στη σκηνή οι ιστορίες αυτές μπαίνουν στο στόμα των παιδιών και παίρνουν τη μορφή ενός παιδικού παιχνιδιού.

Στις 11 και 12 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Οι τυφλοί ή O ήχος μικρών πραγμάτων σε μεγάλο σκοτεινό τοπίο
Mια σύνθεση για το τέλος της ιστορίας των πράξεων,
από το ομώνυμο δράμα του Μωρίς Μαίτερλινκ
Σκηνοθεσία – Χορογραφία Ζωή Χατζηαντωνίου
Ηχητική δραματουργία – Μουσική σύνθεση Δημήτρης Καμαρωτός

Οι τυφλοί, έργο γραμμένο το 1890 από τον νομπελίστα Μωρίς Μαίτερλινκ, καλούν τον θεατή να ακολουθήσει το χρονικό ενός συμβολικού θανάτου, μέσα από μια διαδικασία που προϋποθέτει τον επαναπροσδιορισμό των αισθήσεων και της πραγματικότητας.

Σε ένα τοπίο δάσους χωρίς όρια, δώδεκα τυφλοί, έξι άνδρες και έξι γυναίκες, αναμένουν την επιστροφή του οδηγού τους. Ανήμποροι να μετακινηθούν, επινοούν τρόπους για να περάσουν τον χρόνο τους, συνομιλούν για να καταπραΰνουν τον φόβο τους. Ένας Χορός συμβολικά τυφλών σωμάτων, που βρίσκονται σε μια ακραία συνθήκη αναμονής.

Το έργο έχει θεωρηθεί προάγγελος του Περιμένοντας τον Γκοντό. Οι τυφλοί, σε κάποια στιγμή της αναμονής τους, αποδέχονται ότι αυτός που περιμένουν δεν υπάρχει, αποκτούν τη γνώση ότι δεν θα έρθει κανείς να τους σώσει. Παρ’ όλα αυτά, δεν πράττουν. Είναι εγκλωβισμένοι στην αδράνεια.
Η πολλά υποσχόμενη Ζωή Χατζηαντωνίου και ο καταξιωμένος Δημήτρης Καμαρωτός, με αξιόλογους ηθοποιούς, αφηγούνται την ιστορία των Τυφλών σε μορφή όπερας, μιας –διακοπτόμενης– πράξης για γυναικεία φωνή, πιάνο και ήχους τυφλών.

Στις 12 και 13 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Ομάδα Ώσμωσις – Ευριπίδης Λασκαρίδης
Απολίθωμα/Relic
Μία σόλο περφόρμανς, ανάμεσα στο θέατρο και τον χορό

Η νέα δουλειά του Ευριπίδη Λασκαρίδη είναι μία ερεθιστική σόλο περφόρμανς 45 λεπτών, για κλειστό χώρο, κατά την οποία ο σκηνοθέτης εμβαθύνει στην έρευνά του, ανεβαίνοντας ο ίδιος στη σκηνή, για να ενδυθεί μια ιδιόμορφη περσόνα. Μέσα από το γκροτέσκο κοστούμι του Άγγελου Μέντη, κατασκευάζει έναν κόσμο βαθιά ιδιοσυγκρασιακό, με εικόνες που θυμίζουν υλικά της ευτελούς ψυχαγωγίας. Στόχος η διερεύνηση ουσιαστικών υπαρξιακών ερωτημάτων. Το απολίθωμα –είτε είναι λείψανο, είτε είδος αρχαϊκό– παραμένει ένα υπόλειμμα μνήμης ανοιχτό σε εξερεύνηση, ένα απομεινάρι έτοιμο να το οικίσει μια νέα ερμηνεία.

Στις 15 και 16 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Theatre Du Radeau – Φρανσουά Τανγκύ
Passim

Ένας ποιητής της γαλλικής σκηνής, ο Φρανσουά Τανγκύ, εμφανίζεται για πρώτη φορά μπροστά στο ελληνικό κοινό. Το θέατρό του κατοικείται από εικόνες που αναδύονται μέσα από μια δραματουργία ονειρική: θραύσματα από θεατρικά έργα και ποιήματα, ηχώ από λέξεις και μουσικές, κοστούμια, πανώ, ηθοποιοί βγαλμένοι από έναν ζωντανό πίνακα…

Ένα ετερόκλητο θεατρικό εργαστήρι από αναπάντεχα μαστορέματα, το Theatre du Radeau καλεί τον θεατή να συμμετάσχει σε ένα συνεχές παιχνίδι ελεύθερων συνειρμών.

Στις 16, 17 και 18 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Στεφανία Γουλιώτη
Ευμενίδες
του Αισχύλου
Σε μορφή μονολόγου

Γιατί οι Ευμενίδες; «Διότι είναι από τα πιο παραμελημένα κείμενα, με τεράστια όμως κρυφά νοήματα, που παραπέμπουν ευθέως στην ψυχανάλυση», λέει εξηγώντας αυτή την επιλογή η Στεφανία Γουλιώτη, μια από τις σημαντικότερες ηθοποιούς της γενιάς της.

«Οι κακές Ερινύες μετατρέπονται σε Ευμενίδες, σε μια προσπάθεια να σωπάσουν οι φωνές που βουίζουν στα κεφάλια των ανθρώπων. Φωνές που κρίνουν, σχολιάζουν, συγκρίνουν, εικάζουν… φωνές που βγάζουν ανασφάλειες, φόβους, ενοχές, κακίες, φωνές που μένουν καρφωμένες στο παρελθόν».

Στόχος να βρεθεί το νήμα που συνδέει τον θεατή με τον συγγραφέα, χωρίς να μεσολαβεί το υπερεγώ του ηθοποιού.

Στις 20 και 21 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Νικίτα Μιλιβόγεβιτς
Λουκρητία Βοργία
του Β. Ουγκό

Η Λουκρητία Βοργία, δούκισσα της Φερράρας, ήταν πασίγνωστη για την ομορφιά της, τους σκανδαλώδεις έρωτές της και την πιθανή ανάμιξή της σε διάφορα εγκλήματα. Ήταν άραγε μια δόλια προσωπικότητα ή θύμα της οικογένειας Βοργία, που είχε άσβεστη δίψα για εξουσία; Ήταν αδίστακτα φιλήδονη ή κακοποιημένη σεξουαλικά από τον ίδιο της τον πατέρα και τον αδελφό; Ο Μιλιβόγεβιτς, από τους πιο σημαντικούς Σέρβους θεατρικούς σκηνοθέτες της εποχής μας, θα αναμετρηθεί με την ενδιαφέρουσα αυτή ιστορική φυσιογνωμία συνεργαζόμενος με μια σειρά από καταξιωμένους Έλληνες ηθοποιούς, ανάμεσα στους οποίους είναι η Λυδία Φωτοπούλου, η Θεοδώρα Τζήμου, ο Μάνος Βακούσης.

Στις 23 και 24 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Θεμέλης Γλυνάτσης
Βερενίκη
του Ρακίνα

Μετά την επιτυχημένη περσινή παράσταση με ένα ανατρεπτικό σύγχρονο κείμενο, ο Θέμελης Γλυνάτσης σκηνοθετεί κλασική γαλλική τραγωδία.

Με φόντο τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ο σπουδαίος Γάλλος συγγραφέας Ρακίνας συνθέτει ένα από τα αρτιότερα και τραγικότερα κείμενα της παγκόσμιας δραματουργίας. Το ερωτικό τρίγωνο μεταξύ του αυτοκράτορα Τίτου, της Βερενίκης και του Αντίοχου είναι το κέντρο ενός έργου που, με απροσδόκητα σύγχρονο τρόπο, μιλάει για τον καταδικασμένο έρωτα, την αναμονή και τη γλώσσα που συνθλίβει το συναίσθημα.

Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους η Μαρία Ναυπλιώτου, ο Νέστορας Κοψιδάς και ο Ιερώνυμος Καλετσάνος.

Στις 24 και 25 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – Μαριάννα Καλμπάρη
Θέλω μια χώρα
του Ανδρέα Φλουράκη

Το Φεστιβάλ Αθηνών εντάσσει στο πρόγραμμά του δύο συμπαραγωγές με το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν.

Τo Θέλω μια χώρα πρωτοπαρουσιάστηκε σε πρώιμη μορφή τον Ιούνιο του 2013 στο Royal Court Theatre του Λονδίνου, στο πλαίσιο του προγράμματος The Big Idea: PIΙGS και σε σκηνοθεσία του Richard Twyman. Πρόκειται για ένα έργο χωρίς χαρακτήρες και σκηνές, χωρίς τυπικούς διαλόγους και πλοκή. Ένα έργο για την Ελλάδα, με πρωταγωνιστή το πλήθος των Ελλήνων.

Με κύριο σύνθημα τη φράση «Θέλω μια χώρα» ο Ανδρέας Φλουράκης μεταγράφει με χιούμορ και απελπισία όλες εκείνες τις φράσεις που ακούμε, λέμε και ξαναλέμε όταν μιλάμε για τη χώρα μας σήμερα. Στην παράσταση ο λόγος δίνεται κυρίως στη νέα γενιά. Μια γενιά αμήχανη απέναντι στη γενικότερη κρίση, που νιώθει την ανάγκη να ορίσει ποια είναι η χώρα που ονειρεύεται. Όμως μπορεί να υπάρξει τέτοια χώρα; Και το κυριότερο: μπορεί αυτή η γενιά να τη διεκδικήσει;

Παίζοντας με την έννοια της χώρας, αλλά και του ίδιου του θεάτρου ως «χώρα» όπου το όνειρο καλείται να γίνει πράξη, η παράσταση ανεβαίνει με 65μελή θίασο μαθητών και αποφοίτων της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης.

Σε ρόλο-έκπληξη η Ρένη Πιττακή.

Στις 30 και 31 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Τσεζάρις Γκραουζίνις
Ιούλιος Καίσαρ
του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις ανεβάζει τον Ιούλιο Καίσαρα ως σαρκαστικό πολιτικό θρίλερ της σύγχρονης εποχής. Εστιάζοντας στην παράλογη ηθική της πολιτικής συνωμοσίας και στις μεθόδους χειραγώγησης που χρησιμοποιεί το πολιτικό κατεστημένο, θίγει την παραμόρφωση της δυτικής ηθικής και την γκροτέσκα φύση της πολιτικής προπαγάνδας.

Γραμμένη περί το 1598-1599, η σαιξπηρική τραγωδία εμπνέεται από τους βίους του Καίσαρα και του Βρούτου (με τη διαμεσολάβηση του Πλουτάρχου). Βασικά δραματικά πρόσωπα είναι οι ρωμαίοι συγκλητικοί και φημισμένοι πολεμιστές Μάρκος Βρούτος, Κάσσιος και Μάρκος Αντώνιος. Οι δύο πρώτοι εξυφαίνουν τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα, ενώ ο τρίτος ανατρέπει τους συνωμότες, παίρνοντας τους πολίτες με το μέρος του. Στο τέλος, τραγικός ήρωας και θύτης-θύμα αποδεικνύεται ο Βρούτος, που ως στόχο δεν είχε τον ίδιο τον Καίσαρα, αλλά «του Καίσαρα το πνεύμα».

Έντεκα ηθοποιοί επί σκηνής ερμηνεύουν το σαιξπηρικό αριστούργημα, ενώ ως ηχητικό φόντο προτείνεται ένας συνδυασμός σύγχρονων μουσικών ιδιωμάτων (π.χ. electro-industrial, dark wave, neoclassical).

Στις 30 και 31 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.

Ανέστης Αζάς
Ευμενίδες 2015 (προσωρινός τίτλος)

Την 5η Φεβρουαρίου του 2015 το τριμελές κακουργιοδικείο της Ρόδου καταδίκασε έναν 21χρονο Σύρο πρόσφυγα σε 145 χρόνια φυλάκιση και 570.000 ευρώ πρόστιμο, θεωρώντας τον μοναδικό υπαίτιο για το τραγικό ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, που είχε για μεγάλο διάστημα απασχολήσει την ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη. Με αφορμή αυτή την απόφαση, που μετέτρεψε το θύμα σε θύτη, και με όχημα τις Ευμενίδες του Αισχύλου, ένα κείμενο εμβληματικό για τη θέσπιση της δικαιοσύνης στον Δυτικό κόσμο, ο Ανέστης Αζάς σχεδιάζει μια παράσταση ντοκουμέντο για τον άνθρωπο χωρίς δικαιώματα.

Ποια είναι ακριβώς η κατάσταση του Ορέστη, όταν κυνηγημένος από τις Ερινύες καταφεύγει στον Άρειο Πάγο, το δικαστήριο που μόλις ίδρυσε η θεά Αθηνά, ζητώντας έλεος και δικαιοσύνη, και ποιοι είναι οι παραλληλισμοί στον σύγχρονο κόσμο;

Ο σκηνοθέτης, αναζητώντας τις ζώνες εκείνες όπου τα δικαιώματα των πολιτών καταργούνται, καλεί τέσσερις περφόρμερ να ισορροπήσουν ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία, και να αναμετρηθούν με μιαν ακραία κατάσταση «γυμνής ζωής» στον 21ο αιώνα.

Στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν.

Πρόδρομος Τσινικόρης
Στη μέση του δρόμου
Μια πολυήμερη δράση σε δημόσιο χώρο

Γνώριμη εικόνα του Αθηναϊκού κέντρου είναι τα τελευταία χρόνια οι άστεγοι συμπολίτες μας, που έχασαν δουλειά και σπίτι λόγω της οικονομικής κρίσης, και βρέθηκαν κυριολεκτικά στον δρόμο. Τι ιστορίες έχουν να διηγηθούν αυτοί οι ανώνυμοι πρωταγωνιστές του δημόσιου χώρου, για ποιον λόγο οδηγήθηκαν σε αυτήν την κατάσταση, πώς βιώνουν την καθημερινότητα;

Ο Πρόδρομος Τσινικόρης, νέος καλλιτέχνης που δραστηριοποιείται δημιουργικά σε μορφές θεάτρου ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα και τη Γερμανία, προτείνει μια πολυήμερη δράση σε κεντρική πλατεία της πόλης, με αφετηρία μια έρευνα γύρω από τους νεο-άστεγους των Αθηνών. Οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να έρθουν στη θέση των αστέγων και να ακούσουν τις φωνές και τις αφηγήσεις των πιο σιωπηλών συμπολιτών μας με τη χρήση mp3 player και ακουστικών.

Στόχος της δράσης είναι να πυροδοτήσει τον δημόσιο διάλογο γύρω από την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, παρεμβαίνοντας ενάντια στην αδιαφορία, τον κυνισμό και τον υφέρποντα ρατσισμό της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Στο Τροχόσπιτο.

Νίκος Χατζόπουλος
Ένα… δύο… τρία… ή Η πασιέντζα
της Μαρίας Λαϊνά

Μια σημαντική ποιήτρια γράφει θέατρο και ένας καταξιωμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης, ο Νίκος Χατζόπουλος, που το σκηνοθετεί αναλαμβάνοντας να καθοδηγήσει τρεις από τους πιο αξιόλογους ηθοποιούς μας, σημειώνει:

«Χώρος και χρόνος άδηλος. Παρελθόν και παρόν αινιγματικά. Μέλλον απρόβλεπτο. Το μόνο βέβαιο, το μόνο βασανιστικά πραγματικό είναι η γλώσσα. Και μια ταλαντευόμενη επιθυμία.

» Το έργο της Μαρίας Λαϊνά συμπυκνώνει σε τρία πρόσωπα όλα τα αρχετυπικά διλήμματα που ενυπάρχουν στις ανθρώπινες δοσοληψίες: Μαζί ή κατά μόνας; Απομόνωση ή άνοιγμα στους άλλους; Συνύπαρξη ή επιβολή του ισχυρότερου;

» Όλα αυτά με οδηγό μια πασιέντζα. Το τυχαίο έχει κι αυτό τη γοητεία του. Τουλάχιστον, επιφυλάσσει εκπλήξεις».

Κωνσταντίνος Ντέλλας
Ηλέκτρα, το τελευταίο αίμα

Μετά την επιτυχία της παράστασης Ο Έλλην βρυκόλαξ, ο Κωσταντίνος Ντέλλας συνεργάζεται με καταξιωμένους καλλιτέχνες από τον χώρο του θεάτρου και της μουσικής, όπως ο Γιάννης Αγγελάκας, για να παρουσιάσει μια διαφορετική εκδοχή της Ηλέκτρας του Σοφοκλή. Τρεις γυναικείες φιγούρες κυριαρχούν, η κάθε μία σε ένα ξεχωριστό δωμάτιο: η Ηλέκτρα, η Κλυταιμνήστρα και η Χρυσόθεμις. Τι λένε όταν –αναγκαστικά– συναντιούνται; Τι κάνει η κάθε μία μόνη της; «Μέσα στο υπνοδωμάτιο θα τελεστεί ο φόνος. Ο τελευταίος φόνος. Ο κύκλος θα κλείσει, μαζί και το σπίτι. Για πάντα. Το τελευταίο αίμα χύθηκε», σημειώνει ο σκηνοθέτης.

Στην παράσταση συμμετέχουν η Όλια Λαζαρίδου, ο Γιάννης Αγγελάκας, ο Γιάννος Περλέγκας, η Ζωή Ξανθοπούλου, η Γεωργία Τσαγκαράκη.

Μια συμπαραγωγή με το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν.

Παράλληλα θα επαναληφθούν παραστάσεις του 2014 όπως το Μετατόπιση προς το Ερυθρό, Οι διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας του Γιάννη Μόσχου βασισμένη σε διηγήματα του Άντον Τσέχοφ, Το ατλαζένιο γοβάκι της Έφης Θεόδωρου.

Φεστιβάλ Επιδραύρου

Γιάννης Κακλέας
Aχαρνής
του Αριστοφάνη

«Όταν η πολιτική διαφθορά κυριαρχεί, ο Δικαιόπολις αναλαμβάνει πρωτοβουλία για Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Αξιοκρατία. Ο πολιτικός Αριστοφάνης έχει κέφια!», σχολιάζει ο Γιάννης Κακλέας για τους Αχαρνής, έχοντας κι ο ίδιος, καθώς φαίνεται, κέφια για ένα ακόμη αριστοφανικό εγχείρημα. Απρόβλεπτος πάντα, συνεχίζει τη διερεύνηση της σκηνικής αριστοφανικής φόρμας, με μια πλειάδα εξαιρετικών κωμικών ηθοποιών, σε ένα έργο που υμνεί τα αγαθά της ειρηνικής συνύπαρξης, σαρκάζοντας τους πολεμοκάπηλους.

Στην ερημωμένη από τον Πελοποννησιακό πόλεμο Αθήνα, ο Δικαιόπολις στρατεύεται υπέρ της ειρήνης. Αρχίζει τις διαπραγματεύσεις με τη Σπάρτη και κατορθώνει να πείσει τους μαραθωνομάχους Αχαρνής, που αποτελούν τον μεγαλύτερο αθηναϊκό δήμο, να συναινέσουν. Η αγορά ανοίγει και η ανάγκη βγάζει στο σφυρί κάθε είδους πραμάτεια: χήνες, λαγούς, αλλά και κόρες μεταμφιεσμένες σε γουρουνάκια.

Πρωταγωνιστούν: Bασίλης Χαραλαμπόπουλος, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Φάνης Μουρατίδης.

Μιχαήλ Μαρμαρινός
ΝΟ – NEKYIA

Μια συνάντηση του Μιχαήλ Μαρμαρινού με το θέατρο Νο της Ιαπωνίας και τον Γκένσο Ουμουγούακα, βασισμένη στη ραψωδία λ της Οδύσσειας του Ομήρου

Μια απρόσμενη θεατρική συνάντηση δύο πολιτισμών με βαθιές ρίζες μέσα στον χρόνο: Περισσότερο από 2.500 χρόνια μετά τη δημιουργία της ομηρικής Οδύσσειας και 800 χρόνια από την ίδρυση του θεάτρου Νο, το Φεστιβάλ Αθηνών καλεί τον Μιχαήλ Μαρμαρινό να ανεβάσει τη Νέκυια με έναν ιαπωνικό θίασο Νο και τον μεγάλο Γκένσο Ουμεγουάκα επικεφαλής. Στην –ονομαζόμενη και Νεκυομαντεία ή Νέκυια– ραψωδία λ, ο Οδυσσέας αφηγείται πώς, από νόστο για την πατρίδα του, και με την παρότρυνση της Κίρκης, επιχείρησε την κάθοδο στον Άδη προκειμένου να λάβει από τον μάντη Τειρεσία χρησμό για τον γυρισμό του στην Ιθάκη.

«Η τέχνη του ιαπωνικού θεάτρου μοιάζει να είναι θεμελιακά αναγκαία και ικανή να μορφοποιήσει τη βαθύτερη ουσία των νοημάτων που περικλείει η Νέκυια», υποστηρίζει ο εκλεκτός Έλληνας σκηνοθέτης. «Πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες και συναρπαστικότερες στην παγκόσμια λογοτεχνία επισκέψεις του ανθρώπου στον κόσμο των νεκρών. Φαίνεται πως η μεγάλη Τέχνη έχει, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, πάντοτε να κάνει με την “άλλη” πλευρά του Χρόνου. Το θέατρο Νο είναι ένα από τα υψηλότερα επιτεύγματα του πολιτισμού στο πεδίο της μεταφυσικής ποίησης. Η βαθιά παράδοση και εκπαίδευση των ηθοποιών τούς δίνει το δικαίωμα να προσεγγίζουν την καρδιά των πραγμάτων. Με ένα τέτοιο λεξιλόγιο σωματικής φιλοσοφίας, το ΝΟ συναντιέται για πρώτη φορά στην ιστορία του με τη δική μας ΝΕΚΥΙΑ».

Βαγγέλλης Θεοδωρόπουλος
Αίας
του Σοφοκλή

Επικεφαλής ενός εκλεκτού θιάσου, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος σκηνοθετεί τον Αίαντα του Σοφοκλή στη μετάφραση του Δ.Ν. Μαρωνίτη, που θα ακουστεί στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου σε πανελλήνια πρώτη.

Στην τραγωδία αυτή, που διδάχτηκε περί το 440 π.Χ. και διαδραματίζεται στον δέκατο χρόνο του Τρωικού πολέμου, ο Αίας, ο καλύτερος πολεμιστής στο στρατόπεδο των Ελλήνων μετά τον θάνατο του Αχιλλέα, διεκδικεί, κατά την «κρίση των όπλων», τα όπλα του νεκρού ήρωα, αλλά η απόφαση των Ελλήνων αρχηγών είναι υπέρ του Οδυσσέα. Βαθιά θιγμένος για τη μεγάλη αδικία, βγαίνει τη νύχτα με το σπαθί του να εκδικηθεί, αλλά η Αθηνά του σαλεύει τον νου και μετατρέπει τον θυμό του σε μανία, που ξεσπάει με φονική ορμή στα κοπάδια των Αχαιών. Όταν συνειδητοποιεί την πράξη του, η αξιοπρέπειά του δεν αντέχει την ταπείνωση και αυτοκτονεί. Όπως πολλές φορές έχει συμβεί στην ιστορία, οι πολιτικοί –με εκπρόσωπο εδώ τον Οδυσσέα– κερδίζουν το προβάδισμα σε σχέση με τους πολεμιστές που, ενώ τα έδωσαν όλα με αυταπάρνηση, έρχεται η ώρα, στη νέα τάξη των πραγμάτων, να παραμεριστούν.

Πρωταγωνιστούν: Νίκος Κουρής, Μαρία Πρωτόπαππα, Γιάννος Περλέγκας, Γιάννης Τσορτέκης, Παντελής Δεντάκης, Ελένη Ουζουνίδου, Δημήτρης Παπανικολάου, Γιάννης Κλίνης.

Θωμάς Μοσχόπουλος
Ιφιγένεια εν Ταύροις
του Ευριπίδη

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος επιστρέφει στην Επίδαυρο με ένα από τα δημοφιλέστερα κατά την αρχαιότητα έργα, την Ιφιγένεια εν Ταύροις, η οποία δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα την κατέτασσαν με ευκολία στις τραγωδίες. «Γραμμένη σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη για την Αθηναϊκή Δημοκρατία, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια πρόταση ελπίδας και τρυφερής παρηγοριάς από μεριάς του Ευριπίδη», εξηγεί ο διακεκριμένος σκηνοθέτης. Πρόκειται για ένα έργο αριστοτεχνικής δόμησης, γεμάτο λυρισμό, το οποίο στάθηκε σημείο αναφοράς για τη μετέπειτα ευρωπαϊκή ανθρωπιστική παράδοση και τον Διαφωτισμό.

«Στη δική μας εποχή, που βαρβαρότητες ανάλογες εκείνων της “χώρας των Ταύρων” αρχίζουν να φαίνονται –δυστυχώς– όλο και λιγότερο μυθικές, η επιστράτευση της ευφυΐας και του ήθους, καθώς και η άρνηση της άλογης βίας, που οδηγεί τους κεντρικούς ήρωες στο αίσιο τέλος του έργου, μοιάζουν κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτες». Στην παράσταση πρωταγωνιστούν οι Αμαλία Μουτούση, Γιώργος Χρυσοστόμου και Άννα Καλαϊτζίδου, ενώ τη μουσική υπογράφει ο Κορνήλιος Σελαμσής.

Εθνικό Θέατρο – Σωτήρης Χατζάκης
Τρωάδες
του Ευριπίδη

Στο στρατόπεδο των Αχαιών, στα παράλια της λεηλατημένης Τροίας, οι αιχμάλωτες Τρωαδίτισσες και η βασίλισσά τους, Εκάβη, θρηνούν για τα δεινά τους. Όσες έχουν απομείνει ζωντανές από την ξεκληρισμένη βασιλική οικογένεια θα δοθούν δώρο στους Αχαιούς, ενώ ο εγγονός της Εκάβης, ο μικρός Αστυάνακτας, γκρεμίζεται από τα τείχη, θύμα της σκληρότητας των κατακτητών. Οι φλόγες αφανίζουν την Τροία και οι γυναίκες, απελπισμένες, οδηγούνται στα πλοία που θα τις μεταφέρουν πέρα από το Αιγαίο, σκλάβες στα σπίτια των νικητών.

Ο Ευριπίδης με τις Τρωάδες γράφει ένα αντιπολεμικό αριστούργημα και κατακρίνει την πολιτική των Αθηναίων για το προκλητικό ανοσιούργημα που είχαν διαπράξει λίγους μήνες πριν εναντίον των Μηλίων, καθώς και για τη Σικελική Εκστρατεία που προετοιμάζουν. Γραμμένες το 415 π.Χ., οι Τρωάδες είναι ένα αμείλικτο «κατηγορώ» για τις φρικαλεότητες του πολέμου και ένα σπαρακτικό αίτημα για αλληλεγγύη και ανθρωπισμό.

Στον ρόλο της Εκάβης η Καριοφυλλιά Καραμπέτη. Μαζί της η δημοφιλής ερμηνεύτρια Άλκηστις Πρωτοψάλτη. Παίζουν: Μαρία Κίτσου, Κόρα Καρβούνη, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Νίκος Ψαρράς, Θέμης Πάνου, Ελένη Ρουσσινού, Γιασεμή Κηλαηδόνη, κ.ά.

Εθνικό Θέατρο – Γιάννης Μπέζος
Εκκλησιάζουσες
του Αριστοφάνη

Μετά την ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό πόλεμο, η διαφθορά και οι ανισότητες έχουν ξεπεράσει κάθε όριο. Έτσι οι Αθηναίες, με πρωτοβουλία της Πραξαγόρας, αποφασίζουν να αντιδράσουν δυναμικά. Μεταμφιεσμένες σε άντρες, πηγαίνουν κρυφά στην Εκκλησία του Δήμου και περνούν ένα ψήφισμα που τους δίνει την εξουσία. Επιβάλλουν τις πολιτικές τους μεταρρυθμίσεις και εφαρμόζουν περιουσιακή και ερωτική κοινοκτημοσύνη. Ωστόσο, η υλοποίηση του προγράμματός τους θα αποδειχτεί ουτοπική και θα υπονομευθεί από διαδοχικές κωμικές καταστάσεις.

Οι Εκκλησιάζουσες, το προτελευταίο έργο του Αριστοφάνη, παρουσιάστηκαν περί το 392 π.Χ. Μέσα από την κωμική φόρμα, τους χιουμοριστικούς διαλόγους και τα σπαρταριστά επεισόδια της πολιτικής αυτής κωμωδίας, ο ποιητής εκφράζει την πικρία του για την αδιέξοδη κατάσταση της Αθήνας μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου.

Ο Γιάννης Μπέζος κάνει ένα κωμικό ντουέτο με τον Μάκη Παπαδημητρίου. Μαζί τους: Πάνος Βλάχος, Κωστής Μαραβέγιας (που υπογράφει και τη μουσική), Δανάη Σκιάδη, Λαέρτης Μαλκότσης, Ελένη Μπούκλη, Γιώργος Τσουρής, Μαρίνα Σάττι, Νίκος Μαγδαληνός, Κώστας Κοράκης, κ.ά.

Σίμος Κακάλας – Ομάδα Χώρος
Ορέστης
του Ευριπίδη

«Παιδί της δημοκρατίας το αττικό δράμα, ολοκληρώθηκε μέσα από τον δημόσιο λόγο και την επαναδιαπραγμάτευση του μύθου. Η τραγωδία αποτέλεσε επίσης ένα εκπαιδευτικό εργαλείο», σημειώνει ο Σίμος Κακάλας. «Τι συμβαίνει με την τραγωδία σήμερα, που είναι αποκομμένη από αυτές τις παραμέτρους;»

Σκηνοθέτης που έχει κερδίσει την εκτίμηση με τη αφοσίωσή του στη χειρωνακτική πλευρά του θεάτρου, ανεβάζει τον Ορέστη σε δύο εκδοχές, μια για κλειστό χώρο και μία για ανοιχτό. Η πρώτη εκδοχή (περιορισμένος αριθμός παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη) θα αποτελέσει την προετοιμασία για την παράσταση στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.

Με τον Ορέστη του ο Ευριπίδης μεταμορφώνει τους τυραννοκτόνους Ορέστη και Ηλέκτρα του Σοφοκλή σε «τρομοκράτες». Έξι μέρες μετά τον φόνο της Κλυταιμνήστρας τα δύο αδέλφια είναι αποκλεισμένα στο πατρικό τους, ενώ όλη η κοινωνία είναι εναντίον τους. Μοναδική τους ελπίδα ο Μενέλαος, που και αυτός τους προδίδει…

Βασίλης Παπαβασιλείου
Νεφέλες
του Αριστοφάνη

Μία λαμπρή αριστοφανική κωμωδία ζωντανεύει στα φετινά Επιδαύρια με την υπογραφή του Βασίλη Παπαβασιλείου. Ο σημαντικός σκηνοθέτης, ηθοποιός και στοχαστής ανεβάζει τις Νεφέλες, την ανελέητη σάτιρα για τον Σωκράτη και τις νέες ιδέες των σοφιστών, με τον Πέτρο Φιλιππίδη, κορυφαίο κωμικό ηθοποιό, στον ρόλο του Στρεψιάδη.

Ένας αγρότης, καταχρεωμένος λόγω της άσωτης ζωής του γιου του, απευθύνεται στον Σωκράτη για να μάθει πώς να διαστρεβλώνει την αλήθεια, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τους δανειστές του στα δικαστήρια.

Σύλβια Λιούλιου
Αίας
του Σοφοκλή

Ένας δημιουργικός πυρήνας νέων καλλιτεχνών στρέφεται στην έρευνα πάνω στο αρχαίο δράμα, και ειδικότερα στην τραγωδία, αναζητώντας τη σύνδεση με το παρελθόν και επενδύοντας στη μεταξύ τους σχέση, στο ουσιαστικό ομαδικό πνεύμα. Παρουσιάζουν στο μικρό θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου τον Αίαντα του Σοφοκλή, επιλέγοντας την παλαιά μετάφραση του Παναγή Λορεντζάτου (1932).

«Ο Σοφοκλής γράφει τον Αίαντα κι εκεί θέτει τα θεμέλια όλης της κατοπινής του δημιουργίας», σημειώνει η Σύλβια Λιούλιου, που υπογράφει τη σκηνοθεσία. «Ο άνθρωπος στην κόψη της νεότητας. Που έχει ανάγκη να βουτήξει στο χάος της απελπισίας του θανάτου… Ο γενναίος ήρωας που οδηγείται στην αυτοκτονία, καθώς η εποχή τον ξεπερνά και προκρίνει αντ’ αυτού το πρότυπο ενός νέου, πολυμήχανου ήρωα. Aυτός ο κόσμος είναι που επιθυμούμε να θέσουμε στο κέντρο της συνάντησής μας, σε μια παράσταση που επιχειρεί να βαδίσει ιχνηλατώντας το σοφόκλειο έργο μέσα στο πλαίσιο της αρμονίας του μικρού αρχαίου θεάτρου».

Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου.

Η μουσική στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2015

Πέραν του κλασικού Ηρωδείου, η μουσική θα απλωθεί και στο Μέγαρο Μουσικής, στην Πειραιώς 260 και στο μικρό θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου.

Το Ηρώδειο παραδοσιακά θα φιλοξενήσει τις παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (Τόσκα του Πουτσίνι, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού, και Κάρμεν του Μπιζέ, σε μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη), καθώς και συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Από το υπόλοιπο πρόγραμμα ξεχωρίζει ένα αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη με αφορμή τον εορτασμό των 90ών γενεθλίων του: η ΚΟΑ θα παρουσιάσει το Άξιον εστί , ενώ μια χορωδία από τη μακρινή Βρετάνη το μεγαλειώδες Canto General.

Η κλασική μουσική, στις διάφορες εκδοχές της, έχει φέτος την τιμητική της, αναδεικνύοντας νέους δημιουργούς και ενδιαφέροντα έργα: τη Σαλώμη, ενα μπαρόκ δράμα από δύο προικισμένους καλλιτέχνες, τον Νίκο Καραθάνο και τον Μάρκελλο Χρυσικόπουλο, την όπερα Λεόντιος και Λένα σε μουσική του Κορνήλιου Σελαμσή και λιμπρέτο του Γιάννη Αστέρη και, τέλος, δύο δραματικά έργα του Γιώργου Κουρουπού, που θα τα παρουσιάσει σε συνεργασία με την Καμεράτα. Παράλληλα, ο Σταύρος Γασπαράτος φέρνει μια πραγματικά πρωτότυπη μουσική περφόρμανς, ενώ η Καμεράτα θα εκπλήξει για μια ακόμη φορά παρουσιάζοντας το κλασικό αγαπημένο μιούζικαλ Kiss me, Kate.
Μια πιο σύγχρονη νότα δίνει στο Ηρώδειο η παρουσία του Άνταμ Κοέν, γιου του θρυλικού Λέοναρντ Κοέν, ενώ ο Σταμάτης Κραουνάκης και η Λίνα Νικολακοπούλου στήνουν μια μεσογειακή γιορτή βασισμένη στον Βίος και Πολιτεία του Ντάριο Φο.

Το ελληνικό τραγούδι φιλοξενείται φέτος κυρίως στο ρομαντικό μικρό θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου, όπου η Νένα Βενετσάνου θα παρουσιάσει τραγούδια εμπνευσμένα από την ελληνική ποίηση και η Δήμητρα Γαλάνη, μαζί με ένα κουαρτέτο εξαίρετων μουσικών, θα μας ταξιδέψει μουσικά σε Ανατολή και Δύση.

Τέλος, μια μοναδική συνάντηση δύο μεγάλων ονομάτων της μουσικής σκηνής θα συντελεστεί φέτος στην Πειραιώς 260: ο Σταύρος Ξαρχάκος ντύνει μουσικά τη Σονάτα του σεληνόφωτος του Γιάννη Ρίτσου και η Μαρινέλλα την ερμηνεύει.

Στη Μικρή Επίδαυρο θα εμφανιστεί η Νένα Βενετσάνου, ενώ η Δήμητρα Γαλάνη θα συναντηθεί με τους Πέτρο Κλαμπάνη και Θωμά Κωνσταντίνου.

Ο Χορός στο Φεστιβάλ Αθηνών 2015

Φέτος διαφορετικές γενιές Ελλήνων χορογράφων αναμετρώνται με τη μικρή χορευτική φόρμα, σόλο ή ντουέτα, τα οποία συχνά ερμηνεύουν οι ίδιοι, για να αναδειχθεί σε αυτή την εξερεύνηση άλλοτε μια διάθεση ενδοσκόπησης, άλλοτε πάλι ο διάλογος με τη μουσική ή το σκηνικό περιβάλλον.

Η Μάγκυ Μαρέν έρχεται με την τελευταία της δημιουργία BiT, ενώ η Συλβί Γκιλλέμ θα έρθει με το Life in Progress. Άλλη μία περφόρμανς υπογράφει η Μάγκυ Μαρέν με το Singspiele. Η ασυμβίβαστη Κατρίν Ντιβερρές έρχεται με τις Πενθεσίλειες.

Επίσης, η Τάνια Καρβάλιο έρχεται με το Weaving Chaos.

Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος παρουσιάζει τη μετάφραση στα γαλλικά δέκα θεατρικών έργων του κλασικού ελληνικού ρεπερτορίου (1830-1960), που θα εκδοθούν από τον γαλλικό εκδοτικό οίκο L’Espace d’un instant (Maison d’Europe et d’Orient).

Αποσπάσματα των έργων θα διαβαστούν στη ταράτσα του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος υπό τη διεύθυνση του Λουντοβίκ Λαγκάρντ.

Τα έργα: Ο Βασιλικός του Αντωνίου Μάτεση (1830), Ο τυχοδιώκτης του Μιλτιάδη (Μιχαήλ) Χουρμούζη (1835), Βαβυλωνία του Δημητρίου Βυζάντιου (1836), Του Κουτρούλη ο γάμος του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή (1845), Η Γκόλφω του Σπυρίδωνος Περεσιάδη (1893), Η Βεγγέρα του Ηλία Καπετανάκη (1895), Στέλλα Βιολάντη του Γρηγορίου Ξενόπουλου (1903), Το φιντανάκι του Παντελή Χορν (1921), Η αυλή των θαυμάτων του Ιάκωβου Καμπανέλλη (1957), Αγγέλα του Γιώργου Σεβαστίκογλου (1958).

Συνεργασία του Φεστιβάλ Αθηνών με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας

Εγκαινιάζεται φέτος μια συνεργασία του Φεστιβάλ Αθηνών με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Athens Open Air Film Festival. Έτσι, στον κήπο της Πειραιώς 260 θα προβληθούν:

Ο μαγεμένος αυλός του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (1975), μια κινηματογραφική μεταφορά της γνωστής όπερας του Μότσαρτ: Ένας μελαγχολικός ποιητής συλλογίζεται τις τρεις γυναίκες που αγάπησε και έχασε στο παρελθόν – μια μηχανική κούκλα, μιαν εταίρα και την κόρη ενός φημισμένου συνθέτη.

Τα παραμύθια του Χόφμαν (1951) των Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρέσμπεργκερ, βασισμένο στο λιμπρέτο του Ζυλ Μπαρμπιέ: Η βασίλισσα της Νύχτας αναθέτει στον πρίγκιπα Ταμίνο να ελευθερώσει την κόρη της Παμίνα, που κρατά αιχμάλωτη ο κακός ιερέας Ζαράστρο. Όσο ο Ζαράστρο κρατά την Παμίνα, η βασίλισσα χάνει τη δύναμή της.

Στην Πειραιώς 260.