Ο Ομπάμα παραίτησε τον υπουργό Άμυνας Τσακ Χέιγκελ

Σε παραίτηση εξαναγκάστηκε ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Τσακ Χέιγκελ, από τον Λευκό Οίκο υπό το βάρος των επικρίσεων που έχει δεχθεί η κυβέρνηση Ομπάμα για καθυστερημένη αντίδραση και έλλειψη καθαρής στρατηγικής στο χειρισμό διεθνών κρίσεων από την επέλαση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους έως την επιδημία του ιού Έμπολα.

Ο 68χρονος Χέιγκελ, ο μόνος Ρεπουμπλικανός στην κυβέρνηση και το επιτελείο εθνικής ασφάλειας του Ομπάμα, είναι το πρώτο «θύμα» της απώλειας του ελέγχου της Γερουσίας από τους Δημοκρατικούς στις ενδιάμεσες εκλογές-ράπισμα για την κυβέρνηση Ομπάμα.

Παραμένει στο υπουργείο Άμυνας έως ότου βρεθεί ο διάδοχός του, ο οποίος θα αναλάβει τα ηνία του Πενταγώνου τη στιγμή κατά την οποία, όπως σημειώνει ο Guardian, ο Λευκός Οίκος έχει αποφασίσει να αναδιαμορφώσει την στρατηγική εθνικής ασφάλειας υπό το βάρος της απειλής του Ισλαμικού Κράτους.

Ο Χέιγκελ, βετεράνος του πολέμου στο Βιετνάμ και πρώην γερουσιαστής των Ρεπουμπλικανών, ανέλαβε καθήκοντα λιγότερο από δύο χρόνια πριν καθώς ο Ομπάμα προωθούσε τη διαδικασία τερματισμού των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Ήταν ο άνθρωπος που θα έφερνε πίσω τους αμερικανούς στρατιώτες και θα «μάζευε» τον τεράστιο αμυντικό προϋπολογισμό. Ωστόσο, έκανε την εμφάνισή του το Ισλαμικό Κράτος και όλοι οι υπολογισμοί άλλαξαν. Οι πολεμικές μηχανές σήμερα έχουν ξαναζεσταθεί.

Στις ΗΠΑ υπήρξε έλλειψη καθαρής στρατηγικής, ίσως διότι πρόεδρος και υπουργός Άμυνας δεν συμφωνούσαν ποια θα πρέπει να είναι αυτή. Και μετά την ήττα των ενδιάμεσων εκλογών, ο πρόεδρος χρειάζεται μία στρατιωτική νίκη, και μία αλλαγή στην κορυφή του Πενταγώνου έρχεται να συμβολίσει αυτή την αποφασιστικότητα.

Και αυτό προκαλεί το ερώτημα «πήδηξε ή τον έσπρωξαν;». Πιθανώς λίγο και από τα δύο, εκτιμά ο αναλυτής του BBC Τζον Σόπελ.

Ανάλογη εικόνα δίνει και αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας στους New York Times. Επιμένει ότι ο Χέιγκελ δεν απολύθηκε και ότι συμφώνησαν από κοινού με τον Μπαράκ Ομπάμα πως έχει έλθει η στιγμή να αποχωρήσει.

Ωστόσο, από δηλώσεις άλλων αξιωματούχων της διακυβέρνησης, αλλά και τις διαβεβαιώσεις που έδιναν μέχρι πολύ πρόσφατα συνεργάτες του Χέιγκελ ότι θα εξαντλήσει τη θητεία του, προκύπτει ότι ο πρώην γερουσιαστής των Ρεπουμπλικανών «εκπαραθυρώθηκε».

Τον περασμένο μήνα η διαρροή εσωτερικού υπομνήματος εμφάνισε τον Χέιγκελ να έχει αμφισβητήσει έντονα τη στρατηγική του αμερικανού προέδρου έναντι του Ισλαμικού Κράτος σε συνάρτηση με την καθεστωτική αλλαγή στη Συρία.

Προειδοποιούσε ότι η πολιτική του Ομπάμα κινδυνεύει εξαιτίας της αποτυχίας του να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του έναντι του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ. Ο Ομπάμα επιμένει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να στραφούν εναντίον του Ισλαμικού Κράτους ανεξάρτητα από το θέμα του Άσαντ.

«Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι στο υπόβαθρο αυτής της απόφασης δεν υπάρχουν διαφορές στην πολιτική» επέμεινε ανώτερος αξιωματούχος. «Ο υπουργός δεν παραιτείται σε ένδειξη διαμαρτυρίας και δεν απολύεται» ανέφερε μετά την ανακοίνωση της παραίτησης.

Η αμηχανία ωστόσο ήταν εμφανής στην τελετή στον Λευκό Οίκο κατά την οποία ο Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε επίσημα την παραίτηση Χέιγκελ με τον υπουργό στο πλευρό του και παρουσία του αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν.

Ο αμερικανός πρόεδρος απέφυγε την όποια αναφορά στο Ιράκ και τη Συρία περιοριζόμενος να χαιρετίσει τη συμβολή Χέγκελ στην «οικοδόμηση της διεθνούς συμμαχίας» κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Ο Ομπάμα ανακοίνωσε ότι ο Χέιγκελ θα παραμείνει στο υπουργείο μέχρι να εγκριθεί ο υποψήφιος αντικαταστάτης του από τη Γερουσία.

Οι βασικοί υποψήφιοι είναι η Μισέλ Φλορνόι, πρώην υφυπουργός Άμυνας, και ο Άστον Κάρτερ, επίσης πρώην υφυπουργός Άμυνας, τα ονόματα των οποίων έχουν αναφερθεί και στο παρελθόν για τη θέση. Ακόμη ένας πιθανός υποψήφιος είναι ο γερουσιαστής Τζακ Ριντ.

Ήδη πάντως ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Τζον Μπένερ υπογράμμισε ότι η αντικατάσταση του Χέιγκελ θα πρέπει να γίνει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο επανεξέτασης της αμερικανικής στρατιωτικής στρατηγικής.

«Η αλλαγή στο προσωπικό θα πρέπει να είναι μέρος μιας ευρύτερης επανεξέτασης της στρατηγικής μας να αντεπεξέλθουμε στις απειλές που αντιμετωπίζουμε στο εξωτερικό, κυρίως την απειλή που αποτελεί η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους» τόνισε σε ανακοίνωσή του ο Μπένερ, ο οποίος βρίσκεται ήδη στα «χαρακώματα» με τη διακυβέρνηση λόγω της μεταρρύθμισης του μεταναστευτικού.

Ενώπιον των δημοσιογράφων στο Λευκό Οίκο, ο Ομπάμα είχε δηλώσει νωρίτερα ότι ο υπουργός Άμυνας έκρινε ότι είχε έρθει «η κατάλληλη στιγμή» για να ολοκληρώσει τα καθήκοντά του.

Ο αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε τον πρώην γερουσιαστή ως «υποδειγματικό υπουργό Άμυνας» και πρόσθεσε ότι είναι ευγνώμων που ο Χέιγκελ του μιλούσε «πάντα ευθέως».

Ο ίδιος ο Χέιγκελ δήλωσε ότι η θητεία του ως υπουργός Άμυνας «ήταν το μεγαλύτερο προνόμιο της ζωής του». Ωστόσο, ούτε ο ίδιος, ούτε ο Μπαράκ Ομπάμα, έδωσαν κάποια αιτία για την παραίτησή του, η οποία φημολογούνταν εδώ και καιρό στην Ουάσινγκτον.

Εκτιμάται ότι η απομάκρυνση Χέιγκελ αποτελεί προσπάθεια του Λευκού Οίκου να δείξει ότι λαμβάνει υπόψη τις επικρίσεις για καθυστερημένη αντίδραση στις διεθνείς προκλήσεις, όπως ο Έμπολα και το Ισλαμικό Κράτος.

Σύμφωνα με τους New York Times, ο Ομπάμα έλαβε την απόφαση να ζητήσει από τον Χέιγκελ να παραιτηθεί μετά από σειρά επαφών που είχε με τον ίδιο και στελέχη της κυβέρνησής του τις τελευταίες δύο εβδομάδες.

Φαίνεται πως ο Μπαράκ Ομπάμα επιθυμεί μία διαφορετική αντιμετώπιση της αυξανόμενης απειλής των τζιχαντιστών. «Τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί διαφορετική προσέγγιση» δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος στην εφημερίδα.

Ο 68χρονος πρώην γερουσιαστής ανέλαβε το υπουργείο Άμυνας το 2013. Είναι ο πρώτος πολιτικός που φεύγει από την κυβέρνηση Ομπάμα μετά την ήττα των Δημοκρατικών στις ενδιάμεσες εκλογές.

Ευαγγελία Μπίφη – Αγγελική Στελλάκη