BBC: Ο Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία στην απομόνωση

Ο Τουρκος πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, το τελευταίο διάστημα ειναι στα διεθνή ΜΜΕ για τους λάθος λόγους. Για τα σκάνδαλα διαφθοράς, τις διαδηλώσεις στο Γκεζί, και πρόσφατα για την στάση του σχετικά με το Ισλαμικό Κράτος και την βοήθεια ή για την ακρίβεια για τα εμπόδια που βάζει στις ΗΠΑ και του συνασπισμού κατά των τζιχαντιστών. Ο Ερντογάν εχει καταφέρει σε μια περίοδο 2 χρόνων να απομονώσει την Τουρκία στην διεθνή πολιτική σκηνή.
Σ’ ένα άρθρο του το BBC μας δείχνει αναλυτικά πώς το εχει κάνει αυτο ο πρόεδρος της Τουρκίας και τι αποτελέσματα θα εχει αυτο για το μέλλον.

Υπάρχει ένα παλιό ρητό στην Τουρκία: “Ο Τούρκος δεν έχει κανέναν φίλο, παρα μόνο τον Τούρκο”. Δεδομένου ότι η Τουρκία οδεύει προς την απομόνωση, υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η παροιμία αυτη αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα.

Κατά τη διάρκεια της 11 χρονης θητείας του ως πρωθυπουργός, η Τουρκία ήρθε επιτέλους στο προσκήνιο. Ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ανέβασε τη διπλωματική παρουσία της, ιδιαίτερα στην Αφρική. Η μεγαλύτερη της πόλη, η Κωνσταντινούπολη, εχει σήμερα τα μεγαλύτερα αεροδρόμια του κόσμου με μια αεροπορική εταιρεία που πετάει σε περισσότερους προορισμούς από οποιαδήποτε άλλη.

Αλλά τους τελευταίους μήνες, ίσως τα τελευταία δύο χρόνια περίπου, κάτι δεν πάει καλά. Οι διάφοροι πολιτικοί ανα τον κόσμο εξακολουθούν να κάνουν στάση στην Τουρκία – με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να φτάνει αυτη την βδομάδα. Ωστόσο σήμερα της Τουρκίας της λείπουν οι φίλοι.

Όταν η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε τον περασμένο μήνα για τα νέα μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Τουρκία ηταν απόλυτα σίγουρη οτι θα εξασφαλίσει μια έδρα. Αλλά, έχασε από την Ισπανία και τη Νέα Ζηλανδία: Ήταν ενα, ταπεινωτικό, χαστούκι για τον κ Ερντογάν, που εξελέγη πρόεδρος τον Αύγουστο.

Όλα ξεκίνησαν με την “Αραβική Άνοιξη”. Η Τουρκία έπαιξε λάθος, όταν υποστήριξε την Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο και υπέθεσε στην ταχεία ανατροπή του Προέδρου Άσαντ. Τώρα η Τουρκία δεν έχει πρεσβευτή στο Κάιρο, και ο κ Ερντογάν εχει καταγγείλει τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Αμπντούλ Φατάχ αλ-Σίσι, ως ενα” μη δημοκρατικά εκλεγμένο τύραννο”.

Και η Τουρκία έχει αμείλικτα απορροφηθεί στον εφιάλτη στη Συρία, κατηγορούμενη που επέτρεψε ξένους τζιχαντιστές να διασχίσουν τα σύνορά της. Οι σχέσεις της με το Ιράκ, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία έχουν αποδυναμωθεί.
Η πρώην στρατηγική της σχέση με το Ισραήλ ειναι υπο κατάρρευση – ο πρέσβης στο Τελ Αβίβ έχει αποσυρθεί, και ο κ Ερντογάν εχει συγκρίνει τον βομβαρδισμό της Γάζας με “γενοκτονία … που θυμίζει το Ολοκαύτωμα”.

Αλλά τώρα, ακόμη και οι σχέσεις με παλιούς συμμάχους όπως ειναι οι ΗΠΑ έχουν βυθιστεί πλήρως. Καθώς η Ουάσιγκτον συγκροτούσε ένα συνασπισμό για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, η Τουρκία έμεινε στο περιθώριο, αρνήθηκε να αφήσει τις ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν τις αεροπορικές βάσεις της για αεροπορικές επιδρομές, εκτός εαν και ο Άσαντ γίνει στόχος και εαν οι ΗΠΑ υποστηρίξουν ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στη Συρία.

Τον περασμένο μήνα λίγες ώρες αφου ο Ερντογάν προειδοποίησε τον Πρόεδρο Ομπάμα να μην οπλίσει τους Κούρδους στη Συρία, οι ΗΠΑ παρέδωσαν όπλα. Ποιο ξεκάθαρη δε θα μπορούσε να γίνει η στάση των ΗΠΑ προς τον Ερντογάν.

“Η Τουρκική κυβέρνηση κατανοεί οτι εχει χαθεί έδαφος”, λέει ο Σινάν Ουλγκέν, της δεξαμενής σκέψης ‘Edam’, “αλλά η Άγκυρα το δικαιολογεί θεωρόντας οτι η απομόνωση της Τουρκίας είναι επειδή είναι η μόνη χώρα που εχει την γενναιότητα να σταθεί ηθικά στο ύψος της και να υιοθετήσει μια εξωτερική πολιτική υψηλών αξιών.”
“Το επιχείρημα αυτό αρέσει στους οπαδούς του Ερντογάν – και γι ‘αυτόν, αυτό είναι που μετράει.”

Αυτό είναι, σε τελική ανάλυση, που οδηγεί τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η απαράμιλλη επιτυχία του στην κάλπη του δίνει την ακλόνητη πεποίθηση ότι οι πολιτικές του είναι οι σωστές.

Οι μαζικές διαδηλώσεις τον Ιούνη του 2013 που πυροδοτήθηκαν από ένα κατασκευαστικό σχέδιο στο πάρκο Gezi της Κωνσταντινούπολης δεν μετέβαλε την πορεία του – ενώ ανώτερα στελέχη γύρω του καλούσαν για διάλογο, αυτος ονόμασε τους διαδηλωτές “αλήτες”.
Όχι μόνο αυτο, αλλα μετα απο μια καταστροφική εκ των πραγμάτων διαρροή πληροφορίων απο ιδιωτικά τηλεφωνήματα που ενεπλεκαν αυτόν και στενούς του συμμάχους σε ενα σκάνδαλο διαφθοράς, ο Ερντογάν κατάφερε και παρέμεινε άθικτος για ακόμη μια φορά!
Απάντησε καταγγέλλοντας “απόπειρα πραξικοπήματος”, απολύοντας χιλιάδες δικαστές και αστυνομικούς και προσπάθησε να απαγορεύσει τα social media.

“Οι διαδηλώσεις του Gezi, και η αντίδραση του προς τη διαφθορά, ήταν η στιγμή που η διεθνής κοινή γνώμη προς τον Ερντογάν άλλαξε,” λέει ο Σινάν Ουλγκέν.
“Η Απομόνωση της Τουρκίας είναι πρόβλημα για την ίδια, αλλά και για τη Δύση. Εάν η Δύση θέλει να επιτύχει στους στόχους της για την ασφάλεια στην περιοχή ενδεχομένως να μην έχει καλύτερο εταίρο από την Τουρκία.
“Αλλά με την επιρροή της Τουρκίας να αποδυναμώνεται, η Δύση εχει πρόβλημα. Ο Ερντογάν πιστεύει ότι η δημοκρατική νομιμότητα εχει να κάνει άμεσα με τα αποτελέσματα της κάλπης. Άλλοι περιμένουν περισσότερα από την τουρκική δημοκρατία – π.χ Ελευθερία του Τύπου, την ανεξάρτητη δικαστική εξουσία και ενα κράτος δικαίου.”

Τις τελευταίες εβδομάδες, η κριτική κατά του Ερντογάν εντός της χώρας άρχισε να αυξάνεται– από την κατασκευή ενός προεδρικού μέγαρου με 1000 δωμάτια και με κόστος άνω των $615εκ σε προστατευμένη περιοχή, σε επιθέσεις κατά ξένων δημοσιογράφων, σε αντιφατικές δηλώσεις σχετικά με την ίδρυση της Αμερικής απο Μουσουλμάνους αντι για τον Κολόμβο!

«Οικονομική δύναμη»

Και όμως, μεταξύ των πιστών του, ο ίδιος διατηρεί την υποστήριξή τους. Το 52% που τον εξέλεξε πρόεδρο δεν ενδιαφέρεται αν απαγορευσει το Twitter ή αν υπάρχει διαφθορά, κατι το οποίο πιστεύει ότι επικρατεί στους περισσότερους πολιτικούς κύκλους.
Για αυτούς, η μετατροπή της Τουρκίας στη 17η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου κατά την τελευταία δεκαετία είναι αυτό που έχει σημασία – νέα νοσοκομεία, νέοι δρόμοι και σχολεία.

Οι υποστηρικτές του, κυρίως θρησκευόμενοι συντηρητικοί, νιώθουν απελευθερωμένοι απο την ενθάρρυνση τους πρόεδρου τους να φορούν μαντίλες στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, κατι που προηγουμένως ειχε απαγορευθεί κατα την διάρκεια 80 ετών κοσμικού κράτους. Και λατρεύουν την εικονα του ισχυρού ηγέτη – ο ηγέτης που ειναι πρόθυμος να αντισταθεί στη Δύση.

Ο κ Ερντογάν έχει κάνει η Τουρκία “μια πολιτική και οικονομική δύναμη”, σύμφωνα με τον σύμβουλό του, Ιμπραήμ Καλίν, που εχει δώσει “εξουσία στη μεσαία τάξη”.
Ξεκίνησε “μια νέα διαδικασία για τη διευθέτηση του κουρδικού ζητήματος, έχει λάβει μια σειρά από ιστορικά βήματα για να αναγνωρίσει τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων και έχει αγωνιστεί ενάντια στη στρατιωτική κηδεμονία”.

Αλλά, με τον αυξανόμενο αυταρχισμό του, οι πρώτες επιτυχίες της ηγεσίας του έχουν ξεχαστεί.

“Κατ ‘ιδίαν, είναι αρκετά γοητευτικός,” δήλωσε ευρωπαίος αξιωματούχος, “και εχει την ικανότητα να ακούει σε συμβουλές. Αλλά δημόσια, όλα εχουν ως στόχο την νίκη. Ο συμβιβασμός και η ισσοροποία ειναι σημάδια αδυναμίας. Το φυσικό του ειναι η επίθεση – και στη συνέχεια να συνειδητοποιήσει οτι μπορεί να χρειαστεί μια διαφορετική προσέγγιση.”

Η αρχική εύνοια της ΕΕ έχει ξεθωριάσει με τις διαφορες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης. Καθώς η πρόοδος της Τουρκίας στην διαδικάσια ένταξης της ΕΕ έχει σταματήσει και η επιρροή της ΕΕ εχει μειωθεί, η αίσθηση της απομόνωσης της Τουρκίας εχει αυξηθεί.
“Οι καλές προθέσεις προς τον Ερντογάν έχουν διαλυθεί – υπάρχει επιφυλακτικότητα,” παραδέχεται ο αξιωματούχος. “Αλλά θέλουμε να κρατήσουμε τη διαδικασία ένταξης ζωντανή – και θέλουμε μια πιο ουσιαστική σχέση. Υπάρχει κατανόηση ως προς την σημασία της Τουρκίας “.

Και αυτο ειναι που δίνει, διεθνώς, στον ο κ Ερντογάν την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται: Οτι η Τουρκία εξακολουθεί να διαδραματίζει ενα κρίσιμο ρόλο. Είναι το σκαλοπάτι της Δύσης σε μια ευάλωτη Μέση Ανατολή και είναι μια ανερχόμενη οικονομία που καμία πλευρά δεν μπορεί να αγνοήσει.

“Η φιλοδοξία του Ερντογάν είναι να γίνει ο μεγαλύτερος Τούρκος που εχει υπάρξει ποτέ”, λέει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος. “Και ακόμα κι αν ο ενθουσιασμός μας για αυτόν έχει χαθεί, αυτος ειναι ο άνθρωπος με τον οποίο πρέπει να δουλέψουμε”.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χτίζει αυτό που αποκαλεί μια “Νέα Τουρκία”. Άλλοι, αποκαλούν το όνειρο του μια πολωμένη, δυσαρεστημένη Τουρκία – και μία Τουρκία της οποίας οι φίλοι εντός και εκτός άρχισαν να ξεθωριαζουν πολύ γρήγορα.

Μετάφραση/Επιμέλεια – OnAlert
Πηγή – BBC