Ιστορική πρωτιά για τον κυνηγό κομητών Rosetta

Μια δεκαετία κυνηγητού στο Διάστημα τέλειωσε για το ευρωπαϊκό Rosetta, το οποίο έγινε την Τετάρτη το πρώτο σκάφος που παίρνει σταθερή θέση γύρω από έναν κομήτη. Η αποστολή θα συνοδεύσει την κοσμική χιονόμπαλα για 15 μήνες και θα την δει από κοντά να ξετυλίγει την κόμη της. Θα επιχειρήσει μάλιστα να αγγίξει και την επιφάνειά της.

«Είμαστε ενθουσιασμένοι που ανακοινώνουμε ότι επιτέλους φτάσαμε» δήλωσε ο Ζαν-Ζακ Ντορντέν, γενικός διευθυντής της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, όταν το σήμα έφτασε στο κέντρο ελέγχου της αποστολής στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας.

Το Rosetta, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2004, βρίσκεται τώρα σε σταθερή απόσταση 100 χιλιομέτρων από τον κομήτη 67/Ρ Τσουριούμοφ/Γερασιμένκο (67P/C-G) και κινείται μαζί του προς τον Άρη με ταχύτητα 55.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Αργότερα θα τεθεί σε τροχιά σε απόσταση μόλις 30 χιλιομέτρων και τελικά θα απελευθερώσει μια συσκευή που θα επιχειρήσει να αγκιστρωθεί στην επιφάνεια του παγωμένου σώματος.

Όλες οι προηγούμενες αποστολές σε κομήτες (η αρχή έγινε το 1985, όταν το Giotto πλησίασε το διάσημο κομήτη του Χάλεϊ) είχαν σύντομα μόνο ραντεβού με τους στόχους τους.

Το Rosetta θα έχει τώρα την ευκαιρία να καταγράψει τις δυναμικές διαδικασίες που θα κάνουν τον κομήτη να αχνίζει όλο και περισσότερο καθώς πλησιάζει τον Ήλιο.

Οι κομήτες θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Αποτελούνται κυρίως από πάγο και σκόνη, και μάλιστα δεν αποκλείεται να έφεραν νερό και βασικά συστατικά της ζωής βομβαρδίζοντας τη νεογέννητη Γη.

Ο κομήτης 67P/C-G ακολουθεί μια ελλειπτική τροχια, με περίοδο 6,5 ετών, η οποία ξεκινά πέρα από την τροχιά του Δία και φτάνει ανάμεσα στον Άρη και την Γη όταν ο κομήτης βρίσκεται στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο.

Ο κομήτης και το Rosetta βρίσκονται ακόμα ανάμεσα στην τροχιά του Δία και του Άρη, ήδη όμως η επιφάνεια του κομήτη εκτοξεύει ατμό νερού. Στα τέλη Ιουνίου, η εκπομπή νερού μετρήθηκε στα 300 ml/sec, ή περίπου δύο ποτήρια νερού ανά δευτερόλεπτο. Η επιφάνεια έχει θερμοκρασία -70 βαθμούς Κελσίου, υψηλότερη από ό,τι περίμεναν οι ερευνητές, και είναι μάλλον σκούρα και σκονισμένη.

Η ποσότητα ατμού που χάνει ο κομήτης ολοένα και θα αυξάνεται μέχρι να σχηματίσει τη χαρακτηριστική ουρά. Αυτό θα μπορούσε να δυσκολέψει το Rosetta στην προσπάθειά του να παραμείνει σε τροχιά. Την κατάσταση περιπλέκει εξάλλου και το σχήμα του 67P/C-G, ο οποίος αποτελείται από δύο τμήματα που συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός σχετικά στενού λαιμού.

Η αποστολή θα κορυφωθεί το Νοέμβριο, οπότε το Rosetta θα απελευθερώσει τη μικρή συσκευή Philae, η οποία θα επιχειρήσει να αγκιστρωθεί στον κομήτη με εξαρτήματα σαν καμάκια.

Αν όλα πάνε καλά, το Philae θα παραμένει στη θέση του όταν ο κομήτης φτάσει στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο τον Αύγουστο του 2015, οπότε η κόμη θα πάρει τις μέγιστες διαστάσεις της.