Εικόνα εμφύλιας σύρραξης στο Ντονέτσκ, μεταξύ δύο κακών επιλέγει το Κίεβο

Κίεβο
Στρατιώτες και αεροπορικές επιδρομές έξω από πόλεις, αυτονομιστές νεκροί, απαγωγή ξένων αξιωματούχων: Εικόνες που «κανονικά» έρχονται από ζώνες του πλανήτη που έχουν βυθιστεί στο εμφύλιο χάος τώρα φτάνουν και από την Ουκρανία. Ο Ποροσένκο, που δεν έχει ακόμη αναλάβει επίσημα την προεδρία, βλέπει τα ανατολικά σε «κατάσταση πολέμου» και καλωσορίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, ενώ ο Κλίτσκο καλεί σε δωρεές για τον στρατό.

Το Κίεβο βρίσκεται σε σταυροδρόμι μεταξύ δύο εναλλακτικών γεμάτων ρίσκο.

Η στρατιωτική επιχείρηση που είχε ξεκινήσει στο Ντονέτσκ λίγες ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης την Κυριακή ήταν η μεγαλύτερης μέχρι στιγμή κλίμακας επέμβαση των ουκρανικών δυνάμεων εναντίον των φιλορώσων στην επαρχία.

Η επέμβαση κατέληξε μεν στην ανακατάληψη του αεροδρομίου του Ντονέτσκ, όμως οι μάχες συνεχίστηκαν και για τα υπόλοιπα σημεία που έχουν καταλάβει οι φιλορώσοι. Οι τελευταίες αναφορές μιλούσαν για 40 νεκρούς, κυρίως ενόπλους -αλλά ανάμεσά τους ήταν και τουλάχιστον δύο άμαχοι.

Φρίκη έχουν προκαλέσει οι εικόνες της γυναίκας σε δρόμου του Ντονέτσκ που σκοτώθηκε από θραύσμα οβίδας και η σορός της καλύφθηκε με χαρτόκουτο. Οι εικόνες φυσικά αξιοποιούνται στον παράλληλο πόλεμο προπαγάνδας, με τα ρωσικά ΜΜΕ να μιλούν για σφαγείο αμάχων κατά τις επιχειρήσεις εναντίον των «ένοπλων ομάδων αυτοάμυνας», όπως πάγια αποκαλούν τις ομάδες των φιλορώσων αυτονομιστών.

«Είμαστε σε κατάσταση πολέμου»

Ο νικητής της προεδρικής κάλπης Πέτρο Ποροσένκο έδωσε το στίγμα των προθέσεών του, διαπιστώνοντας πως στην ανατολική Ουκρανία επικρατεί «κατάσταση πολέμου».

Όπως είπε μιλώντας στη γερμανική Bild, η «αντιτρομοκρατική επιχείρηση επιτέλους ξεκινήσε στην πραγματικότητα».

«Θα βάλουμε τέλος σε αυτόν τον εφιάλτη, εδώ γίνεται κανονικός πόλεμος εναντίον της χώρας» είπε ο Ποροσένκο. «Η Κριμαία καταλήφθηκε από τη Ρωσία και στα ανατολικά υπάρχει μεγάλη αστάθεια» τόνισε, λέγοντας πως οι ένοπλοι πρέπει να συλληφθούν και να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη, «αλλά όταν βαριά οπλισμένοι μαχητές πυροβολούν τους στρατιώτες μας, τότε και ο στρατός μας πρέπει να αμυνθεί».

Δεν διέφεραν πολύ οι αναφορές του Βιτάλι Κλίτσκο, ηγετικού στελέχους της αντιπολίτευσης εναντίον του Γιανουκόβιτς και ο οποίος πλέον, μετά τις δημοτικές εκλογές της Κυριακής, είναι δήμαρχος Κίεβου.

Ο Κλίτσκο κάλεσε σε ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατότητων του ουκρανικού στρατού με κάθε μέσο -ακόμη και με δωρεές. «Δεν είναι δυνατόν να μην έχουν οι στρατιώτες μας ούτε αξιοπρεπή αλεξίσφαιρα» είπε. Παράλληλα με «μεγαλύτερη κρατική ενίσχυση» των ενόπλων δυνάμεων, είπε, «θα χρειαστούν και δωρεές από τους πολίτες».

Ανάλογους τόνους όμως χρησιμοποίησε και ο αυτοανακηρυχθείς «κυβερνήτης» της περιοχής, Πάβελ Γκουμπάρεφ. «Πρέπει να ελέγξουμε τα συναισθήματά μας» ακούστηκε να λέει καθησυχάζοντας γυναίκα στο περιθώριο συνάντησης με τα ηγετικά στελέχη των ενόπλων στο Ντονέτσκ μετά την ανακατάληψη του αεροδρόμιου.

«Εδώ είναι πόλεμος, και τα συναισθήματα θα μας προκαλέσουν ζημιά εκτός εάν στοχεύουν στη νίκη» είπε χαρακτηριστικά, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του βρετανικού Guardian.

Επιλογή μεταξύ διαφορετικών ειδών χάους

Το Κίεβο δεν έχει εύκολες εναλλακτικές απέναντι στα όσα συμβαίνουν στις ανατολικές του επαρχίες. Οι φιλορώσοι ένοπλοι που έχουν καταλάβει κυβερνητικά κτίρια και στρατηγικά σημεία έχουν ανακηρύξει «ανεξαρτησία» (με το βλέμμα να ακολουθήσουν την Κριμαία στη Ρωσική Ομοσπονδία) ενώ η Μόσχα τουλάχιστον δεν δείχνει να ενοχλείται -ούτε και μέχρι στιγμής έχει εμφανιστεί διατεθειμένη να επαναλάβει το σενάριο Κριμαίας.

Η επέμβαση με «σκληρά» στρατιωτικά μέσα, όπως η επιχείρηση των τελευταίων ημερών, ενέχει φυσικά το ρίσκο θυμάτων πολιτών. Αν και το Κίεβο θα μπορούσε να επικρατήσει, θα κινδύνευε, με υψηλό αριθμό θυμάτων ανάμεσα στους αμάχους, να χάσει «την καρδιά» των κατοίκων μίας επαρχίας στην οποία ούτως ή άλλως τα φιλορωσικά αισθήματα είναι διαδεδομένα.

Σε αυτήν την περίπτωση, το ενδεχόμενο να διαρραγεί η συνοχή στις ανατολικές επαρχίες θα γινόταν μεσοπρόθεσμα ακόμη ισχυρότερο.

Από την άλλη, εάν το Κίεβο μείνει άπραγο, οι φιλορώσοι ένοπλοι στο Ντονέτσκ -έστω και εκτός Ρωσίας- θα αρχίσουν να δημιουργούν ένα παράλληλο ημι-κράτος, οι δομές του οποίου θα κινούνται παράλληλα με το ήδη «θολό» πεδίο στο οποίο δραστηριοποιούνται. Ξένα ΜΜΕ επανέρχονται πάγια στο ότι στις τάξεις των αντικαθεστωτικών δεν λείπει η επιρροή τοπικών επιχειρηματικών «παραγόντων».

Τις τελευταίες ημέρες επίσης, πληθαίνουν αναφορές περί όλο και «εμφανέστερης» παρουσίας Τσετσένων μαχητών που έχουν έρθει από τα ανατολικά -σε σημείο μάλιστα που o ηγέτης της Δημοκρατίας της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ, χρειάστηκε να διαψεύσει ότι έχουν σταλεί μαχητές στην Ουκρανία, αν και «κάποιοι δεν αποκλείεται να έχουν πάει μόνοι τους».

Και σε αυτό το ενδεχόμενο, υπάρχει ο κίνδυνος το Ντονέτσκ να γίνει εστία αστάθειας, υπονομεύοντας επίσης την ίδια την κεντρική κυβέρνηση του Κίεβου έναντι των γειτονικών επαρχιών.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΔΟΛ