“Η ελληνική παροικία της Τυνησίας (16ος-21ος αι.)

Η περιοχή της Βόρειας Αφρικής υπήρξε, από τα αρχαία κιόλας χρόνια, τόπος εγκατάστασης διαφόρων ελληνικών φύλων. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης στη λεκάνη της Μεσογείου, αποτέλεσε ένα διαρκές πεδίο πολιτισμικής όσμωσης και θρησκευτικού συγκρητισμού. Η Τυνησία, στο κέντρο της Μεσογείου και των βορειοαφρικανικών ακτών, «φιλοξένησε» κατά καιρούς διαφορετικές εθνότητες, φυλές και θρησκείες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την μακραίωνη παρουσία των Ελλήνων στη χώρα, αποτελούσε ένα σημαντικό κίνητρο επιστημονικής διερεύνησης. Πόσο μάλλον όταν η ελληνική παροικία έδρασε σε μια χώρα που αρχικά ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατόπιν γαλλικό προτεκτοράτο και τελευταία ο τόπος που ξεκίνησε η επονομαζόμενη «Αραβική Άνοιξη». Τα ερωτηματικά λοιπόν αυτά τροφοδότησαν την έρευνά μου, αρχικά στην Τυνησία και κατόπιν σε βιβλιογραφικές αναζητήσεις εντός και εκτός Ελλάδας, οδηγώντας με σταδιακά σε ένα μωσαϊκό πληροφοριών που αφού ταξινομήθηκαν και επεξεργάστηκαν, συνέθεσαν την ιστορία της ελληνικής παροικίας.

Μέσα λοιπόν από την έρευνα και την επεξεργασία ανέκδοτου αρχειακού υλικού, προσπάθησα να αναδείξω την ιστορία των Ελλήνων της Τυνησίας. Μια παροικία που συγκροτήθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα από απελεύθερους σκλάβους, θύματα των πειρατών της Μεσογείου, αλλά και Έλληνες εμπόρους, που εγκαταστάθηκαν στα εμπορικά κέντρα της περιοχής, στο πλαίσιο της εσωτερικής μετανάστευσης μέσα στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ένα ετερόκλητο σύνολο που το 1647 θα δημιουργήσει κοινότητα και ιερό ναό και θα ζητήσει την προστασία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Η ελληνική παροικία θα συνεχίσει την οικονομική και δημογραφική πορεία, μέσα στους αιώνες, σμιλεύοντας σταδιακά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Μια πορεία τεσσάρων αιώνων που συνεχίζεται αμείωτη μέχρι τις μέρες μας, όπου οι εναπομείναντες πια Έλληνες κρατούν άσβηστη τη φλόγα του ελληνισμού της διασποράς.