ΘΩΜΑΪΣ  ΠΑΡΙΑΝΟΥ

Για την ΡΗΡ

Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου το απόγευμα, στο Ξενοδοχείο Novus (Πλατεία Μεταξουργείου) έγινε η ανωτέρω εκδήλωση, η οποία έχει ως υπότιτλο :

«12η Δεκεμβρίου 1990 : Ημέρα σταθμός στην πτώση της δικτατορία στην Αλβανία».

Ο κεντρικός συντονιστής, κ. ΠΑΥΛΟΣ  ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Ελλαδίτης Βορειοηπειρώτης 3ης Γενιάς, δημοσιογράφος και διπλωματικός συντάκτης και  η Πρόεδρος της ΝΕ.Β. κ.ΕΛΕΝΗ  ΔΗΜΟΥ καλωσόρισαν το κοινό, τόνισαν την σημασία του Βορειοηπειρωτικού, ως εθνικού θέματος και προέτρεψαν τους Β.Η.τες να το κρατούν πάντα επίκαιρο με τις δραστηριότητές τους.

       Η πρώτη ομιλία είχε θέμα: «Το κομμουνιστικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα: Οι διώξεις, οι φυλακίσεις και τα θύματα Ελληνικής Καταγωγής». Ομιλητής ο καταξιωμένος αγωνιστής, κ. ΒΑΓΓΕΛΗΣ  ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ, Δημοσιογράφος, Εκπαιδευτικός, ένας εκ των πέντε φυλακισμένων της ‘ΟΜΟΝΟΙΑΣ’.   Η ομιλία του ήταν μία ιστορική αναδρομή και αρχίζει από την αποχώρηση του Στρατού Κατοχής από την Αλβανία, μετά από κοινούς αγώνες των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών στους οποίους, με το Πρωτόκολλο της Κονίσπολης (*) είχε δοθεί η υπόσχεση της αυτοδιάθεσης. Αυτό όχι μόνο δεν έγινε, αλλά μπήκαν φράχτες και ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα, η χώρα μετατράπηκε σε μία απέραντη φυλακή, που είχε το όνομα ‘’Σοσιαλιστική Οικογένειας’ ’και μόνο με την ιδέα της μητέρας πατρίδας Ελλάδας,  τιμωρούνταν με ότι πιο διεστραμμένα απάνθρωπο μπορουσε να σκεφθεί το Χοτζικό καθεστώς. Λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ευάγ. Παπαχρήστος:

«Εμείς οι Έλληνες στην Αλβανία βρεθήκαμε στη χειρότερη μοίρα από κάθε Έλληνα στη Γη… Από κάθε άλλη μειονότητα. Γιατί δεν υπήρχε μειονότητα στον κόσμο να ήταν απομονωμένη από τον εθνικό της κορμό. Που μοναδικός σκοπός του κράτους, στο οποίο ανήκει, να ήταν η συρρίκνωση και η αλλοίωσή της. Η αφάνισή της με διαφόρους τρόπους: μεθοδευμένους και μυθογραφικούς, σατανικούς και εξοντωτικούς». Χρησιμοποιήθηκαν τα ακόλουθα:

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ — με Λεωνίδας Παππάς, Βαγγέλης Παπαχρήστος, ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΥΚΙΩΤΗΣ ΜΑΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Οι διώξεις, οι φυλακίσεις και τα θύματα ελληνικής καταγωγής στο μεγαλείο τους. Το σατανικό μυαλό του δικτάτορα έπλαθε κάθε μέρα. Προγραμμάτισε και τέθηκε σε εφαρμογή ο πλήρης αφελληνισμός των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Οι συλλήψεις, οι διώξεις και οι φυλακίσεις, το ρεφραίν της ημέρας. Στο εγερτήριο των θανούντων και δολοφονηθέντων, από την κάννη της δικτατορίας, αναφέρθηκαν και θ’ αναφερθούν τα ονόματα πάρα πολλών. Αξιόλογων διανοούμενων, ιερέων, δασκάλων, γιατρών, απλών αγωνιστών.

Οι αριθμοί των εκτελεσθέντων, εξορισθέντων, φυλακισθέντων και θανόντων από τις κακουχίες είναι  φρικιαστικοί. Αριθμοί που αποσπούν την πρωτιά στο βιβλίο Γκίνες. Μια θηριωδία πρωτοφανή και πρωτάκουστη. Μια αληθινή γενοκτονία προς το ελληνικό στοιχείο.

Η αυθαίρετη απαγόρευση της θρησκείας ήταν ένα άλλο μεγάλο κακό που δημιούργησε ένα μεγάλο ψυχολογικό τραύμα σε κάθε ορθόδοξο χριστιανό. Εκκλησίες και μοναστήρια μετατράπηκαν σε αποθήκες και στάβλους, σε στρατώνες και πολιτιστικές εστίες. Δεκάδες σωριάστηκαν εκ θεμελίων και εκατοντάδες σπάνιες εικόνες και  ιερά άμφια κάηκαν. Βανδαλισμοί και βιαιοπραγίες στο μεγαλείο τους. Δολοφόνησαν ακόμα και ιερείς. Για την Ε.Ε. Μειονότητα η απάρνηση της θρησκείας και των λειτουργιών της είχε βαρύνουσα σημασία για τον ξεριζωμό της εθνικής συνείδησης, τη διακοπή των δεσμών με τον μητρικό κορμό, την ελληνική γλώσσα και τον ελληνισμό.

Η συρρίκνωση της ελληνικής γλώσσας.  Αυτό άρχισε με την ελάττωση των ωρών διδασκαλίας στα σχολεία μας, την  απαγόρευση εκμάθησης της μητρικής γλώσσας εκτός της αποκαλούμενης «μειονοτικής ζώνης», που υπήρχε σημαντικό ποσοστό Ελλήνων, καθώς και σε γνήσιες ελληνικές περιοχές, όπως τη Χιμάρα, που και σήμερα ακόμη αρνούνται να ανοίξουν δημόσιο σχολείο στην ελληνική γλώσσα, ένα σχολείο που έκλεισε αυθαίρετα το 1945.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΟΥ

Υπήρχε η τάση αλβανοποίησης των ονομάτων (με τις περίφημες λίστες των «Ιλλυρικών ονομάτων» που σου ’βαζε στη μούρη και σε πίεζε στο όνομα του κόμματος,  ο ληξίαρχος), η αλβανοποίηση των ονομάτων των  κοινοτήτων, η αλλαγή της εθνικότητας  και μέχρι την χρήση της αλβανικής γλώσσας σε  συσκέψεις και άλλες δραστηριότητες που  γινόταν στις Ελληνικές κοινότητες.

Χρησιμοποιήθηκαν οι μεταθέσεις των ελληνικής καταγωγής διανοουμένων σε διάφορα μέρη της χώρας και ιδίως στο Βορρά, είχαν σα σκοπό αφ’ ενός να εκμεταλλευτούν την εξυπνάδα και διανοητικότητα του ελληνικού στοιχείου, αφετέρου να αλλοιωθούν και να συγχωνευτούν με το αλβανικό στοιχείο, δημιουργώντας τις μεικτές οικογένειες, που πάρα πολλοί έχασαν, με τον τρόπο αυτόν,  την εθνικότητά τους.

Η ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΩΤΣΗ και Ο Λεωνίδας Παππάς

Η κομμουνιστική περίοδος της πάλης των τάξεων , μπήκε στην ιστορία μας ως μια εποχή που άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη του τρόμου, του μίσους, των παθών, του πόνου, των ανελέητων βασανιστηρίων, των πολυετών φυλακίσεων, εξορίσεων και εξοντώσεων. «Βόγκηξαν» οι φυλακές από θιγμένους, πλημμύρισαν οι εξορίες από κουλάκους και εχθρούς του λαού. Μια εποχή που άκουγες για πρώτη φορά για φυλακές κολαστήρια και για μάρτυρες χωρίς τάφο και ένα διακριτικό σημάδι. Για σατανικά βασανιστήρια και για μαζικούς τάφους χωρίς να τους αναγγελθεί καμία κατηγορία.  Για δολοφονηθέντες που απαρνήθηκαν να τους ενταφιάσουν στο κοιμητήριο του χωριού, όπως την περίοδο της ιεράς εξέτασης, και πολλά άλλα.

Η Εθνική μας Ελληνική Μειονότητα έχει τους αγώνες της, έχει το μερίδιο της, τόσο στην αντίσταση, όσο και  στην ανατροπή της δικτατορίας στην Αλβανία: Οι Χιμαριώτες  σύσσωμοι καταψήφισαν στις 2 Δεκεμβρίου 1946 το νεοσύστατο καθεστώς, όπως και οι Αλυκιώτες, όπως και οι Δερβιτσιώτες. Και έκτοτε όλοι οι Β.Η. έδωσαν και δίνουν μάχες για την Ελληνικότητά τους σε όλες της τις εκφάνσεις.

Μέχρι το έναυσμα των 4 παλικαριών του Αλύκου για  την πρωτοφανή Βουρκιώτικη λαοθάλασσα της  12ης  Δεκεμβρίου 1990, που συντάραξε και βοήθησε να καταρρεύσει ο κόκκινος δράκος, ο κομμουνισμός.   Ακριβώς γι’ αυτά τα ιδανικά έπαθε ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός αυτήν την απάνθρωπη θηριωδία. Για την καταγωγή του. Για την προέλευσή του. Για την ιστορία του. Για την Ελλάδα.

Για σένα Ελλάδα !!! Ελλάδα, ακούς ;;;

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ — διακρίνονται ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΩΤΣΗ, Pavlos Papathanasiou, ελενη δημου, Babis Karathanos,Λεωνίδας Παππάς και Βαγγέλης Παπαχρήστος.

        Ακολούθησε η προβολή Ιστορικού Βίντεο, με τίτλο: «Η Βόρειος Ήπειρος τα 100 τελευταία χρόνια – 12 Δεκεμβρίου 1990 – Θύμιος Μάσσιος, Θανάσης Κώτσης, Αηδόνης Ράφτης, Βαγγέλης Μήτρος, 4 νέοι νεκροί και η αγανάκτηση που οδήγησε στο πρώτο ξέσπασμα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.» Το βίντεο δημιουργήθηκε απ’ την ΝεΒ, και προσπάθησε μέσα σε λίγα λεπτά να ξετυλίξει το κουβάρι των σημαντικότερων ιστορικών γεγονότα τα τελευταία 100 χρόνια.
http://www.youtube.com/watch?v=x5hp2TiDIzU#t=17

Η δεύτερη ομιλία με θέμα «Η δολοφονία των 4 νέων Βορειοηπειρωτών στα Ελληνοαλβανικά σύνορα και η πρώτη μαζική εξέγερση του Αλύκου – 12 Δεκεμβρίου 1990»,

Με ομιλητή τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΑΝΟ, στην στήλη μας ‘’ΕΔΩ ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ’’

      Η τρίτη ομιλία είχε θέμα: «Η πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος και τα χρόνια της ‘’ελευθερίας’’ για τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό». Ομιλητής, ο κ. Λεωνίδας Παππάς, μέλος Γενικού Συμβουλίου ‘ΟΜΟΝΟΙΑΣ’, Πολιτικός Μηχανικός

Στις 28 του Νοέμβρη του 1912 ο Ισμαϊλ Κεμαλ μπεη Βλόρα, πολιτικό στέλεχος της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κηρύσσει στην Αυλώνα την ανεξαρτησία της Αλβανίας. Μία ανεξαρτησία που δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας εξέγερσης ή εθνικής παλιγγενεσίας των αλβανών αλλά απόρροια διπλωματικών κινήσεων των μεγάλων δυνάμεων στην Ευρώπη. Οι μουσουλμάνοι Αλβανοί που ήταν προνομιούχοι με τους Οθωμανούς, βλέπουν αρνητικά τις εξελίξεις ενώ οι χριστιανοί περιμένουν το ποθούμενο που σίγουρα δεν είναι μία νέα διοίκηση στην οποία ηγείται ένα υψηλό στέλεχος των Οθωμανών, αλλά να φτάσει και σε αυτούς το κύμα της επανάστασης του  1821 που ξεκίνησε στην Πελοπόννησο.

Η ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΜΠΑΜΠΗΣ ΚΑΡΑΘΑΝΟΣ

Στην τότε επικράτεια του, που δεν διαφέρει με τη σημερινή, μία  μεταγενέστερη απογραφή,  που  στο σύνολο του ο πληθυσμός ήταν μικρότερος του ενός εκατομμυρίου, τα ποσοστά της κατανέμονταν ως εξής: 66 % μουσουλμάνοι, περίπου  25% ήταν οι ορθόδοξοι και κάτι λιγότερο από 10% οι καθολικοί. Η θρησκευτική συνείδηση υπερτερούσε και άσχετα με το τι γλώσσα μιλούσαν ελληνική, βλάχικη η αλβανική σχεδόν όλοι οι ορθόδοξοι θεωρούσαν τον εαυτό τους ρωμιό, δηλαδή Έλληνα.  Η βορειοηπειρωτική κοινότητα, χωρίς να έχει τη συμπαράσταση του Ελληνικού Κράτους που έπρεπε να σεβαστεί τις διεθνείς συμφωνίες, το Φεβρουάριο του 1914 κηρύσσει ένοπλο αγώνα  για να αυτονομηθεί κάτι που πετυχαίνει με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας τον Μάιο του ίδιου έτους.

Ταυτόχρονα οι αλβανοί για να σταθούν ως κράτος-έθνος έπρεπε να φτιάξουν το δικό τους μύθο για το «ένδοξο» τους παρελθόν. Για πρώτη φορά λοιπόν προκύπτει η ανάγκη της αξιοποίησης του αλβανικού εθνικισμού που είχε κάνει δειλά την εμφάνιση του λίγα χρόνια πιο πριν με το κίνημα της αλβανικής αναγέννησης (Rilindja) αποτελούμενη από  διανοούμενους αλβανούς του εξωτερικού.  Οι μύθοι που δημιούργησε και διέδωσε αυτό το κίνημα ενέπνευσαν στους Αλβανούς αίσθημα υπερηφάνειας για τη μοναδικότητα του λαού τους, λόγω αρχαιότητας είναι του λαού και της γλώσσας του (καταγωγή από τους Πελασγούς). Ο κεντρικός όμως χαρακτήρας γύρω από τον οποίο πλέχτηκε η μυθολογία του αλβανικού εθνικισμού είναι ο Γεώργιος Καστριώτης γνωστός ως Σκεντέρμπεης γιατί ήταν το μόνο ιστορικό-θρυλικό πρόσωπο που αγωνίστηκε σε αυτή την επικράτεια για ανεξαρτησία. Για να ξεπεράσουν το γεγονός ότι ήταν Χριστιανός δημιούργησαν το σύνθημα, που κυριαρχεί μέχρι σήμερα:  «θρησκεία των Αλβανών είναι ο Αλβανισμός».

Η ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΕΡΔΙΚΗ

Οι άνθρωποι της Rilindja θεωρούν τους 5 αιώνες οθωμανικής κατοχής περίοδο πλήρους σκότους από το οποίο η Αλβανία αναδύθηκε με τη βοήθεια των ηρώων της οι οποίοι, εμπνευσμένοι από τον Καστριώτη, πολέμησαν όπως έλεγαν οι ίδιοι «με το τουφέκι και την πένα».  Οι γείτονες σύμφωνα με αυτούς κατέχουν αλβανικά εδάφη  και βλέπουν την Αλβανία ως θήραμα για να αποκτήσουν και άλλα.

Ως Ελληνική Μειονότητα αναγνωρίζουν μόνο τα ελληνόφωνα χωριά  στο Αργυρόκαστρο, στους  Αγίους Σαράντα και το Δέλβινο που στο σύνολο τους στην καταγραφή του Ζόγκου ήταν 107 ενώ αργότερο έγιναν 99 γιατί αφαιρέθηκαν τα χωριά της Χειμάρρας.

Από  αυτή την αναδρομή προκύπτουν οι δύο βασικές και διαχρονικές πηγές της επιθετικότητας των αλβανών προς την ελληνική μειονότητα και τον ελληνισμό γενικότερα.

– Ο ανθελληνισμός ως αναγκαιότητα του αλβανικού εθνικισμού

– Η γεωγραφική, ιστορική και αριθμητική συρρίκνωση του ελληνικού στοιχείου.

1) Ο ανθελληνισμός ως ανάγκη του αλβανικού εθνικισμού 

Διαβάζουμε συνήθως στις αλβανικές εφημερίδες: «Οι Έλληνες σκότωσαν έναν αλβανό»! Σε αντίστοιχο περιστατικό στην Ιταλία θα δεις τον τίτλο «Σκοτώθηκε στην Ιταλία ο τάδε αλβανός». Ακόμα έχουν ποινικοποιήσει και την νόμιμη αντίσταση και άμυνα του Ελληνικού στοιχείου ένάντια στην αλβανική προκλητικότητα και επιθετικότητα ΜΕΣΑ στην Ελλάδα, ενώ ποτέ δεν αναφέρουν τις υπέρ αυτών αντιδράσεις των πάσης φύσεως ‘αντιρατσιστικών’ ελληνόφωνων οργανώσεων.

Τα τελευταία 15 χρόνια πολλοί Έλληνες διπλωμάτες, όταν πρωτοέρχονταν στην Αλβανία, η πρώτη τους απορία  ήταν, γιατί τόσο μίσος (κυρίως στα μέσα ενημέρωσης) για την Ελλάδα και τους Έλληνες!;

Με τους αλβανούς ιστορικά δεν έχουμε έλθει σε πόλεμο. Από τη δημιουργία του κράτους της Αλβανίας ο ελληνικός στρατός μπήκε στα όρια του τρεις φορές, και τις τρεις συμμετέχοντας σε κάποια βαλκανική η παγκόσμια συμμαχία  και ποτέ για να καταλάβει την Αλβανία. Και τις τρεις φορές – και εδώ είναι το εντυπωσιακό – ο ελληνικός στρατός δεν αποχώρησε από τη Βόρειο Ήπειρο διωκόμενος αλλά ειρηνικά σεβόμενος τις διεθνείς συμφωνίες, παρόλο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την παραμονή του για την ασφάλεια του ελληνικού στοιχείου. Μία δικαιολογία που παρουσιάζει   40 χρόνια η Τουρκία στην Κύπρο ενώ δεν έκανε το ίδιο καμία από τις τρεις φορές η Ελλάδα στη Βόρειο Ήπειρο – ίσως αυτό να ήταν το λάθος.

2) Η συρρίκνωση του ελληνισμού

Με την άνοδο στο θρόνο του βασιλιά Ζώγκου (1η Σεπτεμβρίου 1928), το αλβανικό κράτος θα δείξει για πρώτη φορά  τις προθέσεις του προς τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου. Δέχεται στην Κοινωνία των Εθνών ότι στην Αλβανία υπάρχει Εθνική Ελληνική Μειονότητα αλλά δεν θέλει να ακούει για τον όρο Βόρειος Ήπειρος. Κλείνουν όλα τα ελληνικά σχολεία εκτός των αναγνωρισμένων χωριών ενώ το 1935, ο Ζώγκου αποφασίζει να μετατρέψει σε αλβανικά  και τα σχολεία των ελληνόφωνων περιοχών κάτι που προκάλεσε το γνωστό σχολικό κίνημα του 35’ που είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη της Αλβανίας στα Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης

Το έργο του Ζόγου ήταν η επιβολή της αλβανικής συνείδησης σε όλο το βλαχόφωνο και σε περιοχές με δίγλωσσο ή και μόνο αλβανόφωνο  ορθόδοξο πληθυσμό. Έτσι το καθεστώς Ζώγκου κατάφερε να περιορίσει τον ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου στα 99 χωριά. Στην πρώτη επίσημη απογράφη, μεταξύ του 1935-1939 ο Ζώγκου καταγράφει  37.000 έλληνες σε σύνολο 800.000 κατοίκων που αναλογεί σε 4,6%

Το κομουνιστικό καθεστώς του Χότζα, όσο παράλογο και να ακούγεται αυτό για τα δεδομένα της Ελλάδος, ήταν και εθνικιστικό.  Στην προσπάθεια του να τους αφομοιώσει, καλλιέργησε και σέρβιρε μία νέα συνείδηση για τους έλληνες, τη συνείδηση του μινοριτάρι (μειονοτικού). Επιτρέπεται να μιλάει ελληνικά αλλά αυτός που έχει εθνικές και θρησκευτικές απαιτήσεις είναι εξτρεμιστής. Σκοπός ήταν να μας κάνει αρχικά να πιστέψουμε πως είμαστε μία γλωσσική μειονότητα που οποιαδήποτε σχέση με τον ιστορικό και γεωγραφικό εθνικό κορμό είναι απαγορευτική, περιμένοντας έτσι υπομονετικά την πλήρη αφομοίωση. Είναι αλήθεια ότι ο αριθμός των ελλήνων που συμμετείχαν στα κρατικά και κομματικά όργωνα ήταν μεγάλος, ενδεχομένως το ποσοστό να ήταν αναλογικά μεγαλύτερο από αυτό των αλβανών αλλά αυτό δε σημαίνει πως ήταν εκεί για να υπηρετούν τον ελληνισμό αλλά ένα καθεστώς που και ήταν και ανθελληνικό. Άλλωστε τα ποσοστά των φυλακισθέντων και εξορισθέντων  στους Έλληνες είναι τουλάχιστον διπλάσια από το σύνολο του πληθυσμού.

Το 1989, δύο χρόνια πριν την πτώση του, το καθεστώς διενήργησε απογραφή στην οποία καταγράφονται 59.000. Ενώ οι αλβανοί είχαν τετραπλασιαστεί από την απογραφή  του Ζώγκου παράδοξος οι Έλληνες είχαν αυξηθεί κατά 1,7 παρόλο που ο ρυθμός αύξησης ήταν ίδιος.

3) Τα χρόνια «ελευθερίας»

Η πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία σε σχέση με τις άλλες ανατολικές χώρες ήταν φαινομενικά ομαλή, γιατί οι κομμουνιστές θέλησαν να αποφύγουν τη σύγκρουση και να ελέγξουν την εξουσία μετά την πτώση. Ο πλουραλισμός επιτράπηκε στα τέλη του 1990. Στις 11 Ιανουαρίου του 1991 ιδρύεται στη Δερβιτσιάνη η Δημοκρατική Ένωση Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας «ΟΜΟΝΟΙΑ». Στις πρώτες πλουραλιστικές εκλογές του 1991, η ‘’ΟΜΟΝΟΙΑ’’ έρχεται τρίτο κόμμα στην Αλβανία με 5 από τις συνολικά 300 έδρες, παρά την εκτεταμένη βία και νοθεία που υπήρχε. Ενώ στις πρώτες τοπικές εκλογές κερδίζει και τους τρεις νομούς είναι επικεντρωμένη η ΕΕ, το Δήμο Αγ. Σαράντα και όλες τις επαρχίες. Το 1992 η «ΟΜΟΝΟΙΑ» οργανώνει μεγάλες κινητοποιήσεις για το εκπαιδευτικό. Με συντονισμένες διαδηλώσεις και αποχή ενός ολοκλήρου χρόνου από τα σχολεία η αλβανική κυβέρνηση αναγκάζεται να κάνει κάποιες παραχωρήσεις. Η διδασκαλεία των ελληνικών επεκτείνεται από τα 4 χρόνια σε 8 ενώ ανοίγουν ελληνικά σχολεία και στις πόλεις των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου και Αργυροκάστρου.

Τα πρώτα χρόνια οι Αλβανικές κυβερνήσεις πολεμούσαν ανοιχτά και με κάθε μέσον, με αποκορύφωμα την φυλάκιση των στελεχών της Ομόνοιας. Αρχικά συνελήφθηκαν πάνω από 100  άτομα.  Τελικά έμειναν στη φυλακή έξι. Ο Θεόδωρος Μπεζιάνης, ο Βαγγέλης Παπαχρήστος, η Ερμιόνη Ανδρέου, ο Παναγιώτης Μάρτος, ο Κώστας  Κυριακού και ο Ηρακλής  Σύρμος . Αντιμετωπίζουν την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας (τότε τιμωρούνταν σε θάνατο).

Από το 1995 μέχρι το 1997 η Αλβανική κυβέρνηση θα συνεχίσει η ίδια τακτική της τρομοκρατίας και τις απόλυσης των λίγων εναπομεινάντων στη δημόσια διοίκηση βορειοηπειρωτών αναγκάζοντας τους να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα. Παράλληλα όμως έχουμε και την μετακίνηση χιλιάδων αλλογενών από τη μέση και βόρεια Αλβανία στην πόλη και στα παράλια των Αγίων Σαράντα με αποτέλεσμα την αλλοίωση του πληθυσμού.

Το 1997, με την υπόθεση των ‘Πυραμίδων’, πάρα πολλοί άνθρωποι έχασαν όλες τις οικονομίες τους, με αποτέλεσμα να έχουμε έναν ξεσηκωμό άνευ προηγουμένου και την πλήρη διάλυση του κράτους. Σε αυτές τις συνθήκες έχουμε το δεύτερο κύμα μαζικής φυγής προς την Ελλάδα. Μετά το 1997, στην κυβέρνηση έρχονται οι σοσιαλιστές, οι οποίοι (με τη συνδρομή και κάποιων ελλήνων διπλωματών στην Αλβανία) οργάνωσαν τοπικές οργανώσεις στα χωριά μας και κατάφεραν να διχάσουν πολιτικά την μειονότητα αποσπώντας μέχρι και 40% των ψήφων. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα δίνοντας προνόμια στους εκλεκτούς του, δικαιολογούσε φαινομενικά την έξωθεν καλή μαρτυρία, στην πραγματικότητα όμως δεν έκαναν καμία παραχώρηση που αφορούσε το σύνολο μειονότητας. Υπάρχουν  και οι ανθέλληνες που δυστυχώς είναι οι πιο πολλοί, που δεν θα έχαναν την ευκαιρία να επιτεθούν σε οτιδήποτε ελληνικό. Στον αγώνα μας για την κατοχύρωση των περιουσιών, όλες οι κρατικές υπηρεσίας, δικαστήρια, υπηρεσία επιστροφής περιουσιών, υποθηκοφυλακεία κλπ. γίνονται πρόθυμοι υπηρέτες των καταπατητών όταν πρόκειται για περιουσίες που ανήκουν σε ελληνικές περιοχές.

Δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια η στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης ήταν όχι μόνο παθητική, αλλά τα τελευταία χρόνια πέφτουν και στις παγίδες των δευτερευόντων θεμάτων που τους θέτουν οι αλβανοί. Το 2008, η Ομόνοια σε συνεργασία με τη Νεολαία Βορειοηπειρωτών, την Ενωση Χειμαρριωτών και άλλες βορειοηπειρωτικές οργανώσεις είχαμε συντάξει ένα υπόμνημα προς όλους του βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, πριν γίνει η Κύρωση της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και  της Αλβανίας, δυστυχώς κανείς δεν  το έλαβε υπόψη εκτός των βουλευτών του ΛΑΟΣ. Ο μοναδικός όρος που έθεσε η Ελληνική Κυβέρνηση για την κύρωση της συμφωνίας, ήταν η υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή νεκροταφείων για τους πεσόντες από τον πόλεμο του 40’. Έγινε η οριοθέτηση των υδάτων, με διμερή συμφωνία, βάση του διεθνούς δικαίου, την οποία ακύρωσε το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλβανίας, κάνοντας το χατίρι των τούρκων.

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος αποφάσισε να αντιμετωπίσει φιλικά την Αλβανία και την βοηθάει σε κάθε βήμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Δεν είναι εξ’ ορισμού κακό αυτό, αρκεί η  Ελλάδα να έχει  στόχους, να μην θίγονται τα ελληνικά συμφέροντα και προ πάντων να μην το κάνει εις βάρος και αγνοώντας το Βορειοηπειρωτικό. Η πτώση του κομουνιστικού καθεστώτος έδωσε μία σχετική ελευθερία, η ιδιαίτερη πατρίδα μας όμως παραμένει όμηρη ενός φολκλορικού εθνικισμού από την αλβανική πλευρά και μιας αδιαφορίας από την ελληνική

Απευθυνόμενος στους αδελφούς Έλλαδίτες θα έλεγα πως το βορειοηπειρωτικό, το ερωτεύτηκαν πολύ, το αγάπησαν όμως ελάχιστοι. Το βορειοηπειρωτικό είναι εθνικό θέμα και αφορά όλο το έθνος,  όπως και θέμα μας δεν είναι μόνο το Βορειοηπειρωτικό αλλά και το Κυπριακό, το Μακεδονικό και κάθε τι που απασχολεί το έθνος. Ευχαριστούμε τη ΝΕΒ που φώτισε σήμερα ένα κομμάτι της ιστορίας δίνοντας με αυτό τον τρόπο ενέργεια που μας είναι απαραίτητη για το παρόν και ρο μέλλον.

Ιδιαιτέρα συγκινητική υπήρξε και η τοποθέτηση της Δέσποινας Κώτση της νεαρής φοιτήτριας της Νομικής, συγγενής των 3 εκ των τεσσάρων θυμάτων του Δεκεμβρίου του 1990. Ανιψιά του Θύμιου Μάσσιου, του Θανάση Κώτση και ξαδέρφη του Αηδόνη Ράφτη, η Δ.Κ., αφού έκανε μια ανασκόπηση των γεγονότων της 12/12/1990, επεσήμανε την οικουμενικότητα της θυσίας των συγγενών της, ως μαρτύρων του πολιτισμού και της δημοκρατίας.

Ακολούθησαν ερωταποκρίσεις και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ομιλητών και κοινού. Τέλος, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή εις μνήμην των θυμάτων και  η εκδήλωση έκλεισε με τον Εθνικό Ύμνο.