Ιστορική συμφωνία για το παγκόσμιο εμπόριο

Η πρώτη παγκόσμια συμφωνία μεταξύ των μελών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (WTO) αποτελεί γεγονός, μετά τον συμβιβασμό που επετεύχθη μεταξύ των 159 χωρών που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις στο Μπαλί της Ινδονησίας, οι οποίες ξεκίνησαν την περασμένη Τρίτη.

Πρόκειται για την πρώτη συμφωνία τέτοιας κλίμακας στην ιστορία του Οργανισμού, από τη σύστασή του το 1995, και εκτιμάται ότι μπορεί να δώσει νέα “πνοή” και στον 12ετή πλέον γύρο διαπραγματεύσεων της Ντόχα (ξεκίνησε το 2001 στο Κατάρ) του οποίου ο φιλόδοξος στόχος είναι να καταργηθούν όλα τα εμπόδια και οι περιορισμοί στο παγκόσμιο εμπόριο.

Η συμφωνία του Μπαλί αφορά την διευκόλυνση του παγκόσμιου εμπορίου μέσα από τον περιορισμό και/ή την κατάργηση γραφειοκρατικών διαδικασιών στα τελωνεία όλου του κόσμου, οι οποίες προκαλούν κοστοβόρες καθυστερήσεις.

Μεταξύ άλλων, εκτιμάται ότι θα διευκολύνει τη πρόσβαση προϊόντων των πιο φτωχών χωρών στις ανεπτυγμένες αγορές, αλλά και αντίστροφα, την πρόσβαση αγροτικών προϊόντων από ανεπτυγμένες οικονομίες προς τις πιο φτωχές χώρες, παρακάμπτοντας, όπου υπάρχουν, τους συνήθεις κανόνες σχετικά με επιδοτήσεις.

Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα πολύ μικρό βήμα προς την πλήρη απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου, μελέτη του αμερικανικού Peterson Institute of International Economics υπολογίζει ότι θα τονώσει το παγκόσμιο εμπόριο με συναλλαγές ύψους 960 δισ. δολαρίων και ότι θα δημιουργήσει 21 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας παγκοσμίως, εκ των οποίων τα 18 εκατ. στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Ο υπουργός Εμπορίου της Ινδονησίας και προεδρεύων των διαπραγματεύσεων του Μπαλί χαρακτήρισε τη συμφωνία “ιστορική”, ενώ ο επικεφαλής του WTO, Roberto Azevedo, δήλωσε μεταξύ άλλων ότι ο συμβιβασμός αποκαθιστά το κύρος του Οργανισμού, το οποίο έχει πληγεί από το αδιέξοδο της “Ντόχα”. Προσέθεσε δε, ότι σύντομα θα καταρτιστεί ένας “οδικός χάρτης” προκειμένου να αναβιώσει ο γύρος διαπραγματεύσεων της Ντόχα. “Το Μπαλί είναι μόνο η αρχή” ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διαπραγματεύσεις στο Μπαλί έφτασαν πολλές φορές στο όριο της κατάρρευσης, εξαιτίας διαφωνιών από χώρες που επιθυμούν να διατηρήσουν σε ισχύ προστατευτικές πολιτικές. Μεταξύ αυτών η Ινδία που, αν και ζήτηση μόνιμη εξαίρεση από τους κανόνες του WTO, τελικά συμφώνησε να υπάρξει ένα διάστημα τεσσάρων ετών εντός του οποίου θα πρέπει να βρεθεί οριστική λύση.

Την τελευταία στιγμή, επίσης, η Κούβα προειδοποίησε με βέτο αν η συμφωνία δεν οδηγούσε στην άμεση άρση του εμπάργκο που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ, στη συνέχεια ωστόσο οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμβιβασμό και η συμφωνία επετεύχθη τα ξημερώματα του Σαββάτου.

Η συμφωνία του Μπαλί θα τεθεί σε ισχύ αφότου επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των 159 χωρών.

Ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ στις διαπραγματεύσεις σχολίασε ότι η συμφωνία είναι εξίσου ωφέλιμη τόσο για τις ανεπτυγμένες όσο και για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Οικονομολόγοι, αναλυτές και αξιωματούχοι του WTO εκφράζουν επιφυλάξεις για το πόσο αποτελεσματικά θα εφαρμοστεί η συμφωνία, ειδικά στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Στην πλειονότητά τους όμως δείχνουν να συμφωνούν ότι έγινε ένα σημαντικό βήμα ανάσχεσης του κατακερματισμού του παγκόσμιου εμπορίου μέσα από την -ενισχυόμενη τα τελευταία χρόνια- τάση σύναψης διμερών ή άλλων περιφερειακών συμφωνιών.

Capital.gr