Νικόλαος Μάρτης: Ένας ευπατρίδης της πολιτικής – Αφιέρωμα

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η απώλεια του Νικολάου Μάρτη (98 ετών) αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στην υπεράσπιση της ελληνικότητας της Μακεδονίας, αλήθεια στην οποία ο εκλιπών είχε αφιερώσει την ώριμη περίοδο της δημιουργικής του ζωής.

Συγγραφέας πολλών βιβλίων, για την ελληνικότητα της Μακεδονίας, αλλά και το έργο των Κυβερνήσεων Καραμανλή, ο Μάρτης υπήρξε ακάματος εργάτης, πολύτιμος συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ανεκτίμητος φίλος του γράφοντος.

Τον πρωτογνωρίσαμε στην Νέα Υόρκη. Χειμώνας του 1978. Φορώντας γαλότσες και μία νιτσεράδα, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη δυνατή βροχή, μπήκε στα γραφεία της ομογενειακής εφημερίδος “Εθνικός Κήρυξ”, στην Πάρκ Άβενιου του Μανχάταν. Κάθισε στον διπλανό ηλεκτρονικό υπολογιστή της εποχής, και άρχισε να πληκτρολογεί ένα κείμενο για την Μακεδονία…

Ήταν τότε υπουργός Βορείου Ελλάδος…

Το 1983, μας επισκέφθηκε στο γραφείο της άλλης (τότε) ομογενειακής εφημερίδας «Πρωϊνή» στην Αθήνα. Εκείνος είχε εγκαταλείψει την πολιτική (μετά τις εκλογές του 1981) και είχε αφιερωθεί στον αγώνα για την ιστορική αλήθεια για τη Μακεδονία. Από το πόστο του διευθυντή του γραφείου Αθηνών εμείς πλέον, αναπτύξαμε μαζί του στενή συνεργασία γύρω από το εθνικό αυτό ζήτημα.

Από το βιβλίο του εκείνο, που είχε τίτλο:  «Η πλαστογράφιση της Μακεδονίας”, και που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, δημοσιεύσαμε ένα μεγάλο μέρος στην εφημερίδα «Πρωϊνή».

Το 1990 μας έφερε πάλι στα γραφεία της «Πρωϊνής», το βιβλίο του «Κτίστε, Κτίστε, Κτίστε». Ήταν ιδιαίτερα κολακευμένος από το γεγονός ότι από 1956 μέχρι και το 1981 διετέλεσε Γεν. Γραμματέας, υπουργός ή υφυπουργός σε όλες τις κυβερνήσεις του Κων. Καραμανλή και, μάλιστα, σε υπουργεία νευραλγικά όπως Εμπορίου, Βιομηχανίας και Βορείου Ελλάδος.

Στα επιτεύγματα των ετών αυτών αναφέρεται το  βιβλίο του «Κτίστε, Κτίστε, Κτίστε». Περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια την μεγάλη οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδος και τον εκβιομηχανισμό της τα χρόνια εκείνα. Αλλά και τις προσωπικές του προσπάθειες –πρωτοποριακές για την εποχή- για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας, την βαρειά βιομηχανία, αλλά και σε ζητήματα όπως π.χ. να μετραπεί η Ελλάδα των φυσικών καλλονών σε βιομηχανία Κινηματογράφου (γυρίστηκαν τότε «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», «η Φαίδρα») κ.α.

Μας αφιέρωσε το βιβλίο εκείνο με μία ζεστή, σύντομη αναφορά στην πολυετή γνωριμία  και στη στενότερη συνεργασία που εγκαινιάζαμε…

Το  1993 ήλθε στα γραφεία του “Εθνικού Κήρυκα”, στην Αθήνα αυτή τη φορά, όπου είχα προσληφθεί (Οκτώβρης 1993) και όπου εργάστηκα για 15 χρόνια, ως διευθυντής του γραφείου που είχε δυναμικό 26 συνεργάτες… Έκτοτε ήταν πολύ συχνός επισκέπτης. Κάθε νέο άρθρο του το έφερνε ο ίδιος στην εφημερίδα. Και ήταν πολυγραφότατος…

Θυμάμαι ήταν Δεκέμβρης 1995, χρονιάρες μέρες.  Μπήκε φορώντας μια καπαρντίνα και ένα καπέλο καπετάνιου.  -Μαθαίνω, μου είπε, ότι βγάζετε από την Αθήνα πια τον Εθνικό Κήρυκα, είναι αλήθεια;

-Είναι αλήθεια κύριε Υπουργέ, του απαντήσαμε και βαλθήκαμε να του εξηγήσουμε πως είχε συντελεσθεί ο «μέγας άθλος» για τον οποίο η αμερικανική εφημερίδα New York Times είχε αφιερώσει ένα τρίστηλο άρθρο από πρώτη σελίδα με τίτλο σε ελεύθερη μετάφραση από το αγγλικό πρωτότυπο: «Εφημερίδα που κυκλοφορεί στις ΗΠΑ ψάχνει ταλέντα στην Αθήνα”.

Έδειξε εντυπωσιασμένος: «Σου χρωστάει πολλά ο Διαματάρης», είπε. Μίλησε με πάθος για τη Μακεδονία, τις μεθοδέυσεις του Γκλιγκόροφ και μας πρόσφερε το βιβλίο του για την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Συνεχίσαμε τη στενή μας συνεργασία. Οι ιδέες, οι σκέψεις μας ταυτίζονταν απόλυτα στο εθνικό αυτό ζήτημα.

Κάποτε του μιλήσαμε για το βιβλίο του Μπάμπη Μαρκέτου «Η Ελλάς στο Σταυροδρόμι», όπου καταγράφονται όλα όσο οι επιφανείς ηγέτες της εποχής έγραψαν ή είπαν για την ηρωϊκή αντίσταση των Ελλήνων. -Αυτό είναι εκπληκτικό, είπε. Να κάνεις ένα μεγάλο θέμα με όλα όσα είπαν και γράφτηκαν από τους ηγέτες του κόσμου, για τις ελληνικές νίκες κατά των Ιταλών και την αντίσταση εναντίον των γερμανών», μας προέτρεψε.

Το γράψαμε. Όταν το δημοσιεύσαμε μας πήρε τηλέφωνο: Είναι πολύ σημαντικό αυτό που έκανες, προσφέρες υπηρεσίες. Είναι θαυμάσιο κείμενο, μας είπε.

Έκτοτε συνεχίστηκε η συνεργασία που γινότανε όλο και πειρισσότερο εγκάρδια όλο και περισσότερο φιλική.

Κάθε κείμενό του για την Μακεδονία πρώτα δημοσιεύονταν στον «Κήρυκα» και μετά όπου αλλού. Κάθε νέο του βιβλίο μας το έφερνε «ζεστό-ζεστό».

Το 2003, το βιβλίο του «FYROM Το αντιδημοκρατικό κατάλοιπο στην Ευρώπη και Το προβληματικό Σύμφωνο Σύνδεσης της με την Ε.Ε.» μας το χάρισε με την ακόλουθη αφιέρωση: «Στον φίλο δημοσιογράφο Χρήστο Μαλασπίνα χάρις στο έντονο και συνεχές ενδιαφέρον του για την Μακεδονία ενημερώνεται η κρίσιμη για το πρόβλημα της Μακεδονίας κοινή γνώμη της Αμερικής αλλά και για το ρόλο των Μακεδόνων στο Χριστιανισμό, στην ιστορία και τον πολιτισμό. Με αγάπη, Νίκος».

Όπως αναφέρεται στον πρόλογο του βιβλίου, γραμμένος από τον αείμνηστο πρόεδρο της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, Γεράσιμο Αποστολάτο, «ο Μακεδών πρ. Υπουργός κ. Νικόλαος Μάρτης, είναι ένας γενναίος αγωνιστής της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας».

Αυτός ήταν πράγματι ο Νικόλαος Μάρτης. Ένας αγωνιστής. Μέχρι τα πολύ βαθιά του γεράματα. Αφιέρωσε δεκαετίες σε ιστορικές έρευνες και εξέδωσε σειρά βιβλίων (και στα αγγλικά), που καταγράφουν με επιστημονικά στοιχεία την ταυτότητα των μακεδόνων ως Ελλήνων.

Αναφερόμενος στο ποια πρέπει να είναι η «κόκκινη γραμμή» για την Ελλάδα στο συγκεκριμένο ζήτημα ο κ. Μάρτης θεωρούσε: «Κόκκινη γραμμή για την Ελλάδα είναι η ταυτότητα της Μακεδονίας ως ελληνικής και η ταυτότητα των Μακεδόνων ως Ελλήνων, και φυσικά η γλώσσα η ελληνική και η ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά της Μακεδονίας Την κόκκινη αυτή γραμμή εννοούν οι δηλώσεις Stettinious και Kissinger. Τον γεωγραφικό προσδιορισμό περιέχει σε δηλώσεις του ο Κίρο Γκλιγκόρωφ, αλλά και διεθνείς συνθήκες όπως πχ. Συνθήκη του Βουκουρεστίου».

Τα βιβλία του είχαν ισχυρή απήχηση στο εξωτερικό. Τα έστελνε σε όλους τους σημαντικούς Ευρωπαίους αλλά και άλλους ηγέτες, στον Λευκό Οίκο, στον ΟΗΕ, στον Πάπα και σε όλους τους Πρωθυπουργούς και Προέδρους των Δημοκρατιών της Ενωμένης Ευρώπης.

Το 2006 μας αφιέρωσε το βιβλίο του <η Ε.Ε. και το «Ψευτο-Μακεδονικό» έθνος των Σκοπίων>.

Στην ιδιόχειρη πάντα αφιέρωση αναφέρει: « Στον φίλο και σημαντικό συνεργάτη δημοσιογράφο στην ενημέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης για την ιστορική αλήθεια για την Μακεδονία, Χρήστο Μαλασπίνα με ιδιαίτερη εκτίμηση και τις θερμότερες ευχές μου για τον καινούργιο χρόνο.

Νίκος».

Το 2008 κυκλοφόρησε το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο: «Απολογισμός καθήκοντος». 7 χρόνια έφεδρος αξιωματικός Πυροβολικού. Υπουργική Θητεία. Ο μακροχρόνιος αγώνας του για τη Μακεδονία. Όλα σε ένα βιβλίο. Αλήθεια, πόσοι άλλοι υπουργοί έκτοτε έχουν τυπώσει σε βιβλίο τον «απολογισμό του έργου τους» στον ελληνικό λαό;

Αν και από το Φεβρουάριο του 2007 (μια μόλις ημέρα μετά την παρουσίαση του βιβλίου του προκατόχου εκδότη του Εθνικού Κήρυκα Μπάμπη Μαρκέτου, «οι Ελληνοαμερικανοί», στο αμφιθέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, είχε επέλθει απροειδοποίητα το τέλος της μακροχρόνιας (από το 1978 στη Νέα Υόρκη) συνεργασίας μου με τον «Εθνικό Κήρυκα», εντούτοις διατηρήσαμε την επαφή και τη συνεργασία με τον Νίκο Μάρτη. Μόνο που τώρα τον επισκεπτόμουνα εγώ στο σπίτι του, στην οδό Καισαρείας, απέναντι από την Αμερικανική Πρεσβεία.

Στην πρώτη επίσκεψη μας έδωσε και το τελευταίο του αυτό βιβλίο, με την ακόλουθη αφιέρωση: «Στον φίλο δημοσιογράφο Χρήστο Μαλασπίνα με την πολύτιμη συνεργασία μας για το θέμα της Μακεδονίας. Αφιερώνω. Το βιβλίο μου Απολογισμός Καθήκοντος, που αναφέρεται στο καθήκον μου α) προς την πατρίδα με την συμμετοχήν μου ως Εφ. Αξιωματικού σε μάχες του Β΄παγκοσμίου πολέμου. β) προς τον τότε Πρωθυπουργό Κωνσταντίνινο Καραμανλή που μου ενεπιστεύθη την διεύθυνσιν μιας Γεν. Γραμματείας και τριών Υπουργείων και γ) Στην αποκάλυψη της Σκοπιανής απάτης, αλλά, παράλληλα, και την υπεράσπιση του ατομικού δικαιώματος μου, δηλαδή, της ταυτότητός μου ως Μακεδών. Με εκτίμιση και αδελφική αγάπη Νίκος Μάρτης».

Η συνάντηση εκείνη εξελίχτηκε σε μία αναπόληση των καλών στιγμών του παρελθόντος. Δικών μου και δικών του. Ήθελε να βοηθήσει που βρέθηκα χωρίς εργασία. Τηλεφώνησε σε φίλο του γνωστό εκδότη-δημοσιογράφο. Δεν τον βρήκε. Του άφησε μήνυμα να του τηλεφωνήσει. «Είμαι βέβαιος ότι θα μου τηλεφωνήσει και πως κάτι θα κάμει», είπε κλείνοντας το τηλέφωνο. Ούτε που του γύρισε το τηλεφώνημα ο γνωστός εκδότης και, φυσικά δεν έμαθε ποτέ το λόγο για τον οποίο του είχε τηλεφωνήσει ο πρώην Υπουργός. «Άμα φύγεις από τα πράγμα κανείς δεν σε ξέρει», μονολόγησε πικραμένος για την συμπεριφορά του «φίλου» του εκδότη.

Στην οδό Καισαρείας τον επισκεπτόμουνα αρκετές φορές. Μία από αυτές συμπέσαμε με τον πρώην Ύπατο Πρόεδρο των Παμμακεδονικών Οργανώσεων, Π. Σπηλιάκο.

Οι τηλεφωνικές επαφές ήταν ακόμη συχνότερες. Ήταν εντυπωσιακή για την ηλικία του η πνευματική του διαύγεια. Μέχρι τα βαθεία γεράματα. Μόνον δύο ή τρεις μήνες πριν επέλθη το μοιραίο, που του τηλεφωνήσαμε για τελευταία φορά, στο σπίτι του γιού του όπου είχε πλέον εγκατασταθεί, δεν μπορούσε να αρθρώσει  καθαρό λόγο. Μόνο κάποια επιφωνήματα χαράς! «Χάρηκε πάρα πολύ που σας άκουσε», μας μετέφερε από το τηλέφωνο η συνοδός του, που έσπευσε να κατεβάσει το ακουστικό.

Σκεφθήκαμε ότι έπρεπε να απομακρυνθούμε διακριτικά…

Ο αγώνας για την ελληνικότητα της Μακεδονίας δεν έχει τελειώσει, φίλε Μάρτη. Συνεχίζεται, έστω και εάν κάποιοι φαίνεται ότι έχουν συνηθίσει στην «ιδέα» μιάς σύνθετης ονομασίας. Θυμάμαι σε ένα από τα άρθρα για το θέμα αυτό, που είχα παλαιότερα δημοσιεύσει στον «Κήρυκα» και που ανάμεσα στα άλλα έγραφα πως «όσο η λέξη Μακεδονία θα εμπεριέχεται στην ονομασία των Σκοπίων, θα αποτελεί μία περιφερόμενη ωρολογιακή βόμβα έτοιμη ανα πάσα στιγμή να εκραγεί στα Βαλκάνια». Είχε βρεί ιδιαίτερα πετυχημένη την παρομοίωση.

Ήταν βαθειά τιμή για μένα η γνωριμία και η φιλία μου με τον Νικόλαο Μάρτη. Ήταν, όμως,  ετύχημα για τη χώρα ότι τον έζησε σαν Υπουργό για πολλά χρόνια.  Άφησε έντονο το αποτύπωμά του στην ανάπτυξη του τόπου. Αλλά και παρακαταθήκη το ήθος του στην πολιτική ζωή.

Καλό σου ταξίδι, φίλε Νίκο.

*Φωτογραφία πρώτης σελίδος: Στιγμιότυπο από βράβευση του Νικόλαου Μάρτη (αριστερά) από τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο.