Γιατί οι καπνιστές παίρνουν βάρος όταν το κόβουν

Οι περισσότεροι καπνιστές παίρνουν αρκετά κιλά όταν κόβουν το τσιγάρο, ακόμα και αν οι διατροφικές τους συνήθειες μείνουν σταθερές. Μια μικρή μελέτη στη Σουηδία προσφέρει τώρα μια φαινομενικά απίθανη αλλά ευλογοφανή εξήγηση: τα επιπλέον κιλά προέρχονται από αλλαγές στα μικρόβια του εντέρου, οι οποίες αυξάνουν την πρόσληψη ενέργειας από τις τροφές.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι, όταν οι καπνιστές αποχαιρετούν τη βλαβερή συνήθεια, το 80%  παίρνει επτά κιλά κατά μέσο όρο.

Θα φανταζόταν κανείς αυτό συμβαίνει επειδή οι τέως καπνιστές τρώνε περισσότερο λόγω νευρικότητας ή άλλων ψυχολογικών παραγόντων. Το περίεργο όμως είναι ότι αυτή η αύξηση βάρους παρατηρείται ακόμα και σε όσους διατηρούν σταθερή την πρόσληψη θερμίδων.

Ίσως ακούγεται απίθανο το φαινόμενο αυτό να οφείλεται στη μικροχλωρίδα του εντέρου, ωστόσο η βιβλιογραφία των τελευταίων ετών εμπλέκει τους μικροσκοπικούς φιλοξενούμενους σε μια πληθώρα δεινών όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, ακόμα και σε ψυχικές διαταραχές.

• Τα μικρόβια του εντέρου «ίσως προκαλούν καρκίνο στους παχύσαρκους»
• «Μεταμόσχευση μικροβίων» για απώλεια βάρους χωρίς δίαιτα
• Ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου «προλαμβάνουν το νεανικό διαβήτη»
• Τα μικρόβια του εντέρου «επηρεάζουν τον ψυχισμό και τη συμπεριφορά»

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLoS ONE, δείχνει ότι η μικροχλωρίδα μπορεί να ευθύνεται για ακόμα ένα φαινόμενο, αν και το δείγμα του πειράματος ήταν πολύ μικρό, μόλις 20 άτομα. Πέντε μη καπνιστές, πέντε καπνιστές και δέκα άτομα που έκοψαν το κάπνισμα μια εβδομάδα μετά την έναρξη της μελέτης.

Στις εννέα εβδομάδες που διήρκεσε το πείραμα, οι ερευνητές του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ζυρίχης εξέτασαν δείγματα κοπράνων που είχαν συλλεχθεί από τέσσερις φορές σε κάθε εθελοντή. Η ποικιλότητα των διαφορετικών ειδών μικροβίων που ζουν στο παχύ έντερο εκτιμήθηκε με βάση γενετικές αναλύσεις.

Η ανάλυση έδειξε ότι η ποικιλία των μικροβίων παρέμενε σταθερή στους καπνιστές και του μη καπνιστές, ενώ σε όσους είχαν διακόψει πρόσφατα το κάπνισμα παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές. Ταυτόχρονα, οι εθελοντές της ομάδας αυτής είδαν το βάρος τους να αυξάνεται κατά 2,2 κιλά κατά μέσο όρο, παρόλο που οι διατροφικές τους συνήθειες δεν άλλαξαν. Η μόνη αλλαγή που επισημαίνουν οι ερευνητές ήταν μια μικρή αύξηση στην κατανάλωση αλκοόλ προς το τέλος της μελέτης.

Η εξήγηση που προσφέρει η ερευνητική ομάδα ήταν ότι διακοπή του καπνίσματος επέτρεψε σε ορισμένα βακτήρια να πολλαπλασιαστούν και να κυριαρχήσουν στο εντερικό οικοσύστημα. Συγκεκριμένα, τα βακτήρια των ομάδων Proteobacteria και Bacteroidetes αυξήθηκαν σε σχέση με τα βακτήρια Firmicutes και Actinobacteria.

Όπως φαίνεται, τα βακτήρια αυτά αξιοποιούν πιο αποτελεσματικά την ενέργεια των τροφίμων -με άλλα λόγια, χρειάζονται συγκριτικά λιγότερες θερμίδες για να ζήσουν και να πολλαπλασιαστούν. Και αυτό σημαίνει ότι το ενεργειακό μερίδιο του οικοδεσπότη τους μεγαλώνει και μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.

Όπως επισημαίνει η ερευνητική ομάδα, τα αποτελέσματα βρίσκονται σε συμφωνία με προηγούμενα πειράματα με ποντίκια: η μεταμόσχευση μικροβίων από το έντερο παχύσαρκων πειραματόζωων αύξησε το βάρος πειραματόζωων κανονικού βάρους.

Παρόλα αυτά, ο ρόλος των μικροβίων στην αύξηση βάρους των πρώην καπνιστών θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με μεγαλύτερες μελέτες, οι οποίες θα μπορούσαν ίσως να αποκαλύψουν και τακτικές για τη σωστή ρύθμιση της μικροχλωρίδας.

Newsroom ΔΟΛ