Για τη συνάντηση Ομπάμα – Σαμαρά

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η επικείμενη συνάντηση του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στην Ουάσιγκτον, απασχόλησε επί μακρόν τον εγχώριο Τύπο πριν να ορισθεί. Με δόση πολιτικής εκμετάλλευσης, από την αντιπολίτευση, σε ότι αφορούσε τα αίτια που θα καθόριζαν, δήθεν, την πραγματοποίησή της ή και το χρόνο.  Φυσικό είναι να τον απασχολεί και τώρα, λίγες ώρες πριν αυτή να πραγματοποιηθεί. Θα ακολουθήσουν, αμέσως μετά, σχόλια θετικά ή αρητικά, διθυραμβικά ή απογοητευτικά, ανάλογα με την πολιτική πηγή προέλευσής τους.

Χωρίς καμμία απολύτως διάθεση ή πρόθεση να μικροποιήσουμε την αξία της επίσκεψης Σαμαρά στον Λευκό Οίκο, το αντίθετο, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως, κατά την άποψή μας, ίσως προσδίδεται μεγαλύτερη σημασία στα αποτελέσματά της από αυτήν που πραγματικά θα έχει. Τούτο διότι υπάρχουν ορισμένες “σταθερές” στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, που δεν μεταβάλλονται παρά μονάχα μετά από πολύ διπλωματικό κόπο, διαπραγματευτικό παρασκήνιο και διερεύνηση του νομοθετικού πλαισίου και των στοχεύσεών τους.  Και οι “σταθερές” αυτές δεν φαίνεται να απασχολούν τους αναλυτές…

Επί του σημείου αυτού, η πρώην πολιτική ηγεσία του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, έχει κάνει πολλή δουλειά τα αποτελέσματα της οποίας ασφαλώς θα επηρεάσουν την πορεία των συζητήσεων. Αυτό, όμως, πολύ απέχει από όσα γράφονται, από διαφορετικές πλευρές, και, κυρίως, με την σημασία που (σχεδόν αυθαίρετα και, πάντως, μονομερώς) επιχειρείται να αποδοθεί στην ονοματολογία της ατζέντας: Θα συζητηθούν τα “καυτά θέματα”, είναι “αναβαθμισμένη”, θα περιέχει “οικονομία”, “ΝΑΤΟ”, “ελληνοτουρκικές σχέσεις” κλπ. κλπ.

Μα, γιατί άλλο θα μπορούσαν να συναντηθούν οι κ.κ. Ομπάμα και Σαμαράς;  Θαρρείς και φθάνει κανείς έξω από τον Λευκό Οίκο,  βλέπει φως και να μπαίνει μέσα! Ή σαν ο Ομπάμα να συναντάει κάποιον στην αίθουσα υποδοχής  και να μην ξέρει ποιός είναι και τι θα μιλήσει μαζί του…

Επομένως η ατζέντα περιέχει όλα αυτά που όφειλαν να εμπεριέχονται σε μια τέτοια συνάντηση.  Δηλαδή, όλα τα σοβαρά θέματα που απασχολούν τις ΗΠΑ και για τα οποία έχει λόγο η Αμερική να καταστήσει κοινωνό τους και την Ελλάδα. Το ίδιο θα κάνει, από την πλευρά του και για λογαριασμό της χώρας μας και ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς.

Βέβαια, σημασία θα έχουν οι θέσεις που θα αναπτύξει στον συνομιλιτή του, αλλά και δημόσια, ο Αμερικανός πρόεδρος  τόσο για τα οικονομικά ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα, χρεός, “κούρεμα”, στήριξη, ενεργειακό, αμυντική συνεργασία  ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μεσογείου, όσο και για όσα αφορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες, αμερικανικές βάσεις, τρομοκρατία, ενεργειακό κλπ.

Μεγαλύτερη βαρύτητα, όμως, για τις διμερείς σχέσεις και, ιδιαίτερα για τα συμφέροντα της Ελλάδος, θα έχουν, κατά την γνώμη μας, οι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης στα ζητήματα αυτά, τις οποίες θα εκθέσει στον Αμερικανό Πρόεδρο, ο κ. Σαμαράς. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πέραν από τις ηθικές αρχές, το διεθές δίκαιο κλπ. στην άσκηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής πρωτεύοντα ρόλο παίζουν τα αμερικανικά συμφέροντα. Αυτά υπηρετούν και όλες οι συναντήσεις του Αμερικανού Προέδρου με ομολόγους του άλλων κρατών προέδρους ή πρωθυπουργούς…

Ποτέ δεν αναλύσαμε διεξοδικά, εδώ στην Ελλάδα, την πολύ απλή αυτή αλήθεια. Και ποτέ δεν θελήσαμε να εργασθούμε με σοβαρότητα πάνω σ΄αυτήν. Να οικοδομήσουμε, να χτίσουμε, στην παραδοχή αυτή, που είναι ταυτόσημη για όλες τις μεγάλες δυνάμεις, αλλά και, σε κάποιο βαθμό, για όλες τις χώρες.

Κάθε φορά που έχουμε ένα θέμα, εθνικό ή άλλο, ζητούμε από τις ΗΠΑ να υιοθετήσουν φιλελληνική θέση, αδιαφορώντας αν αυτή εξυπηρετεί και τα δικά τους συμφέροντα. Θέλουμε, δηλαδή, να έχουμε ένα διεθνή χωροφύλακα που να επιβάλει τα δικά μας “θέλω” και “πρέπει”. Αλλά αυτό ποτέ δεν έγινε και μάλλον ποτέ δεν θα γίνει.

Αντίθετα, αυτό που με απόλυτη, μοναδική, εξαιρετική επιτυχία έγινε στο παρελθόν, είναι η συνταύτιση των ελληνικών συμφερότων με τους αμερικανικούς νόμους και τα αμερικανικά συμφέροντα. Κάθε φορά που αυτά συνέπλευσαν, σημειώσαμε επιτυχίες στην εξωτερική μας πολιτική. Όπως έγινε με την επιβολή του αμερικανικού εμπάργκο στην προώθηση δωρεάν στρατιωτικής βοήθειας προς την Τουρκία, μετά την εισβολή τής τελευταίας στην Κύπρο (1974).

Επομένως, κατά την εκτίμησή μας,  το αποτέλεσμα της συνάντησης  Σαμαρά – Ομπάμα, θα κριθεί από το εάν και κατά πόσο έχει γίνει σοβαρή δουλειά στην Αθήνα  πάνω σ΄αυτήν την πλατφόρμα. Να επεξεργαστούμε, δηλαδή, την πολιτική μας στα θέματα που μας αφορούν,  λαμβάνοντας υπόψη ΚΑΙ τους αμερικανικούς νόμους ΚΑΙ τα αμερικανικά συμφέροντα. Όχι για να απεμπολήσουμε τα δικά μας. Αντίθετα, για να τα ενισχύσουμε, να τα θωρακίσουμε και, εν τέλει, να τα εξυπηρετήσουμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Διότι, κακά τα ψέματα, κανέναν δεν πείθεις, όσο καλός ρήτορας και εάν είσαι, για το δίκιο σου, εάν αυτό  παραβλάπτει το δικό του!

Όπως καμία καλή διάθεση Αμερικανού Προέδρου δεν θα “σπρώξει” αμερικανικά επενδυτικά κεφάλαια στην Ελλάδα, εάν εμείς δεν ρυθμίσουμε τις προϋποθέσεις εκείνες που θα τους  εξασφαλίσουν αφενός κέρδη και, αφετέρου, ασφάλεια.

Κατά τα λοιπά, η γνωριμία και οι καλές φιλικές σχέσεις ανάμεσα σε ηγέτες του κόσμου, πάντα έχουν το δικό τους αυτόνομο ρόλο και τη δική τους ξεχωριστή βαρύτητα. Και εδώ η όλη παρουσία του κ. Σαμαρά προδιαθέτει θετικά τους συνομιλητές του. Όπως ευεργετικός και δημιουργικός είναι και ο ρόλος της ελληνοαμερικανικής κονότητας στις καλές σχεσεις των δύο χωρών.