Θερινό Σχολείο στα Τζουμέρκα για οικολογία, τουρισμό και ανάπτυξη

Σε έναν τόπο εξαιρετικού φυσικού κάλλους, στα Τζουμέρκα της νοτιοανατολικής Πίνδου, διοργανώνεται για δεύτερη χρονιά Θερινό Σχολείο από το Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων, την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων.

Το φετινό θέμα του Θερινού Σχολείου Τζουμέρκων, που θα διεξαχθεί στα τέλη Αυγούστου, είναι “Οικολογία, Τουρισμός και Ανάπτυξη” και ήδη η ανταπόκριση από φοιτητές και διδάσκοντες είναι ενθαρρυντική για τη συνέχιση του εγχειρήματος.

Ο ορεινός όγκος της νοτιοανατολικής Πίνδου, που αποτελεί το σύνορο αλλά και τη δίοδο επικοινωνίας ανάμεσα στα γεωγραφικά διαμερίσματα της Θεσσαλίας και της Ηπείρου, παρουσιάζει εξαιρετικό ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον και το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας εστιάζει σε αυτόν τον τόπο τόσο διδακτικά όσο κι ερευνητικά. Αποτελεί δε για ένα Θερινό Σχολείο ιδανικό τόπο, γιατί συνδυάζει ιδανικές περιβαλλοντικές κι ερευνητικές συνθήκες, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής, καθηγητής του παραπάνω τμήματος Ευάγγελος Αυδίκος.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το θέμα που έχει επιλεγεί για το φετινό, 2ο Θερινό Σχολείο στα Τζουμέρκα, “αποτελεί κομβικό σημείο για την πορεία του ορεινού χώρου, ιδίως μάλιστα στις συνθήκες της γενικευμένης κρίσης που έχει πλήξει τη χώρα μας”.

“Το θέμα – οικολογία, τουρισμός και ανάπτυξη – προσφέρεται για διπλή ανάγνωση.

Από τη μια μεριά δίνει την ευκαιρία για αξιολόγηση του μοντέλου διαχείρισης του ορεινού χώρου μέσα από εθνικούς, αλλά πρωτίστως κοινοτικούς πόρους, που εφαρμόστηκε ως τώρα. Συχνά, η ανάπτυξη ταυτίστηκε με την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Από την άλλη, το θέμα θα αποτελέσει αφετηρία για συζήτηση για νέες μορφές ανάπτυξης, που θα συνδυάζουν την καθετοποίηση της τοπικής παραγωγής, τη σύνδεση του τουρισμού με τις τοπικές παραγωγικές βιοτεχνίες και το σεβασμό στο περιβάλλον” εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Αυδίκος.

Πέρα απ’ αυτά, ένα βασικό πρόβλημα που τίθεται προς συζήτηση, όπως επισημαίνει, είναι η αναγέννηση των ορεινών περιοχών. “Υπάρχουν προοπτικές επιστροφής για όσους εγκατέλειψαν τους τόπους καταγωγής; Μπορεί ο τουρισμός να αποτελέσει μια αφορμή για επιστροφή στα μεγάλα ζητήματα του ορεινού χώρου, τα οποία θεωρούνταν εξαντλημένα ως τώρα; Το Θερινό Σχολείο επαναφέρει τα ζητήματα αυτά με σκοπό να εξοικειώσει τους φοιτητές του, τη νεώτερη δηλαδή γενιά που – ούτως ή άλλως – θα κληθεί να διαχειριστεί τα ζητήματα αυτά” σημειώνει ο κ. Αυδίκος.

Τα Τζουμέρκα Τα Τζουμέρκα είναι μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, αλλά και σημαντικού ιστορικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος. Η γεωγραφική τους θέση, ως φυσικό σύνορο μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας, καθώς και τα τοπικά ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενα συγκροτούν μια οικιστική και πολιτισμική ενότητα, εντός της οποίας λαμβάνουν χώρα αξιοπρόσεκτα οικολογικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά φαινόμενα. Ειδικά σήμερα, νεοεμφανιζόμενοι παράγοντες επηρεάζουν και αλληλεπιδρούν άμεσα με τις τοπικές κοινωνίες, με αποτέλεσμα τα παραπάνω φαινόμενα να αποκτούν έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Τα Τζουμέρκα αποτελούν έναν προνομιακό χώρο για την εξέταση και τη μελέτη της σχέσης τουρισμού, τόπου και πολιτισμού.

Ως εκ τούτου, επισημαίνουν οι διοργανωτές, οι δραστηριότητες του Θερινού Σχολείου θα εστιάσουν στη διερεύνηση της σχέσης του ανερχόμενου τουριστικού φαινομένου με τις τοπικές κοινωνίες και τους πολιτισμούς στη συγκεκριμένη περιοχή. Επίσης, στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου θα αναλυθούν και θα συζητηθούν οι ιδιαίτερες διαδικασίες, μέσα από τις οποίες οι τοπικές κοινωνίες αντιλαμβάνονται και διαχειρίζονται το φυσικό και το πολιτισμικό περιβάλλον ως τουριστικό “προϊόν” και ως μοχλό ανάπτυξης. Οι εκπαιδευτικές δράσεις, τα μαθήματα, καθώς και η διαμονή/φιλοξενία των φοιτητών και των διδασκόντων θα πραγματοποιηθούν στο Δασικό Χωριό “Κέδρος” στον Καταρράκτη Άρτας (Τζουμέρκα).

Το Θερινό Σχολείο απευθύνεται σε μεταπτυχιακούς φοιτητές, υποψήφιους διδάκτορες και σε τελειόφοιτους προπτυχιακούς φοιτητές από τον ευρύτερο χώρο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)