Απολιθωμένο οστό ηλικίας 700.000 ετών αποκαλύπτει την εξέλιξη του αλόγου

Το θραύσμα ενός απολιθωμένου οστού ηλικίας άνω των 700.000 ετώναποκάλυψε το γονίδιο ενός αρχαίου συγγενούς των σύγχρονων αλόγων.

Οι παλαιότερες αποκωδικοποιημένες ακολουθίες DNA που είχαν συνδεθεί με τα άλογα ήταν ηλικίας μόλις 200.000 ετών.

Το οστό που ρίχνει άπλετο φως στην ιστορία της εξέλιξης των ιπποειδών και όχι μόνο βρέθηκε διατηρημένο σε μόνιμα παγωμένα εδάφη (permafrost) του Γιούκον στον Καναδά.

Η έρευνα που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature

υποστηρίζει ότι οι πρόγονοι των σύγχρονων ιπποειδών εμφανίστηκαν στον πλανήτη μας πριν από τέσσερα εκατομμύρια έτη.

Οι παλαιοντολόγοι που ανέλυσαν το DNA του οστού εκτιμούν την ηλικία του ιπποειδούς μεταξύ 500.000 και 750.000 έτη. Μάλιστα, χάρη στην καλή του κατάσταση φέρει βιολογικό υλικό όπως συνδετικούς ιστούς και πρωτεΐνες του αίματος που συνήθως απουσιάζουν σε απολιθώματα τέτοιας ηλικίας.

Η ανάλυση του DNA επέτρεψε στους επιστήμονες να εντοπίσουν βασικές γονιδιακές αλλαγές στα άλογα κατά τα τελευταία 700.000 χρόνια. Συνέκριναν το γονιδίωμα του αλόγου του Γιούκον με πέντε σύγχρονα είδη αλόγου, ένα άγριο άλογο Πρζεβάλσκι, το γονίδιο ενός άγριου αλόγου ηλικίας 43.000 ετών και ενός γαϊδάρου.

Οι παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι ο αρχαιότερος κοινός πρόγονος των σύγχρονων ιπποειδών -αλόγου, γαϊδάρου και ζέμπρας- έζησε πριν από 4-4,5 εκατ. έτη και είναι πλέον εις θέση να συνθέσουν το δέντρο της εξέλιξης του αλόγου πληρέστερα από κάθε άλλο ζώο.

—Λίγα λόγια για το άλογο

Το άλογο ή ίππος ή άτι (Equus caballus), είναι τετράποδο περισσοδάκτυλο θηλαστικό της οικογένειας των ιππιδών (Equidae), που χρησιμοποιήθηκε από την αρχαιότητα ως μέσο μετακίνησης και αποτέλεσε βασική κινητήρια δύναμη των αμαξών αλλά και χρήσιμο εργαλείο στον πόλεμο. Βοήθησε επίσης την εξάπλωση των ανθρώπων σε νέες περιοχές, καθώς και τη μετανάστευση ολόκληρων λαών. Εξημερώθηκε από τον άνθρωπο γύρω στο 4.500 π.Χ. Στην αρχαία ελληνική, η ονομασία του ήταν ίππος.

Γεννάει κάθε φορά συνήθως ένα μωρό, σπανιότερα δύο, και το θηλυκό τα θηλάζει μέχρι να είναι έτοιμα να βοσκήσουν μόνα τους. Ζουν πολλά χρόνια και ο μέσος όρος ζωής του φτάνει τα 25 έως 30 χρόνια. Αν και πιστευόταν ότι δεν είναι ιδιαίτερα έξυπνο ζώο, όπως δείχνει και το όνομά του, έχει αποδειχτεί ότι κατέχει ευφυία που έχει να κάνει με την εκμάθηση καθηκόντων, τη μνήμη και τη λύση προβλημάτων.

Σήμερα η χρήση του ως μεταφορικό μέσο στην Ευρώπη έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Παραμένει όμως σε πολλές χώρες της Ασίας, και σε ενδοχώρες της Λατινικής Αμερικής. Άλογα απαντώνται, εκτός από άθλημα στην ιππασία και τον ιππόδρομο, σε προεδρικές και βασιλικές φρουρές αλλά και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, όπως σε έφιππες αστυνομικές δυνάμεις, καθώς και στις κοινωνίες των Άμις.

Το άλογο χρησιμοποιείται επίσης στις παραδοσιακές γιορτές, καθώς και στο κυνήγι αλεπούδων στη Σκωτία και στην Αγγλία. Το άλογο προήλθε από τον ηώιππο, ένα μικρό τετράποδο θηλαστικό της εποχής του Ηωκαίνου, πριν 55 εκατομμύρια χρόνια.

Ο ηώιιπος εξελίχθηκε στο μεσόιππο, το μειόιππο και το πλειόιππο αυξάνοντας το μέγεθός του. Ο σημερινός ίππος μάλλον εμφανίστηκε στη Βόρεια Αμερική, κατά την εποχή του Πλειστοκαίνου, και από εκεί μετανάστευσε στον υπόλοιπο κόσμο. Από το ίδιο εξελικτικό δέντρο προήλθαν το γαϊδούρι, η ζέβρα, η Κουάγκα, το άλογο Przelwaski και άλογο Παλλάς.

Τα εξημερωμένα άλογα προέρχονται από το είδος Ταρπάν το οποίο εξημερώθηκε στην Ασία, καθώς και από το είδος Πρζεβάλσκι (Przelwaski) που εξημερώθηκε από τους Μογγόλους.

Ως τόπος εξημέρωσης του αλόγου θεωρείται η περιοχή της νότιας Ρωσίας και Ουκρανίας, όπου υπήρχαν μεγάλες στέπες με αγέλες από άγρια άλογα. Αργότερα το άλογο εξαπλώθηκε σε άλλες περιοχές με τις μετακινήσεις μεγάλων πληθυσμών. Κατά την εποχή του χαλκού είχε επεκταθεί από τη νότια Ρωσία μέχρι το Καζακστάν και την Αρμενία, ενώ εμφανίστηκε κοντά στη Μεσοποταμία το 3.000 π.Χ.

Οι Υξώς διέδωσαν το άλογο στην Αίγυπτο, όπου χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη μεταφορά της άρχουσας τάξης και αναπτύχθηκε και η ιπποφορβία. Στην Περσική αυτοκρατορία ήταν ξακουστοί ιππείς οι Σκύθες, που κατοικούσαν σε περιοχή βόρεια της μαύρης θάλασσας.

Τα εξημερωμένα άλογα χρησιμοποίησαν αρκετοί πολιτισμοί από την προϊστορία μέχρι το Μεσαίωνα, όπως οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Πέρσες, οι Έλληνες, οι Εβραίοι, οι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι και οι Άραβες.

econews.gr

OnNews