Σε κίνδυνο και οι δορυφόροι της Γερμανίας

Οι επιπτώσεις της ραγδαίας μείωσης της κατανάλωσης στον ευρωπαϊκό Νότο πλέον αποτυπώνονται στον ευρωπαϊκό Βορρά, καθώς οι βιομηχανικές παραγγελίες, οι εξαγωγές και η απασχόληση, πιο απλά ο τζίρος μέσα στην ίδια τη ζώνη του ευρώ περιορίζεται. Πολλές από τις χώρες, που θεωρούνται οι δορυφόροι της Γερμανίας, είναι και οι ίδιες υπέρμαχοι της αυστηρής λιτότητας, και λαμβάνουν αξιολόγηση ΑΑΑ από τις Fitch, Moody’s, και Standard & Poor’s, έχουν περιέλθει σε κατάσταση εγρήγορσης και επιβάλλουν και οι ίδιες αυστηρά μέτρα, σε μια προσπάθεια να μην επιδεινωθούν τα επίπεδα ανταγωνιστικότητά τους.

ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Ο βασικός δορυφόρος της Γερμανίας στην Ευρωζώνη, η Ολλανδία, αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα. Το 2012, για τέταρτη κατά σειρά χρονιά, η Ολλανδία εμφάνισε δημοσιονομικό έλλειμμα και χρέος υψηλότερο, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, του ορίου, που θέτουν οι δεσμεύσεις της έναντι της Ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας ανήλθε το 2012 στο 4,1% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας το όριο του 3%, που προβλέπεται από τις συνθήκες της Ευρωζώνης. Το δημόσιο χρέος διαμορφώθηκε σε επίπεδο 71,2% επί του ΑΕΠ, έναντι του 60%, που τίθεται ως όριο. Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπουν μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 3,6% του ΑΕΠ το 2013. Οι προβολές αυτές είναι ελαφρώς υψηλότερες από τις πρόσφατα δημοσιευμένες προβολές του ολλανδικού γραφείου ανάλυσης της οικονομικής πολιτικής και σε αυτές περιλαμβάνεται η κρατικοποίηση της τράπεζας SNS RΕΑΑL, που ανακοινώθηκε την 1η Φεβρουαρίου, και η οποία θα αυξήσει το έλλειμμα κατά 0,6 της εκατοστιαίας μονάδας, διαμορφώνοντάς το αρκετά πάνω από το φετινό στόχο.

ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ

Και η φινλανδική οικονομία, που ανήκει στο κλαμπ των ισχυρών της Ευρωζώνης, έχει προβλήματα. Οι εξαγωγές εξασφαλίζουν πάνω από το 40% του φινλανδικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, και η ευρωστία των μεγάλων εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας, όπως η κατασκευάστρια κινητών τηλεφώνων Nokia ή η χαρτοβιομηχανία Stora Enso, που βρίσκονται σε διαδικασία αναδιαρθρώσεων, προκαλεί όλο και μεγαλύτερη ανησυχία. Αν και η ανταγωνιστικότητα εξακολουθεί να είναι επαρκής, έχει περιοριστεί σε σημαντικό βαθμό και η Φινλανδία έχασε μερίδιο στις εξαγωγές, στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας. Για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, καταγράφηκε μικρό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Ακόμη, το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος της χώρας παραμένει σε χαμηλό επίπεδο, ιδίως σε σύγκριση με την Ολλανδία, ωστόσο έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Η Φινλανδία αναμένεται να έχει φέτος ανεργία 8,2% και δημοσιονομικό έλλειμμα 2,3% του ΑΕΠ.

ΑΥΣΤΡΙΑ

Η Αυστρία, άλλη μια χώρα με αξιολόγηση ΑΑΑ, ενδεχομένως να βρεθεί σύντομα προ εκπλήξεων, εάν απειληθεί το τραπεζικό της απόρρητο. Η Αυστρία προσπαθεί να αποφύγει την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών για καταθέτες με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διατείνεται πως καταπολεμά τη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα χρήματος. Αν, τελικά, υπαχθεί στους κανόνες της Ε.Ε., ίσως να βρεθεί αντιμέτωπη με εκροή καταθέσεων. Ωστόσο, αυτό δεν αναμένεται να επιδράσει καθοριστικά τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας, που κρίνονται ως υγιή. Η Αυστρία κατέγραψε το 2012 έλλειμμα 3,1% του ΑΕΠ, λόγω του κόστους της βοήθειας, που παρείχε σε κρατικές τράπεζες, και τη – χαμηλότερη του αναμενομένου – οικονομική ανάπτυξη. Ο φετινός προϋπολογισμός προβλέπει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα σμικρυνθεί στο 2,3% του αυστριακού ΑΕΠ το 2013.

ΓΑΛΛΙΑ

Η Γαλλία μπορεί να μην είναι δορυφόρος, αλλά να χαρακτηρίζεται το αντίπαλο δέος της Γερμανίας στην Ευρώπη, μόνο όμως στα χαρτιά. Κι αυτό, γιατί τους τελευταίους μήνες κράτησε συναινετική στάση απέναντι στη γερμανική πολιτική. Το δημοσιονομικό έλλειμμα για φέτος προβλέπεται να φθάσει το 3,7% του ΑΕΠ, το οποίο υποδηλώνει ότι, χωρίς επιπλέον μέτρα, το υπερβολικό έλλειμμα δεν θα διορθωθεί. Αν και ο νόμος για τον προϋπολογισμό περιείχε μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και βασιζόταν σε αυξήσεις φόρων κατά 1,2% του ΑΕΠ, ωστόσο, η προτεινόμενη φορολόγηση των νοικοκυριών με υψηλά εισοδήματα (δηλ. φόρος 75% επί του ατομικού εισοδήματος) ακυρώθηκε από το Συνταγματικό Συμβούλιο και πλέον αναζητούνται νέα μέτρα.

Τι θα κρίνει το μέλλον της Ευρωζώνης

Αν και η παρούσα διαλεκτική, που χρησιμοποιεί η Ευρωζώνη, υποστηρίζει ότι το νέο Δημοσιονομικό Σύμφωνο, το οποίο επιβάλλει αυστηρότερη δημοσιονομική πειθαρχία στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, και η επικείμενη τραπεζική ενοποίηση στη ζώνη του ευρώ, που θα ολοκληρωθεί το 2015, επαρκούν για να σταθεροποιήσουν το ευρώ, αυτό μέλλει να αποδειχθεί. Αναλυτές εκτιμούν πως, καθώς η απομόχλευση σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα θα συνεχισθεί σε Βορρά και Νότο, οι κοινωνικές πιέσεις και οι πολιτικές ανάσχεσης της ύφεσης θα αποτελέσουν τους κρίσιμους παράγοντες, από τους οποίους θα εξαρτηθεί η συνοχή της Ευρωζώνης.