Πόσο ασφαλείς είναι οι τραπεζικές θυρίδες;

Τρόπο να προστατεύσουν τις καταθέσεις τους αναζητούν εκατομμύρια καταθέτες, καθώς το ενδεχόμενο “κουρέματος” για τις “ανασφάλιστες” καταθέσεις πλανάται, πλέον, σαν φάντασμα πάνω από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Στην Ελλάδα, το φαινόμενο της ακραίας αβεβαιότητας παρατηρήθηκε έντονα τον Ιούνιο του 2012, ενώ οι φωνές για πιθανή έξοδο της χώρας από το ευρώ την τελευταία τριετία οδήγησαν σε εκροές κεφαλαίων ύψους 85 δισ. ευρώ.

Από αυτά, ένα μέρος “κρύφτηκε” σε τραπεζικές θυρίδες, καθώς αρκετοί συμπολίτες μας επέλεξαν να κρατήσουν τα χρήματά τους στη χώρα, χωρίς να μπορεί να γίνει ασφαλής εκτίμηση για τα ποσά που υπάρχουν μέσα στα… κουτιά των τραπεζών, αφού δεν προβλέπεται καταγραφή των αντικειμένων που φυλάσσονται.

Πόσο ασφαλείς είναι όμως οι τραπεζικές θυρίδες σε περίπτωση κρίσεων, ανάλογης της κατάστασης που βιώνει η Κύπρος; Κινδυνεύουν τα χρήματα που έχουν “κρυφτεί” στις θυρίδες, από ενδεχόμενο κούρεμα;

Η απάντηση δεν είναι απλή, πόσω μάλλον αν αναλογιστούμε ότι αυτά που ζούμε το τελευταίο διάστημα ανατρέπουν κεκτημένα πολλών ετών, όπως αυτό της διασφάλισης καταθέσεων που ήταν ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του ευρώ. Επίσης, σύμφωνα με όσα αναφέρουν έμπειροι νομικοί, το τι θα συμβεί σε περίπτωση πτώχευσης του κράτους ή άλλων ακραίων κρίσεων αποτελεί “γκρίζα” περιοχή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σήμερα για να ανοίξει μία θυρίδα απαιτείται εισαγγελική παραγγελία ή δικαστική απόφαση.

Στην περίπτωση διάσπασης μίας τράπεζας, όπως συνέβη με τη Λαϊκή, οι θυρίδες μεταφέρονται στο «καλό» κομμάτι και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται κανονικά. Θα πρέπει ωστόσο να διευκρινιστεί ότι δεν υπάγονται στο καθεστώς διασφάλισης καταθέσεων έως ποσού 100 χιλ. ευρώ και ανά πάσα στιγμή είναι κατασχετέες, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κάθε κράτους που ορίζει τις προϋποθέσεις για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων.

Οι τραπεζικές θυρίδες μισθώνονται σε ετήσια βάση και ο δικαιούχος μπορεί να τοποθετήσει μέσα σε αυτές ό,τι θέλει. Η παραδοσιακή τους χρήση αφορούσε στη φύλαξη χρυσαφικών και άλλων τιμαλφών, ενώ αργότερα ήταν συνηθισμένη «κρυψώνα» για μετοχικούς τίτλους, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί εκείνοι που “κρύβουν” μετρητά.

Μάλιστα, σε εξέλιξη βρίσκεται ένα διεθνές debate για το κατά πόσο αποτελούν προσωπικά δεδομένα ή αν θα πρέπει να ελέγχονται για περιπτώσεις φύλαξης προϊόντων παράνομης δραστηριότητας. Οι θυρίδες των τραπεζών δεν είναι κατάθεση και δεν πληρώνουν τόκο. Κανείς δεν μπορεί να τις ανοίξει, χωρίς εισαγγελική παρέμβαση, και γι΄ αυτό σε περιπτώσεις αναγκαίας κατάσχεσης έχουν βρεθεί από ράβδους χρυσού μέχρι όπλα και ναρκωτικά.

«Σε πολύ ακραίες περιπτώσεις, δεν αποκλείεται να υπάρξει ειδική εντολή να μην ανοίγει καμιά θυρίδα χωρίς την παρουσία ειδικής κρατικής υπηρεσίας συναλλάγματος», σχολιάζει αρμόδιο τραπεζικό στέλεχος. «Αν προκύψουν ειδικά περιοριστικά μέτρα, είτε πτώχευση οι Αρχές ενδέχεται να θεωρήσουν τις θυρίδες περιουσιακό στοιχείο των πελατών και να διατάξουν το άνοιγμά τους, με την παρουσία εισαγγελέα», προσθέτει.

Όσο για τη διαθεσιμότητά τους, ακόμη και την εποχή της… τρελής αβεβαιότητας σχετικά με την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, δεν παρατηρήθηκε έλλειψη, γιατί η ζήτηση ήταν διάσπαρτη ανά την επικράτεια. Έτσι, σε περιοχές χαμηλών εισοδημάτων υπήρχε μεγάλη διαθεσιμότητα, ενώ σε άλλες η ζήτηση υπερκάλυπτε την προσφορά. “Στην Κηφισιά είναι λογικό να μην υπάρχουν διαθέσιμες θυρίδες ενώ σε άλλες περιοχές να μην χρειάζονται καν”, σημειώνει αρμόδιο τραπεζικό στέλεχος.

Η τράπεζα από την πλευρά της δεν φέρει καμία ευθύνη σε περίπτωση παραβίασης και κλοπής, επειδή δεν γνωρίζει το περιεχόμενο της θυρίδας. Γι΄ αυτό το λόγο οι θυρίδες δεν ασφαλίζονται. Τέλος, το κόστος ποικίλει από τράπεζα σε τράπεζα και αναλόγως του μεγέθους.