Σχέσεις Αποδήμων-Ελληνικής Πολιτείας VΙΙΙ

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Ο ρόλος της Εκκλησίας

Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία έχει το δικό της πρωταγωνιστικό ρόλο στις σχέσεις Αποδήμων-Ελληνικής Πολιτείας. Τη σχέση αυτή την προσδιόρισαν οι ίδιοι οι Απόδημοι, από την πρώτη μέρα που πάτησαν το πόδι τους στην ξένη γη, όπου και εάν αυτή ευρίσκετε. Στην Αμερική, την Ευρώπη την Ασία ή την Αυστραλία. Τότε, η Ορθοδοξία αντιπροσωπευόταν από άλλες ορθόδοξες εκκλησίες, στην Αμερική, π.χ. από την Ρωσική Εκκλησία.

Έτσι οι πρώτοι έλληνες μετανάστες, που είχαν ανατραφεί στους κόλπους της Ορθοδοξίας και ένοιωθαν έντονη την ανάγκη της Εκκλησίας, όχι μόνο σαν ως θρησκευτικής οντότητας, αλλά και σαν συναισθηματικής γέφυρας με την πατρίδα που άφησαν, δεν ήταν δυνατόν να βρουν ψυχική Ικανοποίηση στους ρωσικούς ναούς. Άρχισαν, λοιπόν, να χτίζουν τις δικές τους, τις ελληνορθόδοξες  Εκκλησίες και να φέρνουν ιερείς από την Ελλάδα.

Τι εκκλησιές τις έχτιζαν οι ενορίτες με δικά τους έξοδα και  μετά την κανονική τους εργασία, κουβαλώντας όλα τα οικοδομικά υλικά στην πλάτη τους. Προξενεί όθεν κατάπληξη ότι σήμερα η ελληνική πολιτεία θα πληρώσει για την ανέγερση μουσουλμανικού Τεμένους στην Αθήνα…

Η στενή αυτή σχέση λαϊκών και κληρικών στην αποδημία, προκάλεσε και τον θεσμό των Κληρικολαϊκών, για τη διοίκησή της.

Πρώτη επίσημη αναγνώριση της ελληνορθόδοξης  δράσης στην Αμερική, η παρουσία του αρχιεπισκόπου Μιχαήλ στην ορκωμοσία του Αϊζενχάουερ  (1956).  Δυστυχώς, η Εκκλησία δεν είχε ευεργετικές μόνον επιπτώσεις στους Έλληνες μετανάστες της εποχής εκείνης. Όταν έφτασαν από την Ελλάδα οι πρώτοι απόηχοι του διχασμού Βενιζελικών και Κωνσταντινικών, ο κλήρος, αντί να σταθεί πάνω και πέρα από την διαλυτική διαμάχη, έγινε ουσιαστικά σημαιοφόρος του διχασμού.

Μιχαήλ, Αθηναγόρας, Ιάκωβος, μεγάλες μορφές στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αμερικής, που από το 1922  πέρασε στην δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. «Σκιές» άφησαν η προσπάθεια του μακαριστού Ιακώβου να εξοστρακίσει την ελληνική γλώσσα από τις Εκκλησίες (1970-1972) και η περιπέτεια της αρχιεπισκοπίας Σπυρίδωνος (Σεπτέμβριος 1996 – Αύγουστος του 1999) στην οποία έριξε την Αμερική ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος,  ο οποίος και -δυστυχώς- διέσπασε την κραταιά Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής σε πέντε επί μέρους μητροπόλεις.

Σήμερα, οι Ιεράρχες του Απόδημου Ελληνισμού, λειτουργούν ως εκκλησιαστικοί πατέρες και όχι ως εθνάρχες. Θα μπορούσε η Εκκλησία, δεδομένης και της βαθειάς κρίσης που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, να διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην ενδυνάμωση και σύσφιξη των σχέσεων Αποδήμων – ελλαδικού Κέντρου εάν υπάγονταν απευθείας στην Αρχιεπισκοπή της Ελλάδος.

Η «εκτροπή» προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στηρίζει μεν τον θρόνο Κωνσταντινουπόλεως οικονομικά και ποιμενικά,  πλην, όμως, έχει και τις παρενέργειές της καθώς  ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος εξαναγκάζει τους Ιεράρχες της Ομογένειας να αποκτήσουν την τουρκική υπηκοότητα…

Από την άλλη μεριά, η Εκκλησία της Ελλάδος υπό την παρούσα ποιμαντική της  ηγεσία, δεν δείχνει σημάδια  ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους εν αποδημία αδελφούς, αρκούμενη στην φιλανθρωπική προσφορά  των Ορθοδόξων Εκκλησιών της ξενιτιάς προς ενίσχυση του έργου της, τής  συμπαράστασης προς τους άπορους Έλληνες.

Σε άλλη περίπτωση, η απευθείας διοικητική σύνδεση των δύο Εκκλησιών, θα λειτουργούσε ως γέφυρα από την οποία θα περνούσε η Ελληνορθόδοξη Παιδεία, η μόνη που μπορεί να διαφυλάξει την ελληνικότητα της ομογένειας  εις τον αιώνα.

Ο χρόνος θα δείξει αν η προωθούμενη αλλαγή του Νόμου 3480/2006 και η δυνατότητα που στο Νέο Σχέδιο Νόμου παρέχεται εφεξής να συμμετάσχει με παρατηρητή και χωρίς δικαίωμα ψήφου (;) εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Προεδρείο του Συμβουλίου  Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), θα αποδώσει θετικούς καρπούς.