Για το 2012 ήδη όλοι μας τραγουδήσαμε το πασίγνωστο τραγούδι μας

Πάει ο παλιός ο χρόνος Ας γιορτάσουμε παιδιά Και του χωρισμού ο πόνος Ας κοιμάται στην καρδιά

Τι γιορτάσαμε όμως την Πρωτοχρονιά; Τον παλιό ή το νέο χρόνο; Φεύγοντας ο παλιός μάς αφήνει τραύματα και για το νέο όλοι μας έχουμε ελπίδα. Ο ποιητής μας Καβάφης –στο φερώνυμο έτος 2013– δεν γιορτάζει καθόλου, αλλά θλίβεται όταν δει πίσω του τα χρόνια που φεύγουν.

Οι περισσότερες μέρες πίσω μένουν Μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων Τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη, Κρύα κεριά, λιωμένα και κυρτά (Κεριά 1899).

Τι τέλος πάντων είναι ο χρόνος που όλοι μας «γλιστράμε» από «μέσα» του; Ικανοποιητικός ορισμός του χρόνου δυστυχώς δεν υπάρχει. Όλοι μας το νιώθουμε μόνο ως μία έννοια που εκφράζει μία διάρκεια ύπαρξης που εμείς οι άνθρωποι –ανάλογα στο πού στεκόμαστε– τον διαιρέσαμε σε παρόν, παρελθόν και μέλλον. Ο χρόνος όμως υπάρχει μόνο εκεί που υπάρχει και ο χώρος. Ο χρόνος και ο χώρος είναι αλληλένδετες έννοιες και καθένας τους υπάρχει όπου υπάρχει ο άλλος. Εάν συνεχίσετε την έρευνα για να απαντήσετε στην ερώτηση: Τι είναι ο χρόνος, τότε ήδη έχετε γίνει φιλόσοφοι, για να εξηγήσετε τα ανεξήγητα μυστήρια!

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

Η ευχή μας «Χρόνια Πολλά» δίνει και παίρνει αυτές τις μέρες. Ο χρόνος όμως είναι νοητά άπειρος και ατέλειωτος. Δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Τότε τι ευχόμαστε με αυτή την ευχή; Μάλλον ένα ανθρώπινο χρονικό διάστημα. Αυτόν τον άπειρο και ατέλειωτο χρόνο τον κλείσαμε μέσα στις λέξεις μας, αλλά αυτός δεν κλείνεται ούτε μπορεί να αιχμαλωτιστεί. Τον πλάσαμε «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση» γιατί εμείς έχουμε τέλος. Σκεφτείτε και σε πόσες άλλες γλωσσικές μας εκφράσεις τον πλάσαμε παρομοίως: Λέμε του χρόνου, αλλά και του χρόνου με άλλες σημασίες. Κάνουμε κάτι «υπό τη πίεση του χρόνου» αλλά ο χρόνος δεν μας πιέζει καθόλου. Και η άλλη μας «ελλείψει χρόνου», αλλά ο χρόνος δεν λείπει ποτέ. Κατάρες δίνουμε: Κακό χρόνο να έχεις ή να μη σε βρει ο νέος χρόνος. Και πολλές άλλες: Παίρνουν κάποιον τα χρόνια, δεν σε έχω δει χρόνια, αφήνω χρόνους. Πριν πολλά χρόνια στην Εγνατία Οδό στη Θεσσαλονίκη, υπήρχε ένα μεγάλο ρολόι όπου οι 12 ώρες αντιστοιχούσαν στα γράμματα των δύο λέξεων: ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ. Στις πρώτες τάξεις Γυμνασίου το εξηγούσαμε ως «Ο χρόνος είναι φίδι». Στις μεγαλύτερες μάθαμε πως ήταν ένα ρητό που το είπε ο σοφός Χίλων και σημαίνει «τον καιρό σου να μην τον σπαταλάς». Από εδώ φαίνεται πως εμπνεύστηκαν οι άγγλοι και είπαν: «Time is money» – ο χρόνος είναι χρήμα.

ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ

Ο χρόνος μας έδωσε πάμπολλα παράγωγα. Ας μνημονεύσουμε λίγα: Χρονογράφημα, χρονικά, χρονοδιάγραμμα, χρονολόγηση, χρονομέτρηση, χρονόμετρο, χρονοτριβώ και πολλά άλλα που μόνοι σας θα βρείτε. Ο χρόνος μας δημιούργησε μία νέα επιστήμη που ασχολείται με την καταμέτρηση και τη διαίρεση του χρόνου σε σχέση με τα φυσικά, κοσμικά ή ιστορικά συμβάντα και αυτή είναι η χρονολογία. Στην αρχαία Ελλάδα επικράτησε η χρονολογία των Ολυμπιάδων κάθε 4 χρόνια από το 776 π.Χ. Οι Εβραίοι άρχιζαν τη χρονολογία τους από την…  κτίση του κόσμου το 3671 π.Χ. Οι Ρωμαίοι από την Κτίση της Ρώμης 753 π.Χ. Οι μουσουλμάνοι αρχίζουν τη χρονολογία τους από το 622 μ.Χ. Ο Χριστιανισμός κατήρτισε τη χρονολογία από τη γέννηση του Χριστού το έτος 1 και έτσι σήμερα έχουμε 2013. Το ημερολογιακό σύστημα με βάση τη γέννηση του Χριστού επινοήθηκε το 525 μ.Χ. από το μοναχό Διονύσιο το Μικρό και τα χρόνια προ Χριστού είναι γνωστά σήμερα με το π.Χ. και τα μετά με το μ.Χ. BC και AD στα Αγγλικά. Τις τελευταίες μερικές δεκαετίες, σε ένα παγκόσμιο σύστημα χρονολόγησης το π.Χ. αντικαταστάθηκε με το Π.Κ.Ε. (Πριν από την Κοινή Εποχή) και το μ.Χ. έγινε Κ.Χ. (Κοινή Χρονολογία) ή Κ.Ε. (Κοινή Εποχή) ή και Κ.Π. (Κοινή Περίοδος).

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ

Η Αγγλική, όπως ήταν φυσικό, λιμπίστηκε τον ελληνικό χρόνο, αν και είχε τη λέξη της Time. Mε το χρόνο έκανε δικές της λέξεις αλλά με την ελληνική σημασία. Το Χ πολιτογραφήθηκε σε CH. Έτσι έχουμε: Το χρονικό έγινε chronicle, ο αναχρονισμός = anachronism, χρονολογία = chronology, χρονόμετρο = chronometer, συγχρονισμός = synchronism και πολλές άλλες που θα βρείτε στα λεξικά.

KAI TO ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ

Εάν μελετήσουμε πολύ καλά το χρόνο και γίνουμε άριστοι μαθητές του, στο τέλος και αυτός θα μας αγαπήσει τόσο που από τη μεγάλη του αγάπη θα μας φάει ο ίδιος. Εξάλλου, οι αρχαίοι μας στη Μυθολογία τους είχαν συλλάβει την ίδια ιδέα. Ο Κρόνος, που ταυτίζεται με το Χρόνο, κατάπινε τα παιδιά του. Μήπως το ίδιο δεν γίνεται μέχρι σήμερα; Είναι αυτός που μας καταπίνει ΟΛΟΥΣ!