Η Ελλάδα θέλει κάτι μεγαλύτερο για τη Μαρία Κάλλας, αλλά δεν κάνει και κάτι να το αποκτήσει

από το Skai.gr
Eίναι να γελάς και να κλαις μαζί. Σε μια εποχή που αναζητούμε κάτι να μας υψώσει, να κρατηθούμε από τα καλά μας και όχι όσα μας έφτασαν ώς εδώ, ακόμη χάνουμε τον χρόνο στις αδυναμίες μας. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσει κανείς την είδηση; Ανοίγει αύριο (Κυριακή) το μουσείο Μαρία Κάλλας στην Τεχνόπολη, με αφορμή την 89η επέτειο από τη γέννηση της κορυφαίας Ελληνίδας σοπράνο, αλλά μόνο για τρεις ώρες: 12-3 το μεσημέρι! Κι αυτό όχι γιατί φρόντισαν η πολιτεία και οι κάθε λογής αρμόδιοι, αλλά επειδή το ζήτησε επίμονα ο «Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας». Για μια επίσκεψη μνήμης (ελεύθερη είσοδος) στο ομώνυμο μουσείο, που ολοκληρώθηκε, μάς κόστισε, αλλά δεν λειτούργησε ποτέ κανονικά.
Η αίθουσα «Αγγελος Σικελιανός» στον δεύτερο όροφο της οδού Πειραιώς 100 στο Γκάζι δεν είναι ανοιχτή ούτε τις καθημερινές ούτε τα Σαββατοκύριακα. Αντιθέτως, είναι πάντα κλειστή, με κίνδυνο πια την καταστροφή των ίδιων των εκθεμάτων.
Η δικαιολογία είναι αστεία. Δεν έχει πολλά αντικείμενα, τόσα ώστε να στοιχειοθετούν ένα ολοκληρωμένο μουσείο. Την ώρα που το ίδιο το κοινό στα μουσεία της Ελλάδας έχει δείξει σε πολλές περιπτώσεις την προτίμησή του στις μικρές διοργανώσεις, συγκεκριμένα εκθέματα, στα οποία εστιάζουν τα ίδια τα μουσεία, αφιερώματα ή μονοθεματικές εκθέσεις.
Η Ελλάδα θέλει κάτι μεγαλύτερο για τη Μαρία Κάλλας, αλλά δεν κάνει και κάτι να το αποκτήσει. Τα αντικείμενα, οι άγνωστες φωτογραφίες της ντίβας, οι επιστολές που είχαν αγοραστεί από τον Δήμο Αθηναίων (σε δημοπρασία στο Παρίσι, τον Δεκέμβριο του 2000) φαίνεται ότι δεν πείθουν τους ειδικούς ούτε όσα πρόσφεραν ιδιώτες συλλέκτες, ιδρύματα, φορείς, εκδοτικοί οίκοι, δισκογραφικές εταιρείες από την Ελλάδα και το εξωτερικό με προσωπικά αντικείμενα της μεγάλης ερμηνεύτριας, σπάνιες φωτογραφίες και αρχειακό υλικό της προσωπικής της ζωής και της καλλιτεχνικής της πορείας.
Κι όμως οι μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι γεμάτες από μουσεία «τσέπης». Στην Αυστρία σχεδόν σε κάθε γωνία υπάρχουν σταθμοί κάθε διαδρομής που έκανε ο Μότσαρτ, στο Aμστερνταμ το σπίτι-μουσείο της Aννας Φρανκ δεν μετρά την αξία του με τα τετραγωνικά και τον αριθμό των εκθεμάτων ούτε βέβαια το Μουσείο του Μπαρούχ Σπινόζα στο Rijnsburg της Ολλανδίας.
Η Ελλάδα έχει έτοιμο αλλά κλειστό ένα μικρό μουσείο του Δήμου Αθηναίων, όπως έχει ανεκμετάλλευτο για άλλους λόγους το σπίτι της οδού Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά, στο οποίο έζησε η υψίφωνος με τη μητέρα και την αδελφή της μέχρι την εποχή που επέστρεψε στη γενέτειρά της, τη Νέα Υόρκη, το 1947. Η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου (χτισμένη σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κώστα Κιτσίκη) στον πέμπτο όροφο της οποίας έζησε η Μαρία Κάλλας (ιδιοκτησίας του ΝΑΤ σήμερα), ζει τη δική της παρακμή. Τελεί υπό κατάληψη αναρχικών εδώ και πολλά χρόνια. Μια ακόμη ευκαιρία που θα μπορούσε να στεγάσει ή να λειτουργήσει συνδυαστικά με το υπάρχον μουσείο. Μια τρίτη δυνατότητα είναι και το μικρό χωριό Νεοχώρι Ιθώμης, στη Μεσσηνία, τόπος καταγωγής του πατέρα της ερμηνεύτριας, Γιώργου Καλογερόπουλου. Για ό,τι απέμεινε από το πετρόχτιστο οίκημα της οικογένειας, προηγούμενη δημοτική αρχή διέθεσε 100.000 ευρώ, με προοπτική την εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης και αξιοποίησης του κτιρίου ως χώρου αφιερωμένου στη μνήμη της.
Στην Αθήνα, το επιτελείο του δημάρχου Γιώργου Καμίνη δεν λύνει το θέμα του Μουσείου Κάλλας-φαντάσματος, όχι μόνο γιατί θεωρεί ότι περιέχει λίγα εκθέματα, αλλά και γιατί ο χώρος που στεγάζεται στο συγκρότημα του Βιομηχανικού Μουσείου Γκαζιού δεν είναι κατάλληλος για την μνήμη της. Oμως ούτε το δεύτερο σχέδιο προχωράει. Αυτό της μεταστέγασης του μουσείου στο νεοκλασικό της οδού Μητροπόλεως 61, ιδιοκτησίας του δήμου. Εκεί που επρόκειτο να πάει (αλλά ποτέ δεν έφτασε) το Θεατρικό Μουσείο!
Στο μεταξύ, η Βουλή, στο πλαίσιο του εορτασμού του έτους Μαρία Κάλλας και με αφορμή τα 30 χρόνια από τον θάνατό της το 2007, ξεκίνησε την παρουσίαση ενός αφιερώματος έκθεσης, η οποία ταξίδεψε από την Καρδίτσα, τα Ιωάννινα, τη Θεσσαλονίκη, τα Χανιά, τον Μελιγαλά, την Κέρκυρα και την Κύπρο, μέχρι… Τεργέστη, Ουάσιγκτον, Βοστώνη, Χιούστον. Oμως αντί να γίνονται αποσπασματικές δράσεις, κάλλιστα θα μπορούσε να συμβάλει σε κάτι μονιμότερο. Eνα μουσείο για τη διεθνούς φήμης σοπράνο που τόσο το έχουμε ανάγκη και η απουσία του αποτελεί όνειδος για τη σύγχρονη πολιτιστική κληρονομιά. Aλλωστε, πόσες μυθικές μορφές έχουμε τέτοιου βεληνεκούς;
Κοινοβουλευτικά με το θέμα του κλειστού μουσείου ασχολήθηκαν στον παρελθόν οι βουλευτές της Ν.Δ. Oλγα Κεφαλογιάννη (υπουργός Τουρισμού σήμερα), της «Δημοκρατικής Αριστεράς» Θανάσης Λεβέντης και Γρηγόρης Ψαριανός και της «Δημοκρατικής Συμμαχίας» Λευτέρης Αυγενάκης.
Iσως όλη αυτή η αδιαφορία να οδήγησε όσους ενδιαφέρονται πραγματικά για το έργο της διάσημης σοπράνο στην ίδρυση του «Ελληνικού Συλλόγου Μαρία Κάλλας» (Maria Callas Greek Society). Μια ομάδα μελετητών της ζωής και του έργου της μεγαλύτερης ντίβας του λυρικού θεάτρου του 20ού αιώνα, συλλεκτών και απλών θαυμαστών της, οι οποίοι έβαλαν σκοπό τους τη διατήρηση της μνήμης της κορυφαίας Ελληνίδας σοπράνο. Στο μεταξύ η πολιτεία έχει χρυσάφι στα χέρια της, αλλά προτιμάει το… χώμα.