Πλανήτης ανακαλύφθηκε με άμεση παρατήρηση
Από τους περίπου 850 εξωπλανήτες των οποίων η ύπαρξη έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι έγιναν αντιληπτοί μόνο με έμμεσες μεθόδους. Τώρα, Γερμανοί αστρονόμοι παρουσιάζουν μια από τις ελάχιστες πραγματικές εικόνες ενός τέτοιου κόσμου -δείχνει έναν γιγάντιο πλανήτη που περιφέρεται γύρω από ένα επίσης γιγάντιο άστρο σε απόσταση 170 ετών φωτός.
Ο νέος εξωπλανήτης, ανακοίνωσε τη Δευτέρα το Ινστιτούτο Αστρονομίας Max Planck στη Χαϊδελβέργη, ήταν δυνατό να απεικονιστεί άμεσα κυρίως επειδή είναι πολύ νέος -το μητρικό του άστρο, το Κάππα της Ανδρομέδας, έχει ηλικία μόλις 30 εκατομμυρίων ετών, συγκριτικά με τα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής του Ήλιου.
Το στοιχείο-κλειδί είναι ότι, σε αντίθεση με τη Γη, η οποία έχει πλέον κρυώσει μετά το σχηματισμό της, ο νέος γιγάντιος πλανήτης παραμένει ζεστός και εκπέμπει θερμότητα με τη μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας, η οποία καταγράφηκε με το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru που λειτουργεί στη Χαβάη.
Εκτός από το μεγάλο μέγεθος και την υπέρυθρη ακτινοβολία του, ένας άλλος παράγοντας που διευκόλυνε τον εντοπισμό του πλανήτη είναι η μεγάλη απόσταση που τον χωρίζει από το μητρικό του άστρο -περίπου 8 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, ή 1,8 φορές η απόσταση του Ποσειδώνα από τον Ήλιο.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένο λογισμικό για να διακρίνουν το αμυδρό υπέρυθρο φως του πλανήτη μέσα στην εκτυφλωτική λάμψη του άστρου, το οποίο έχει μάζα 2,5 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και είναι το μεγαλύτερο άστρο γύρω από το οποίο έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα πλανήτες.
Περιγράφοντας την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε στην ανακάλυψη, ο Δρ Κρίστιαν Τάλμαν, μέλος της ερευνητική ομάδα, αναφέρει ότι το να προσπαθεί κανείς να εντοπίσει έναν πλανήτη μέσα στη λάμψη του μητρικού του άστρου είναι σαν να προσπαθεί να διακρίνει από απόσταση αρκετών χιλιομέτρων μια πυγολαμπίδα που πετά γύρω από έναν προβολέα των 300 Watt.
Αυτός εξάλλου είναι ο λόγος που οι περισσότεροι γνωστοί εξωπλανήτες έχουν γίνει αντιληπτοί μόνο από τις επιδράσεις που έχουν στην κίνηση και την φωτεινότητα των μητρικών τους άστρων. Μέχρι σήμερα, μόνο 11 πλανητικά συστήματα έχουν παρατηρηθεί άμεσα.
Η τεχνολογία όμως προχωρά με γρήγορους ρυθμούς, και οι αστρονόμοι ελπίζουν ότι τα τηλεσκόπια του μέλλοντος όχι μόνο θα διακρίνουν άμεσα αυτούς τους ξένους κόσμους, αλλά θα μπορούν και να αναλύουν τη φασματική υπογραφή της ατμόσφαιράς τους αναζητώντας σημεία ζωής.
Για να είμαστε πάντως ακριβείς, ο πλανήτης που φωτογράφισε το τηλεσκόπιο Subaru υπάρχει περίπτωση να μην είναι καν πλανήτης. Η τεράστια μάζα του αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για «καφέ νάνο», ένα είδος μικρού, αμυδρού άστρου που δεν μπορεί να συντηρήσει τις αντιδράσεις σύντηξης που τροφοδοτούν τον Ήλιος.
Το πιθανότερο όμως είναι ότι το αντικείμενο της εικόνας είναι πλανήτης, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Astrophysical Journal Letters. H μελέτη είναι επίσης διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.
Ο νέος εξωπλανήτης, ανακοίνωσε τη Δευτέρα το Ινστιτούτο Αστρονομίας Max Planck στη Χαϊδελβέργη, ήταν δυνατό να απεικονιστεί άμεσα κυρίως επειδή είναι πολύ νέος -το μητρικό του άστρο, το Κάππα της Ανδρομέδας, έχει ηλικία μόλις 30 εκατομμυρίων ετών, συγκριτικά με τα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής του Ήλιου.
Το στοιχείο-κλειδί είναι ότι, σε αντίθεση με τη Γη, η οποία έχει πλέον κρυώσει μετά το σχηματισμό της, ο νέος γιγάντιος πλανήτης παραμένει ζεστός και εκπέμπει θερμότητα με τη μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας, η οποία καταγράφηκε με το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru που λειτουργεί στη Χαβάη.
Εκτός από το μεγάλο μέγεθος και την υπέρυθρη ακτινοβολία του, ένας άλλος παράγοντας που διευκόλυνε τον εντοπισμό του πλανήτη είναι η μεγάλη απόσταση που τον χωρίζει από το μητρικό του άστρο -περίπου 8 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, ή 1,8 φορές η απόσταση του Ποσειδώνα από τον Ήλιο.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένο λογισμικό για να διακρίνουν το αμυδρό υπέρυθρο φως του πλανήτη μέσα στην εκτυφλωτική λάμψη του άστρου, το οποίο έχει μάζα 2,5 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και είναι το μεγαλύτερο άστρο γύρω από το οποίο έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα πλανήτες.
Περιγράφοντας την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε στην ανακάλυψη, ο Δρ Κρίστιαν Τάλμαν, μέλος της ερευνητική ομάδα, αναφέρει ότι το να προσπαθεί κανείς να εντοπίσει έναν πλανήτη μέσα στη λάμψη του μητρικού του άστρου είναι σαν να προσπαθεί να διακρίνει από απόσταση αρκετών χιλιομέτρων μια πυγολαμπίδα που πετά γύρω από έναν προβολέα των 300 Watt.
Αυτός εξάλλου είναι ο λόγος που οι περισσότεροι γνωστοί εξωπλανήτες έχουν γίνει αντιληπτοί μόνο από τις επιδράσεις που έχουν στην κίνηση και την φωτεινότητα των μητρικών τους άστρων. Μέχρι σήμερα, μόνο 11 πλανητικά συστήματα έχουν παρατηρηθεί άμεσα.
Η τεχνολογία όμως προχωρά με γρήγορους ρυθμούς, και οι αστρονόμοι ελπίζουν ότι τα τηλεσκόπια του μέλλοντος όχι μόνο θα διακρίνουν άμεσα αυτούς τους ξένους κόσμους, αλλά θα μπορούν και να αναλύουν τη φασματική υπογραφή της ατμόσφαιράς τους αναζητώντας σημεία ζωής.
Για να είμαστε πάντως ακριβείς, ο πλανήτης που φωτογράφισε το τηλεσκόπιο Subaru υπάρχει περίπτωση να μην είναι καν πλανήτης. Η τεράστια μάζα του αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για «καφέ νάνο», ένα είδος μικρού, αμυδρού άστρου που δεν μπορεί να συντηρήσει τις αντιδράσεις σύντηξης που τροφοδοτούν τον Ήλιος.
Το πιθανότερο όμως είναι ότι το αντικείμενο της εικόνας είναι πλανήτης, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Astrophysical Journal Letters. H μελέτη είναι επίσης διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.
Newsroom ΔΟΛ
Σχόλια Facebook