Εορτασμός Απελευθέρωσης της Χειμάρας

ΘΩΜΑ’Ι’Σ   ΠΑΡΙΑΝΟΥ

Για την ΡΗΡ

Το Σαββάτο 27 Οκτωβρίου, και υπό καταρρακτώδη βροχή, εορτάστηκε με κάθε λαμπρότητα η 100η επέτειος η απελευθέρωση της Χειμάρρας από τον Σπύρο Σπηρομήλιο, Η ακριβής ημερομηνία  της απελευθέρωσης της Χειμάρρας ήταν 5 Νοεμβρίου 1912, αλλά εορτάσθηκε σε συνδυασμό με την εορτή του Αγίου Δημητρίου (26/10) και της επετείου του ΟΧΙ.(28ης Οκτωβρίου).

Ο κ.ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΡΔΙΚΗΣ, Αντιπρόεδρος της Κίνησης για την Αναγέννηση Βορείου Ηπείρου

Ο εορτασμός άρχισε με την Θεία Λειτουργία του Αγίου Δημητρίου στην εκκλησία των Αγίων Πάντων στην Χειμάρρα, χοροστατούντος του Μητροπολίτη  Αργυροκάστρου κ.κ. Δημητρίου και συνεχίσθηκε με το μνημόσυνο ενός Χειμμαριώτη. Στην συνέχεια εψάλη επιμνημόσυνος δέηση και δοξολογία προς τιμήν του Σπύρου Σπηρομήλιου και των συμπολέμιστών του στην απελευθέρωση της Χειμάρρας και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αργυροκάστρου εξεφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας. ‘Εψαλε επίσης χορωδία από  νεαρά κορίτσια με επικεφαλής την δασκάλα τους από τις Βουλιαράτες.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ), ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΑΣ

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, έγινε εορταστική εκδήλωση, όπου η Πρόεδρος της Ένωσης Χειμαρριωτών κ. ΜΑΡΙΑ  ΜΠΟΛΑΝΟΥ εκφώνησε λόγο αναφερόμενη στα ιστορικά γεγονότα της επετείου και ακολούθησαν ποιήματα και τραγούδια από τα παιδιά της Χειμάρρας. Η εκδήλωση έκλεισε με τον Εθνικό Ύμνο.  Στην συνέχεια, πραγματοποιήθηκε πορεία προς στο σπίτι του Σπύρου Σπυρομήλιου και εκεί έγινε κατάθεση στεφάνων.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ, ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΔΕΞΙΑ
α) ΣΤΥΛΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Βουλευτής Άρτας της Ν.Δ.
β) ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ,
γ) ΗΡΩΔΗΣ ΝΤΑΛΙΑΝΗΣ, Πρόεδρος της Ένωσης Επάρχων και Δημάρχων της ΕΕΜ
δ) ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΝΤΕΧΗΣ, εκ μέρους του Ευάγγελου Ντούλε, Προέδρου του ΚΕΑΔ
ε) ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΡΙΓΚΟΣ, Διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου της Χειμάρρας ʽΟΜΗΡΟΣʼ

Σκηνή από την πατριωτική παράσταση των παιδιών της Χειμάρρας

Το γενικό πρόσταγμα το είχε ο κ.Νικόλαος Μπρίγκος, Διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου της Χειμάρρας ‘ΟΜΗΡΟΣ’.

Στεφάνια κατέθεσαν οι:,

– ΓΕΩΡΓΙΟΣ  ΣΤΥΛΙΟΣ, Βουλευτής Άρτας της Νέας Δημοκρατίας,

– ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ  ΣΙΧΛΙΜΟΙΡΗΣ, εκ μέρους της ΣΦΕΒΑ Ιωαννίνων

– ΝΙΚΟΛΑΟΣ  ΜΠΡΙΓΚΟΣ, Πρόεδρος του Παραρτήματος της ‘ΟΜΟΝΟΙΑΣ’ ..Χειμάρρας,

– ΜΑΡΙΑ  ΜΠΟΛΑΝΟΥ, Πρόεδρος της Ένωσης Χειμαρριωτών,

– ΚΙΚΗ  ΗΛΕΚΤΡΑ, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Άνω Δερόπολης «Οι Σελλοί»,

– ΣΤΕΛΛΑ  ΠΑΝΟΥ, δασκάλα του ελληνικού σχολείου της Χειμάρρας ‘ΟΜΗΡΟΣ

– ΛΑΜΠΗΣ  ΠΑΝΤΕΧΗΣ, εκ μέρους του Ευάγγελου Ντούλε, Προέδρου του ΚΕΑΔ

– ΑΝΤΡΕΑΣ ΜΑΡΤΙΝΟΣ, μέλος του Δ.Σ. της Αδελφότητας Δρυμαδιωτών

– ΗΡΩΔΗΣ  ΝΤΑΛΙΑΝΗΣ, Πρόεδρος της Ένωσης Επάρχων και Δημάρχων της ΕΕΜ

Μετά, ο κόσμος επέστρεψε στο σχολείο της Χειμάρρας, το οποίο βρίσκεται στο χώρο του ίδιου σχολικού συγκροτήματος με την εκκλησία, και προσφέρθηκαν ποτά, αναψυκτικά και διάφορα εδέσματα, με μέριμνα των δασκάλων (ζεύγος Μπρίγκου, Κηπερτίδου Γιάννα, Πάνου Στέλλα), συνοδεία Ηπειρωτικής μουσικής.

Στις εκδηλώσεις παραβρέθηκαν επίσης ο κ.ΔΗΜΗΤΡΗΣ  ΠΕΡΔΙΚΗΣ, Πρόεδρος της Κίνησης για την Αναγέννηση της Βορείου Ηπείρου [ΚΑΒΗ], Πρόεδροι και Μέλη Ενώσεων Βορείου Ηπείρου καθώς και πλήθος κόσμου.

Ακολουθεί η ομιλία του Μητροπολίτη Αργυροκάστρου κ. Δημήτριου:

«Η δοξολογία αυτή ψέλνεται για την ημέρα της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου θα συνδυαστεί όμως και με την εορτή των 100 ετών από την απελευθέρωση της Χειμάρρας εις μνήμη του πρωτεργάτου της απελευθερώσεως Σπύρου Σπύρομήλιου. Υπέρ πάντων των πεσόντων του 1912 και 1941, υπέρ πίστεως πατρίδος αγωνιζομένων και πεσόντων. Η μνήμη όλων αυτών των μαρτύρων και ηρώων θα πρέπει να είναι διαρκώς ενώπιον μας και να θυμίζουμε τα γεγονότα αυτά και στους νεότερους οι οποίοι δυστυχώς δεν τα διδάσκονται στα σχολεία, αλλά δεν τα διδάσκονται ακόμη και στα σπίτια τους, δεν τα διδάσκονται από τα δημόσια μέσα κυκλοφορίας των ειδήσεων δεν τα διδάσκονται από την γειτονιά είτε από τα χωριά τους είτε από τις πόλεις τους, διότι έχουν ανατραπεί τα πάντα τα τελευταία χρόνια και εμείς οι Έλληνες προσπαθούμε κάθε μέρα να ξεχάσουμε το παρελθόν μας, να ξεχάσουμε ότι μας συνδέει με τις ρίζες μας που είναι η πατρίδα και η θρησκεία. Ότι είναι η ορθοδοξία για όλον τον κόσμο για εμάς τους Έλληνες είναι  ένας συνδετικός κρίκος με το βυζάντιο, με την Κωνσταντινούπολη με την πόλη των ονείρων μας, με τους Αυτοκράτορες και τους Πατριάρχες και αυτός ο τόπος η Χειμάρρα είχε άρρηκτους δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη, ήταν το μάτι της πόλεως εδώ του Βυζαντίου, αυτά απέμειναν να υπενθυμίζουν πρώτα στους εαυτούς μας και μετά στους γύρω μας και ιδιαιτέρως οι δάσκαλοι και οι γονείς στα παιδιά και να περνάει από γενιά σε γενιά το μήνυμα ότι δεν ήρθαμε εμείς από κάποιο σημείο πεταμένοι σε τούτο τον τόπο, αλλά είμαστε εδώ προ αιώνων πολλών, είμαστε εδώ και όταν ακόμη ήταν οι Ρωμαίοι οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν εδώ, και όταν οι βυζαντινοί και όταν ακόμη ήρθαν οι τούρκοι και σκλάβωσαν τον τόπο και όταν έγινε η μεγάλη αλλαγή με τους βαλκανικούς πολέμους.

Είμαστε εδώ όχι εμείς τώρα που μιλάμε αλλά οι προπάτορες μας αυτοί οι οποίοι θυσιάστηκαν όπως ακούσατε, τα 286 ονόματα που διάβασα που πέσανε εδώ μέσα στη Χειμάρρα, γύρω από την Χειμάρρα κυρίως στη θέση Σκουταρά που την ξέρετε καλά και σε άλλες περιοχές είναι οι Έλληνες που ήρθαν από τα πέρατα της Ελλάδος, γιατί άραγε, είχαν καμία συγγένεια με την Χειμάρρα, όχι. Είχαν συγγένεια όμως συγγένεια αίματος, ήταν ΈΛΛΗΝΕΣ ήρθαν να αγωνιστούν για την ελευθερία όλων των Ελλήνων αλλά και όλων των ανθρώπων, εναντίον του φασισμού, ο οποίος είχε υποδουλώσει όλη την οικουμένη και την Αλβανία ακόμη και ήρθαν να πολεμήσουν αυτοί οι άνθρωποι από την Κρήτη την Κύπρο, από τα νησιά τα Δωδεκάνησα, την Στερεά, τον Μοριά, την  Ρούμελη και την Μακεδονία, για να φέρουν την Ελευθερία την οποία εμείς σήμερα την σπαταλάμε χωρίς να ξέρουμε αυτό το μεγάλο δώρο που μας χάρισε ο θεός. Ας χαράξουμε λοιπόν μία νέα πορεία»!

ΛΟΓΟΣ  ΜΑΡΙΑΣ  ΜΠΟΛΑΝΟΥ

Συμπληρώνονται στις 5 του Νοεμβρίου 100 από το πρωινό εκείνο όπου 200 εθελοντές Κρητικοί οι οποίοι αποβιβαζόμενοι από την Κρήτη στο πλοίο Αχελώος κατευθύνθηκαν προς την Κέρκυρα όπου τις πρώτες πρωινές ώρες επιβιβάστηκαν και τα εθελοντικό σώματα του Σπύρομήλιου. Η αποβίβαση των τμημάτων έγινε στις 7.30 της ίδιας ημέρας στα Σπήλαια. Στη Χειμάρρα οι Κρητικοί κινήθηκαν νότια, ενώ οι Χειμαρριώτες βόρεια όπου και έφθασαν στο Διοικητήριο οι διαταγές του Σπύρομήλιου ήταν να αποφευχθούν σκοτωμοί . Αμέσως μετά ο ίδιος κηρύσσει με προκήρυξή του την Χειμάρρα Ελεύθερη και αναπόσπαστο τμήμα της μίας και αδιαιρέτου την μίας και μεγάλης Ελληνικής πατρίδας και υψώνει στο Διοικητήριο την Ελληνική σημαία.

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΧΕΙΜΑΡΡΙΩΤΩΝ
ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΛΑΝΟΥ

Σε κλίμα ενθουσιασμού και ατμόσφαιρα αγαλλίασης και χαράς η οποία κυριάρχησε σε όλα τα χωριά ο ίδιος στη μεστή πατριωτισμού, ανθρωπισμού και ανωτέρου πολιτισμού προκήρυξή του, ανακοινώνει την πλήρωση του πόθου πολλών γενεών οι οποίες πότισαν την γη ετούτη με το αίμα τους  «καλεί τους Χειμαρριώτες να ξεχάσουν το παρελθόν και να τηρήσουν απέναντι στους γείτονες  μουσουλμάνους την αξιοπρεπή εκείνη στάση που υπαγορεύουν οι νόμοι του Ελληνικού κράτους και τα αισθήματα ενός λαού ανδρείου και ευγενούς όπως υπήρξε πάντοτε ο Ελληνικός στρατός. Τους καλεί επίσης να ταχθούν υπό την Ιερά σημαία της πατρίδος και με γενναιότητα να υπερασπισθούν την ελευθερία εναντίον παντός εχθρού. Του μουσουλμάνους δε τους καλεί να δηλώσουν υποταγή στον Ελληνικό στρατό και υπόσχεται πλήρη ισονομία και εννομία.

Στις 1 Δεκεμβρίου 1912 ο Ισμαήλ Βλώρα εξαπολύει επίθεση από βορρά, η Χειμάρρα παρά τις ελλείψεις (στρατού, πολεμοφοδίων ακόμη και τροφίμων) αντιστέκεται με επιτυχία όπως και δύο μέρες πριν την επίθεση της 29ης Νοεμβρίου.

Στις 7-12-1912 απελευθερώνεται και η Κορυτσά, όμως η διάσκεψη των πρεσβευτών των μεγάλων δυνάμεων αναγνωρίζει την Αλβανία ανεξάρτητη υπό διεθνή επιτροπή και προσωρινά σύνορα τα οποία οριστικοποιούνται στη συνέχεια παραβλέποντας τα Ελληνικά δίκαια με το γνωστό Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας.

Μήνες μετά στις 21 Φεβρουαρίου 1913 απελευθερώνονται τα Ιωάννινα. Η γαλανόλευκη θα κυματίζει στις 4-3-1913 στους Αγίους Σαράντα, αμέσως μετά το Αργυρόκαστρο,  Πρεμετή και το Τεπελένη,  η Χειμάρρα που άνοιξε το δρόμο για την ελευθερία και κράτησε ηρωικά αυτήν δέχεται τις ενισχύσεις του Ελληνικού στρατού. Όμως τα  σχέδια των μεγάλων δυνάμεων είναι διαφορετικά, ο Σπυρομήλιος στις 3 Ιουλίου 1913 πληροφορούμενος τις αρνητικές τους θέσεις αποστέλλει την διαμαρτυρία του Χειμαρριώτικου λαού στον πρόεδρο της συνδιάσκεψης ζητώντας δικαιοσύνη και δηλώνοντας ότι:

«…θα ταφώμεν υπό τα ερείπια των οικίων μας

Και θα αναμείξουμε την τέφραν μας με την

των πατέρων μας, διότι οι Χειμαρριώτες ήσαν και είναι Έλληνες…»

Η προσωπικότητα του Σπήρομήλιο θα φωτίσει και πάλι την ελπίδα της αλύτρωτης γης, ο ίδιος αποστέλνει συνεχώς εκκλήσεις συμπαράστασης προς το πανελλήνιο εκφράζοντας την διαμαρτυρία του έναντι του Ελληνισμού. Αν και ο ίδιος κήρυξε την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου στις 14-02-1914 ήταν αντίθετος διότι  διάβλεπε «νέα υποδούλωση» και με προκήρυξή του στις 2-7-1914 κηρύσσει την ένωση με την Ελλάδα και υψώνει πάλι την Ελληνική σημαία δηλώνοντας ότι η Χειμάρρα εμμένοντας στην απόφαση του Α΄  Ηπειρώτικου εν Αργυροκάστρου συνεδρίου «ή πλήρη αυτονομία ή καταστροφή» υπερθεματίζει τούτο και προκειμένου να καταστραφή επιβάλλεται να αποθάνη υπό την σημαία της μητρός Ελλάδος  – Ζήτω η Ένωσης-

Τον Οκτώβριο του 1914 ο Ελληνικός στρατός επανακτά την Βόρειο Ήπειρο η οποία αποστέλλει στη Βουλή των Ελλήνων βουλευτές, ανάμεσα  τους βουλευτής Αργυροκάστρου ο Σπύρομήλιος. Περί τα τέλη όμως Ιουλίου 1916 ο Ελληνικός στρατός οπισθοχωρεί εγκαταλείποντας για άλλη μία φορά την Χειμάρρα  και έτσι ο εθνικός διχασμός παραλύει τους αγώνες για αντίσταση και δικαίωση.

Το σπίτι του ήρωα ΣΠΥΡΟΥ ΣΠΥΡΟΜΗΛΙΟΥ στην Χειμάρρα.

Έτσι οι Ιταλοί και οι Γάλλοι επωφελούνται στον Ηπειρώτικο χώρο, όπου ακολουθεί η Ιταλική κατοχή και κατόπιν το 1921 η αναγνώριση αλβανικού κράτους.

Μετά την αυτονομία της η Χειμάρρα συνέχισε να αγωνίζεται πολλές φορές και ένοπλα. Αν και ο Ελληνικός στρατός απελευθέρωσε ξανά τη Βόρειο Ήπειρο το κλίμα που επικρατεί στη Χειμάρρα μας σήμερα δεν είναι αυτό για το οποίο αγωνίστηκε ο Σπύρομήλιος και οι συμπατριώτες μας διότι πιστεύουμε πως όλα τα σύννεφα του κατακτητή πλανώνται πάνω στον καταγάλανο ουρανό μας και νοιώθουμε όλοι την πίεση και την μέγγενη του αλυτρωτισμού.

Παρ’ όλες όμως τις αντιξοότητες και  δυσκολίες έντονο χαρακτηριστικό της Χειμάρρας και των γύρω χωριών της είναι το αίσθημα αλληλεγγύης ως προς κάθε κατεύθυνση.

Συγκεκριμένα :

-         Η ενίσχυση Ελληνικής παιδείας στη Χειμάρρα.

-         Η διάσωση και ενίσχυση κάθε πολιτιστικού στοιχείου της διαχρονικής πορείας της Χειμάρρας όπως τραγούδια κειμήλια ενδυμασίες, φωτογραφίες έθιμα και εορτές.

-         Ζήλος και λαχτάρα για να λάβουμε γνώση της Ιστορίας του τόπου μας  και ενίσχυση προς κάθε κατεύθυνση της διάδοσής της διότι γνωρίζουμε πολύ καλά πως χωρίς γνώση της Ιστορίας και  προσπάθεια για διαφύλαξη της πολιτιστικής παράδοσής μας θα υπάρξει άγνοια, σκότος, αλλοτρίωση, θα σβήσει ο Ελληνισμός θα κινδυνεύσει η Χειμάρρα. Μοναδικό μας όπλο λοιπόν στο εθνικό θησαυροφυλάκιο μας είναι η γνώση .

-         Τιμώντας την χαρισματική και ηγετική αυτή μορφή του Σπύρομήλιου προτείνουμε την κατασκευή προτομής και την τοποθέτησή της στον Πύργο του και την έναρξη και δημιουργία Μουσείου.

Τέλος τονίζουμε πως παραμένουμε όρθιοι, πιστοί στις ιδέες και τα ιδανικά της ελευθερίας, πορευόμαστε με ενότητα και σύμπνοια προς την ελευθερία διότι γνωρίζουμε πολύ καλά τι δικαιώματα μπορούν να έχουν οι μειονότητες όταν οι ελευθερίες συρρικνώνονται.