Β. Παπαχρήστος: Η ήρεμη δύναμη του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού

Ο κ. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ, αυτός ο σύγχρονος εθνομάρτυρας του Β.Η./κου Ελληνισμού, είχε την καλωσύνη να παραχωρήσει αποκλειστικά στην ΡΗΡ την παρακάτω συνέντευξη.

ΕΡΩΤ΄.. Κύριε Παπαχρήστο, θα θέλαμε να μας πείτε κάποια βιογραφικά στοιχεία για σας.

ΑΠΑΝΤ΄. Γεννήθηκα  στο Μαραφέντι του Νομού Δελβίνου Β.Η./ρου. Τελείωσα το 6τάξιο σχολείο και, παρ΄όλο που ήμουν άριστος μαθητής, δεν μου έδωσαν το δικαίωμα να συνεχίσω το σχολείο, γιατί ο πατέρας μου είχε χαρακτηρισθεί «ΚΟΥΛΑΚΟΣ», δηλ. ‘εχθρός του λαού’. Η οικογένειά μου ήταν καταδιωκόμενη από την ΄πάλη των τάξεων΄ του καθεστώτος Χότζα, μαζί και εγώ, και ας ήμουν τότε μικρό παιδί. Ευτυχώς, κάποιος φίλος με βοήθησε να σπουδάσω στην Παιδαγωγική Ακαδημία Αργυροκάστρου, επί πληρωμή.  Μετά, τελείωσα το Ανώτερο Παιδαγωγικό Ινστιντούτο, στα Τίρανα και άσκησα το επάγγελμα του δασκάλου, γύρω στα 25 χρόνια  Δίδαξα στο 8χρονο σχολείο μαθήματα Βιολογίας, Χημείας και Ελληνικής Γλώσσας, στην Φοινίκη, στην Κρανιά, στο Λούκοβο και σε άλλα σχολεία του Νομού των Αγ.Σαράντα.

ΕΡΩΤ. ΄Όλα αυτά τα χρόνια, αντιμετωπίσατε κάποιες ‘ενοχλήσεις΄ από το καθεστώς?

ΑΠΑΝΤ. Πάρα πολλές. Παρ΄όλο που ήμουν ένας πολύ καλός δάσκαλος, δεν είχα πάρει ποτέ ένα φύλλο επαίνου, ποτέ δεν είχε ανακοινωθεί το όνομά μου, λόγω του ΄κουλάκου’ πατέρα μου. Το 1975, οταν ήμουν δάσκαλος στο Αλυκο, ο Εμβέρ Χότζα βρισκόταν στο Δυρράχιο και είχε συγκεντρώσει την ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής, όπου τους είπε « Υπάρχουν ακόμα γιοι κουλάκων, που διδάσκουν στα σχολεία». Αμέσως, η Κομματική Οργάνωση του χωριού μου επικοινώνησε με την Κομματική Οργάνωση του Νομού, και με έπαψαν από δάσκαλο.

ΕΡΩΤ΄.  Χωρίς ωστόσο εσείς να έχετε κάνει κάτι. προσωπικά. Και μετά, πως κερδίζατε τα προς το ζήν?

ΑΠΑΝΤ .Δούλεψα 5 χρόνια σε αγροτικές εργασίες, κανονικά, με κασμά και με λιζιάρι. Ηταν μια πάρα πολύ δύσκολη δουλειά, με υψηλές νόρμες. Μετά, το 1980, μπόρεσα να γυρίσω στο επάγγελμα του δασκάλου, που τόσο αγαπούσα. Στο σχολείο της Κρανιάς, γνώρισα την πρώτη μου σύζυγο, που ήταν και αυτή δασκάλα. Αγαπηθήκαμε, παντρευτήκαμε, αποκτήσαμε και δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, αλλά, δυστυχώς, απεβίωσε από μόρφωμα στον εγκέφαλο, σε ηλικία 30 ετών.

Αργότερα, ξαναπαντρεύτηκα και έκανα άλλα δύο παιδιά, με την δεύτερη σύζυγο.

ΕΡΩΤ Πως έγινε η εμπλοκή σας στους ΄πέντε΄?

ΑΠΑΝΤ. Με έστειλαν να διδάξω επάνω στον Βορρά, στα πιο απόκρημνα  μέρη, επί δύο χρόνια, κάτι σαν εξορία. Γύρισα όταν κατέρρευσε το δικτατορικο  καθεστώς και, στα πλαίσια του πλουραλισμού, δημιουργήθηκαν τα διάφορα κόμματα, μεταξύ αυτών και η πολιτικο-κοινωνική οργάνωση της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, στις 11/1/1991.Είμαι ένας από τους ιδρυτές αυτής της οργάνωσης, που συγκεντρωθήκαμε στην Δερβιτσάνη και την βαφτίσαμε ΟΜΟΝΟΙΑ. Αφησα το επάγγελμα του δασκάλου και ασχολήθηκα με την οργάνωση αυτή. Το 1992, εκλέχθηκα Γενικός Γραμματέας της ΟΜ. για 2 χρόνια  Μετά εκλέχθηκα Πρόεδρος της ΟΜ. στο παράρτημα των Αγ.Σαράντα. Κατά  το 1993 και μέχρι το 1994, η δραστηριότητά μου ήταν πάρα πολύ έντονη. Με δική μου πρωτοβουλία και των άλλων παλαιών της ΟΜ. μπορέσαμε να ανοίξουμε, για πρώτη φορά, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ στις πόλεις των Αγ.Σαράντα, Δελβίνου, Αργυροκάστρου και σε χωριά με μεικτό πληθυσμό, όπως το Μετόχι, τα Εξαμίλια κ.α. Τότε, το να πεις μέσα στην Αλβανία «Θέλουμε Ελληνικά Σχολεία, εδώ και τώρα», να κάνεις γενικές συνελεύσεις, να μιλάς Ελληνικά κλπ, ήταν κάτι πολύ επικίνδυνο.

ΕΡΩΤ Επί ποίου καθεστώτος έγιναν όλα αυτά και ποιες ήταν οι αντιδράσεις του?

ΑΠΑΝΤ.. Επί καθεστώτος Μπερίσα, ο οποίος ήταν τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δηλ. απόλυτος άρχων και ΄έβαλε στο μάτι την ΟΜ.΄ λόγω των δραστηριοτήτων της και των συνεχών κινητοποιήσεών της. Δημιουργήθηκε ένας μεγάλος φάκελλος εναντίον μου και εναντίον των άλλων ηγετών και οπαδών της ΟΜ. και ακολούθησε η ΄Νύχτα του Αγ. Βαρθολομαίου΄ στις 18/4/1994, γιατί, μέσα σε αυτήν την νύχτα, συνέλαβαν 300 άτομα. Τους οδήγησαν στα κρατητήρια, ¨οπου τους ανέκριναν και κάποια στιγμή τους άφησαν ελέυθερους, ενώ για μας τους ‘πέντε’ ετοίμασαν ‘ιδιαίτερη περιποίηση’. {1- Βαγγέλης Παπαχρήστος, 2- Θεόδωρος Μπεζιάνης, 3- Κώστας  Κυριακού, 4- Ηρακλής Σύρμου και 5- Παναγιώτης Μάρτος, μακαρίτης πλέον}. Στο δικό μου σπίτι εισέβαλαν στις 10.00 το βράδυ περίπου 8 αστυνομικοί και άρχισαν να αναποδογυρίζουν τα πάντα. Τα παιδιά μου, 9 και 3 ετών τότε, έτρεξαν στην μητέρα τους. Εψαξαν όλο το σπίτι, μου πήραν το αρχείο μου, με συνέλαβαν και με κράτησαν ένα βράδυ στους Αγ.Σαράντα. Την άλλη μέρα με πήγαν στο Αργυρόκαστρο, όπου, είχα ‘παρέα’ τους άλλους συγκρατούμενούς μου και την επόμενη μέρα μας πήγαν στα Τίρανα, ολόκληρη φάλαγγα. Στον δρόμο κόρναραν, για να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου και να τους περάσουν μηνύματα, όπως α] ΔΙΑΣΥΡΜΟΥ μας (πιάσαμε τους μεγάλους εχθρούς της Αλβανίας και τους πηγαίνουμε στα Τίρανα να τους δικάσουμε) και β] ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ [καθείστε καλά, μην πάθετε και σεις τα ίδια].

ΕΡΩΤ Πείτε μας για τις συνθήκες κράτησής σας και για την ‘δίκη των πέντε’.

ΑΠΑΝΤ. Όταν μας πήγαν στα Τίρανα, μας κράτησαν 72 ώρες, χωρίς φαγητό και νερό, άυπνους, με βασανιστήρια. Τα κρατητήρια και οι φυλακές ήταν μεσαιωνικού χαρακτήρα γιατί η Αλβανία δεν είχε απαλλαγεί ακόμα από από τους τρόπους συμπεριφοράς κρατησης και ανακρίσεων, που γίνονταν, βάσει των Σταλινικών και Εμβερίστικων μεθόδων. Η δημοκρατία δεν είχε έλθει ακόμα. Στερούμαστε κάθε ελευθερία και κάθε επικοινωνία

Η δίκη μας άρχισε στις 15/8/1994, ανήμερα της Μεγαλόχαρης, έτσι, για να πληγεί το θρησκευτικό συναίσθημα των Ορθοδόξων Χριστιανών. Είχε μαζευτεί πολύς κόσμος και, όταν περνούσαμε για να μπούμε μέσα στην αίθουσα, φώναζαν «ΖΗΤΩ  ΟΙ ΛΕΒΕΝΤΕΣ». Αυτό μας έδωσε θάρρος. Ηλθαν και βουλευτές όλων των κομμάτων από την Ελλάδα, γύρω στους 7, καθώς και δικηγόροι, όπως ο κ.Λυκουρέζος, χωρίς ωστόσο να έχουν το δικαίωμα να παρέμβουν.

ΕΡΩΤ. Εσείς είχατε συνήγορο υπεράσπισης? Ποιές ποινές αντιμετωπίζατε, σε περίπτωση καταδίκης σας? Ποιες ήταν οι τελικές ποινές σας?

ΑΠΑΝΤ. Μόνο ο Θ.Μπεζιάνης είχε δικηγόρο, γιατί είχε Αμερικανική υπηκοότητα.Η οικογένειά μου μπόρεσε να μου βρεί δικηγόρο, 5 μέρες πριν αρχίσει η δίκη.

[Σημείωση δική μας. Θυμόμαστε που οι ‘5’ φορούσαν χειροπέδες, οι οποίες όμως βγήκαν, χάρη στην Αμερικανική παρέμβαση και στην Αμερικανική υπηκοότητα του κ. Θ.Μπεζιάνη]

Η κατηγορία που μας βάραινε ήταν ΄ΕΣΧΑΤΗ  ΠΡΟΔΟΣΙΑ’ και η ποινή ΘΑΝΑΤΟΣ, την οποία, βέβαια, δεν μπορούσαν να εκτελέσουν. Γιαυτό, άλλαξαν την αρχική κατηγορία σε ελαφρότερες κατηγορίες και στο τέλος μας δίκασαν σε 7-9 χρόνια φυλακή τον κάθε ένα. Ακολούθησε το Εφετείο, όπου οι αρχικές ποινές μειώθηκαν μόνο κατά ένα χρόνο και τέλος το Ακυρωτικό, που μας έδωσε 5ετή αναστολή. Και, ενώ η απόφαση αυτή πάρθηκε στις 12 το μεσημέρι, τελικά μας άφησαν ελεύθερους στις 12 τα μεσάνυχτα, με εντολή του ίδιου του ΚΛΙΝΤΟΝ, γιατί ο Μπερίσα, παρασκηνιακά, έφερνε εμπόδια στην απελευθέρωσή μας.

ΕΡΩΤ Τι έγινε μετά την αποφυλάκισή σας? Πως σαν αντιμετώπισαν οι συνάδελφοί σας, της ΟΜΟΝΟΙΑΣ και οι Ελλαδικές αρχές?

ΑΠΑΝΤ. Όταν αποφυλακισθήκαμε, δεν βρήκαμε μια θερμή αγκαλιά, ούτε στους κόλπους της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, ούτε της Ελληνικής Πολιτείας, λες και είμαστε εμείς οι κακοποιοί που βγήκαμε από τις Αλβανικές φυλακές. Και, ενώ ήμουν ακόμη Πρόεδρος του Παραρτήματος των Αγ.Σαράντα, μέλη της ηγεσίας της ΟΜΟΝΟΙΑΣ , εμμέσως πλην σαφώς, μας είπαν να πάμε στα σπίτια μας, γιατί είμαστε, λέει, κουρασμένοι από την περιπετειά μας και άλλα τέτοια  Όμως όταν έγινε Γενικό Συμβόυλιο, που απαρτιζόταν από 45 Μέλη, η πλειοψηφία είπε ΟΧΙ και έτσι παραμείναμε στις θέσεις μας.

Οσο για την Ελληνική Πολιτεία, εμένα με κάλεσε προσωπικά ο Ελληνας πρόξενος στο Αργυρόκαστρο, και μου είπε τα εξής.* «Ξέρεις κάτι? Εσένα το Αλβανικό Κράτος σε δίκασε σε 8 χρόνια φυλακή. Τι θα πουν, ότι εμείς αφήνουμε Πρόεδρο της ΟΜΟΝ. έναν καταδικασμένο? Γιαυτό, θα ήθελες να σου δώσουμε και κάποιο μηχανημα, και κάποια ευκολία, για να κάτσεις σπίτι σου?».

Και εγώ του απάντησα ως εξής. «Κύριε Πρόξενε, μου κακοφαίνεται που είσαι διπλωμάτης. Εγώ και χέρια έχω, και μυαλό έχω, και μπορώ αύριο να πάω στην Ελλάδα και να ζήσω σαν άνθρωπος. Αλλά, μια και υπολογίζεις τόσο τους Αλβανούς, γιατί δεν σκέπτεσαι ότι αυτοί οι ίδιοι θα πουν, «Βλέπετε? Είχαμε δίκιο που τους καταδικάσαμε, αφού και η ΟΜΟΝΟΙΑ και η ίδια η Ελληνική Πολιτεία τους απέκλεισε και τους πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων.»

ΕΡΩΤ  Τι μου λέτε?  Ο Ελληνας πρόξενος, που υποτίθεται ότι βρίσκόταν στο Αργυρόκαστρο, για να υπερασπίζεται τους Ελληνες Β.Η./τες, σας είπε τέτοια πράγματα? ΜΕΝΩ  ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΗ !

ΑΠΑΝΤ Αυτό έγινε, μάλλον, επειδή η Ελλάδα είχε προβλήματα με την Τουρκία και άλλα γειτονικά κράτη, και δεν ήθελε να έχει προβλήματα ΚΑΙ με την Αλβανία. Κάπως ήθελαν να καθησυχάσουν τα πράγματα με εμάς, για να μην ‘φωνάζουν’ οι Αλβανοί.

[Σημείωση δική μας. ΤΙ  ΡΑΓΙΑΔΙΣΜΟΣ!!!]

ΕΡΩΤ Τα προβλήματα τα δημιουργούν οι Αλβανοί, που καταπατούν τα ανθρωπινα δικαιώματα του Β.Η./κου Ελληνισμού και όχι εσείς που τα υπερασπίζεστε. Εγώ θα έλεγα ότι η Ελλάδική Πολιτεία έχασε μια [ακόμη] ευκαιρία για να τους ‘τρίξει τα δόντια’, όμως το μόνο που ξέρει είναι να τους πληρώνει, σαν….τέλος πάντων δεν θέλω να επεκταθώ. Εσείς, πως μπορέσατε να επιβιώσετε και να συντηρήσετε την πολυμελή οικογένειά σας?

ΑΠΑΝΤ  Εγώ διάλεξα τον δρόμο του αγώνα Εμεινα στην ΟΜ. όπου είμαι και  σήμερα, μέλος του Γενικού Συμβουλίου. Επανεκλέχθηκα Γ.Γ. της ΟΜ. το 2000 και μετά ασχολήθηκα με την δημοσιογραφία. Σήμερα, είμαι Εκδότης/Διευθυντής στην Β.Η./κη εφημερίδα ‘ΛΑ΄Ί΄ΚΟ ΒΗΜΑ, με την οποίαν έχω συνδεθεί, από το 1961, όταν τελείωσα την Παιδαγωγική Ακαδημία και συνεργαζόμουν, ως ανταποκριτής, επί καθεστώτος Χότζα. Εχω δική μου πολιτική στήλη [EDITORIAL], όπου μάχομαι για τα δικαιώματα της Ε.Ε.Μ.

ΕΡΩΤ  Σήμερα, έχετε καθόλου ΄ενοχλήσεις΄ από το Αλβανικό καθεστώς?

ΑΠΑΝΤ.Από την Κυβέρνηση όχι, έχω όμως απειλητικά τηλεφωνήματα από ανώνυμους, στους οποίους δεν αρέσουν τα γραφόμενά μου. Αλλά, αυτά είναι συνηθισμένα φαινόμενα και δεν δίνω σημασία. Εγώ, όπως σας προείπα, θα μπορούσα να είχα έλθει στην Ελλάδα, μόλις αποφυλακίσθηκα , μαζί με την οικογένειά μου, αλλά σκέφθηκα τα εξής.* «Δεν πρέπει να φύγουμε όλοι. Κάποιος πρέπει να μείνει και να δώσει αγώνα και, στην ανάγκη, να θυσιασθεί, προκειμένου να κατοχυρωθούν τα δικαιώματα της Ε.Ε.Μ., μέσα στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου.

ΕΡΩΤ     Πως βλέπετε την σημερινή ΟΜΟΝΟΙΑ?

ΑΠΑΝΤ  Εγώ θα έλεγα ότι υπάρχει κάποια ύφεση μέσα στην Οργάνωση της ΟΜ. Δεν υπάρχει αυτή η μαχητικότητα και η αγωνιστικότητα των πρώτων και των μετέπειτα χρόνων. Δεν μπορώ να καταλάβω αυτήν την ύφεση, την στιγμή που ένα μέρος του κόσμου αρχίζει να απομακρύνεται από αυτήν  και να λέει « Και τι μας έκανε η ΟΜΟΝΟΙΑ?». Εμένα μέσα μου με σφάζει, γιατί είμαι ιδρυτικό μέλος και δεν θέλω να ακούω αυτά τα πράγματα. Γιαυτό λέω ότι η ΟΜΟΝ. πρέπει να ξαναβρεί τον εαυτό της και να αγωνισθεί για τα δίκαια της Ε.Ε.Μ

ΕΡΩΤ. Μήπως βασίζονται στο σκεπτικό ότι «Αφού οι Αλβανοί εχουν γίνει πιο ‘δημοκρατικοί’ και ‘συνεργάσιμοι’ σήμερα, θα μπορούσαμε να τους προσεγγίσουμε καλύτερα διά της διπλωματικής, παρά δια της μαχητικής οδου?

ΑΠΑΝΤ.  Δεν νομίζω ότι οι Αλβανοί είναι πιο συνεργάσιμοι. Εδώ ισχύει η παροιμία ‘Αν δεν κλάψει το παιδί…’ Πως είναι δυνατόν η ΟΜΟΝΟΙΑ να πάρει πράγματα, άμα δεν τα διεκδικήσει?

ΕΡΩΤ. Το σκεπτικό αυτό προωθείται κυρίως από τους Ελληνες πολιτικούς Ν.Δ.- ΠΑ.ΣΟ.Κ.,παρά τις αντιδράσεις των Β.Η./κων οργανώσεων στην Ελλάδα. Και οι πράξεις των Αλβανών ενάντια στην Ε.Ε.Μ. δείχνουν ότι αυτή η ‘συνεργασιμότητά’ τους είναι καθαρά επιφανειακή.

ΑΠΑΝΤ . Άλλο η επιφάνεια και άλλο το βάθος. Η εκάστοτε Αλβανική κυβέρνηση, σε οποιονδήποτε πολιτικό χώρο και αν ανήκει, θέλει να τα έχει καλά με την Ελλάδα. Γιαυτό και το ΚΕΑΔ, το οποίο έχει 2-3 βουλευτές, είναι πάντοτε σε συνασπισμό με το κυβερνόν κόμμα. Αυτό είναι η επιφάνεια.    Το βάθος είναι όταν δεν υπάρχει ούτε ένας Ελληνικής καταγωγής πολίτης στην Αστυνομία ή στον Στρατό, όταν ξηλώνουν τις Ελληνικές πινακίδες από τις οδούς, όταν δεν σέβονται τα δικαιώματα που πρέπει να έχει ένας Ελληνας πολίτης. Όταν υπάρχει εθνολογική και θρησκευτική αλλοίωση του χώρου, όταν αρπάζουν και δεν επιστρέφουν περιουσίες Ελλήνων.

ΕΡΩΤ .Υπάρχει όμως αντίσταση. Θεωρείτε ότι, οι 5 δικασμένοι Χειμαρριώτες και οι Νιβιτσιώτες που συγκρούστηκαν με την Αλβανική αστυνομία υπερασπίζοντας την γη τους, είναι οι διάδοχοί σας στην Αντίσταση της Ε.Ε.Μ.

ΑΠΑΝΤ. Οπωσδήποτε αυτά είναι πράξεις αντιστασιακές και το επόμενο βήμα θα είναι να καταφύγουν στους Διεθνείς Οργανισμούς.

[Σημείωση δική μας.Αυτό έχει ήδη γίνει, όχι όμως από κάποιο επίσημο φορέα (Θεός φυλάξοι!), αλλά από ιδιωτική πρωτοβουλία, συγκεκριμένα από την Κίνηση για την Αναγέννηση της Βορείου  Ηπείρου, όπως μας ανακοίνωσε ο Αντιπρόεδρός της κ. Ζ.Δρούβης, στην Ημερίδα που έγινε στο ξενοδοχείο ‘ΤΙΤΑΝΙΑ’. Η Κίνηση κατέθεσε προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, για την καταπάτηση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ε.Ε.Μ.].

ΕΡΩΤ Ας έλθουμε πάλι σε εσάς. Ποια είναι τα δικά σας σχέδια για το μέλλον?

ΑΠΑΝΤ Κατ΄αρχάς, εύχομαι ο Θεός να μας δώσει δύναμη και υγεία. Εγώ, παράλληλα με την δημοσιογραφία, γράφω και βιβλία. Δύο βιβλία μου, ένα με διηγήματα και ‘Η Δίκη των Πέντε’ εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Σχινά [Σημείωση δική μας ..το οποίο κάηκε από κουκουλοφόρους, μαζι με άλλα πατριωτικά βιβλιοπωλεία, στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, πέρυσι το καλοκαίρι]

Τώρα , ετοιμάζω ένα μυθιστόρημα, με τίτλο «Αγγελος στην χώρα των δαιμόνων», το οποίο έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. https://www.panhellenicpost.com/archives/24233

ΕΠΙΛΟΓΟΣ  Σας ευχόμαστε καλή κυκλοφορία στο βιβλίο σας και καλή δύναμη για τους αγώνες που ανοίγονται μπροστά σας. Κύριε Παπαχρήστο, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.

ΘΩΜΑΊ΄Σ  ΠΑΡΙΑΝΟΥ

Για την ΡΗΡ