Η “PΗP” στα άδυτα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Ποιός δεν έχει ακούσει για τις Αλκυονίδες ημέρες; Μέσα στο καταχείμωνο, περίπου δύο εβδομάδες καλοκαιρία, ίσα να γεννήσει τα αυγά της η Αλκυωνίς… Βέβαια σήμερα δεν έχουμε Δία να διατάζει να πάψουν οι άνεμοι. Από τότε, όμως, υπήρχαν άνθρωποι που είχαν το χάρισμα να βλέπουν τα σημάδια της φύσης και να καταλαβαίνουν τι καιρός έρχεται. Φαντάζομαι ότι θα ακούγοτανε παράξενο αν υποστήριζα ότι από τότε,  ο τρόπος με τον οποίο γίνεται ακόμη σήμερα η πρόγνωση του καιρού, δεν έχει αλλάξει και πολύ;

Βροχογράφος

Κι όμως. Ακόμη, οι ειδικοί μετεωρολόγοι το ίδιο κάνουν: παρατηρούν και προβλέπουν αλλαγές. Αυτό που άλλαξε είναι τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους (εκείνα που μετρούν τη θερμοκρασία, την πίεση, τον άνεμο, την υγρασία) τα οποία εμφανίστηκαν στα τέλη του 20ού αιώνα, κάνοντας πολύ καλύτερα τα αποτελέσματα των μετεωρολογικών ερευνών.

Μάλιστα, από το 1961, η 23η Μαρτίου καθιερώθηκε σαν Παγκόσμια Ημέρα της Μετεωρολογίας με στόχο να καταδείξει τη σημασία που θα διαδραματίζουν ο καιρός, το κλίμα και οι υδάτινοι πόροι στη διαμόρφωση του κοινού μέλλοντός μας, καθώς θα είναι οι καθοριστικοί παράγοντες των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων.

Εμείς, εδώ στην Panhellenic Post,  ξέρουμε, επίσης, πόσο ενδιαφέρει η σωστή πρόγνωση του καιρού και εσάς, τους ομογενείς, αυτούς που θέλουν να ταξιδέψουν στην γενέτειρα ή αλλού, αλλά και αυτούς που –απλώς- επιθυμούν να πάνε να ψαρέψουν (!) επισκεφθήκαμε, γι’ αυτό  τις εγκαταστάσεις της Εθνικής Μετωρολογικής Υπηρεσίας, που βρίσκονται στο Ελληνικό, στο πλάι του παλαιού αεροδρομίου…

Εξ αρχής πρέπει να πούμε ότι εντυπωσιαστήκαμε.  Η ξενάγηση που μας έγινε, από τον εργαζόμενο στην  διεύθυνση  Κλιματολογίας-Εφαρμογών, πολύ καλό φίλο και συνεργάτη Δρ. Αθανάσιο Σαραντόπουλο, Ηλεκτρολόγο Μηχανικό ειδικευμένο στον Αυτόματο Έλεγχο, ήταν πλήρης, ενθουσιώδης και αποδοτική.

Το ίδιο εγκάρδιες  ήταν και οι συναντήσεις που είχαμε με διευθυντές και προϊστάμενους τμημάτων.

Δύο είναι τα σημεία που νομίζω αξίζει να προταχθούν πριν περάσουμε στην λεπτομερέστερη παρουσίαση του έργου της ΕΜΥ.

– Η ευσυνειδησία και ο επαγγελματισμός με τον οποίο οι άνθρωποι που εργάζονται στην πρόγνωση του καιρού επεξεργάζονται τα διάφορα στοιχεία ώστε να δώσουν το ακριβές καιρικό φαινόμενο αποξενωμένο, όμως, από το στοιχείο της υπερβολής ή της υποβάθμισης.

– Η προσήλωση στο καθήκον τόσο του πολιτικού όσο και του στρατιωτικού προσωπικού της ΕΜΥ. Διότι, πρέπει να ξέρουμε ότι η ΕΜΥ διοικείται από αξιωματικό των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ ο υποδιοικητής είναι πολιτικό πρόσωπο πανεπιστημιακής κατάρτισης.

Όταν φτάσεις  στην πύλη εισόδου, το πρώτο πράγμα που αντιλαμβάνεσαι είναι ότι εισέρχεσαι «στα άδυτα των αδύτων». Ταυτότητες, υπηρεσιακά σημειώματα, τηλεφωνήματα, κάρτα επισκέπτη. Και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Η ΕΜΥ δεν… προστατεύει μόνο την εκδρομή μας.

Η ιστορία και το έργο της ΕΜΥ

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) ιδρύθηκε το 1931 στο χώρο του τότε νεοσύστατου Υπουργείου Αεροπορίας με κύρια αποστολή τη μετεωρολογική υποστήριξη των φορέων της Εθνικής Άμυνας και της Εθνικής Οικονομίας της Ελλάδος η οποία, ως κατ΄εξοχήν γεωργική χώρα (ήταν κάποτε) ο καιρός είχε ιδιαίτερη σημασία για την οικονομία της.

Η ΕΜΥ, έχει αναπτύξει Δίκτυο Μετεωρολογικών Σταθμών -Αυτόματων και Συμβατικών- έχει οργανώσει και λειτουργεί το Τμήμα Προγνώσεων Καιρού και την Μετεωρολογική Σχολή της ΕΜΥ, ενώ στο χώρο της Διεθνούς Συνεργασίας έγινε μέλος του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) και άλλων διεθνών οργανισμών.

Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η ΕΜΥ, αρχικά μέσα στο χώρο του Υπουργείου Αεροπορίας και στη συνέχεια του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, σχεδίασε και υλοποίησε την αναδιοργάνωσή της, τον εκσυγχρονισμό του τεχνολογικού της εξοπλισμού και την ανάπτυξη συνεργασιών με Διεθνείς Οργανισμούς.

Ίδρυσε νέους Μετεωρολογικούς Σταθμούς Επιφανείας και Ανώτερης Ατμόσφαιρας, Μετεωρολογικά Γραφεία στα αεροδρόμια της χώρας μας, αναδιοργάνωσε τον τομέα της πρόγνωσης με την ίδρυση Μετεωρολογικών Κέντρων και προέβη σταδιακά στον εκσυγχρονισμό του τηλεπικοινωνιακού της συστήματος.

Σήμερα, είναι μέλος  του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπροθέσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF) και της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Εκμετάλλευση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων.

Υποστηρίζει αποτελεσματικά τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες για παροχή μετεωρολογικής υποστήριξης στους τομείς της Εθνικής Άμυνας της Εθνικής Οικονομίας και των γενικότερων δραστηριοτήτων του κοινωνικού συνόλου. Αυτή, άλλωστε, είναι η αποστολή της.

Μετεωρολογικός κλωβός

Είπαμε πιο πάνω για το μικτό προσωπικό.  Πράγματι είδαμε και αξιωματικούς και πολίτες. Μάθαμε ότι οι Αξιωματικοί Μετεωρολόγοι είναι απόφοιτοι της Σχολής Ικάρων, ενώ οι Πολιτικοί υπάλληλοι είναι πτυχιούχοι Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Επιπλέον, υπάρχει στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό ενημερωτών και παρατηρητών Μετεωρολόγων δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τέλος υπάρχει στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό άλλων ειδικοτήτων (διοικητικό-οικονομικό-τεχνικό) για την γενικότερη υποστήριξη της Υπηρεσίας.

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία διοικείται από ανώτατο Αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας ειδικότητας Μετεωρολόγου και εφόσον δεν υπάρχει σε αυτό το βαθμό Αξιωματικός Μετεωρολόγος, η θέση μπορεί να καλυφθεί από ανώτατο Αξιωματικό ειδικότητας Ιπταμένου ή Μηχανικού. Ο Υποδιοικητής της ΕΜΥ είναι Πολιτικός Υπάλληλος Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης ειδικότητας Μετεωρολόγου.

Έγιναν κάποιες προσπάθειες να καταστεί ιδιωτικός φορέας η ΕΜΥ. Ωστόσο η φύση της δουλειάς που εκεί επιτελείται πιστεύουμε ότι δικαιολογεί το δισυπόστατο των εργαζομένων.

Κάθε ένας αντιλαμβάνεται τι σημαίνει η παροχή αξιόπιστων μετεωρολογικών παρατηρήσεων και μετεωρολογικών προγνώσεων προς την εθνική και διεθνή αεροναυτιλία και η έγκαιρη προειδοποίηση για έκτακτα καιρικά φαινόμενα. Τι αξία έχει η παροχή πλήρους αεροναυτικής ενημέρωσης, σύμφωνα με όσα απαιτούν οι ενδιαφερόμενοι που απευθύνονται στην ΕΜΥ και οι προδιαγραφές των Διεθνών Οργανισμών.

Περάσαμε στο τμήμα όπου συντελείται η συστηματική παρακολούθηση των διεθνών προδιαγραφών και εξασφάλιση της εφαρμογής τους εντός της Υπηρεσίας η μελέτη και η επιστημονική έρευνα των ατμοσφαιρικών παραμέτρων και των φαινομένων που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα, σε συνεργασία με τους εθνικούς φορείς έρευνας. Που γίνεται η ανάπτυξη λογισμικού που να καλύπτει τις λειτουργικές ανάγκες της Υπηρεσίας.

Οι βασικές διευθύνσεις της ΕΜΥ που επισκεπτήκαμε είναι η Διεύθυνση Κλιματολογίας και Εφαρμογών, η Διεύθυνση Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών και φυσικά το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο. Εντυπωσιαστήκαμε όταν μπήκαμε στο υπερσύγχρονο χώρο όπου στεγάζονται ο υπερυπολογιστής και τα λοιπά πληροφοριακά συστήματα καθώς και τα δορυφορικά συστήματα και ένα σύστημα καταγραφής κεραυνών. Κάθε μία από τις διευθύνσεις αυτές είναι σημαντική στο τομέα ευθύνης της.

Αυτόματος Μετεωρολογικός Σταθμός

Το Εθνικό Μετωρολογικό Κέντρο (ΕΜΚ)

Εδώ, πραγματικά, χτυπά η καρδιά των προγνώσεων Καιρού. Ο καλός ή ο κακός μας ο καιρός, εδώ φτιάχνεται, τρόπος του λέγειν. Η σωστή εκτίμηση των διαφόρων φαινομένων, των ανέμων κλπ. προσδιορίζουν το είδος του καιρού που ανάλογα με την εποχή, π.χ. άνοιξη, είναι ευμετάβλητος και, επομένως, δύσκολη η ακριβής πρόγνωσή του. Το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο, που συνδέεται άρρηκτα με την πρόγνωση, είναι αυτό που δίνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία στην γεωργία ώστε να γνωρίζει ο αγρότης πότε θα οργώσει, πότε θα σπείρει και πότε θα θερίσει.

Ρωτήσαμε πόσες μέρες είναι ασφαλής μια πρόγνωση και ο Διευθυντής του ΕΜΚ κ. Αντώνης Λάλος μας είπε ότι μέχρι τρεις ημέρες η πρόβλεψη μπορεί να είναι πραγματική. Μετά την Τρίτη ημέρα λιγοστεύουν οι πιθανότητες να έχουμε μία σωστή πρόβλεψη. Γι΄αυτό, όσοι προσπαθούν να σας αποτρέψουν από κάτι που σχεδιάζετε να πραγματοποιήσετε σε δύο ή τρεις εβδομάδες αργότερα, και σας φέρουν εμπόδιο τον καιρό, μάλλον αγνοείστε τους…

Είδαμε το Διευθυντή της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της ΕΜΥ, τον Σμήναρχο Ιωάννη Γεωργίου. Απλός, καταδεκτικός και… προσγειωμένος στα προβλήματα της Υπηρεσίας και του προσωπικού της που και αυτό, όπως και κάθε άλλης υπηρεσίας, δημόσιας ή ιδιωτικής, έχει συναισθανθεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.

Μάλιστα το προσωπικό της ΕΜΥ αντιμετωπίζει και ένα πρόσθετο πρόβλημα. Να μετακινηθεί η Υπηρεσία από το Ελληνικό σε άλλη περιοχή, γεγονός που, αν συμβεί, θα τους δυσκολέψει τη ζωή την οποία έχουν οργανώσει χρόνια τώρα σε μια λογική ακτίνα από τη σημερινή έδρα της ΕΜΥ… Ως αιτία της πιθανής μετακίνησης προβάλλεται η αξιοποίηση ολόκληρης της τεράστιας έκτασης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού με τη δημιουργία εμπορικών κέντρου, ίσως τμήματος πάρκου ή και όποιων άλλων μελλοντικών χρήσεων.

Δέος μας έπιασε στο δωμάτιο με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Δεν είναι μόνον η πλησμονή, ο καταμερισμός και η διασύνδεση που σε καθηλώνει. Είναι και το γεγονός ότι εκεί βρίσκεσαι κυριολεκτικά στην καρδιά της χώρας. Ό,τι βλέπεις να λειτουργεί γύρω σου, εξασφαλίζει μια ζωτική παράμετρο της καθημερινότητας του Έλληνα πολίτη.

Έξω, στο περίβολο, βλέπει «στημένα» τα διάφορα όργανα με τα οποία μετριέται η ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου, η ποσότητα του βρόχινου νερού, η υγρασία και η εξάτμιση κλπ. Εργαλεία απλά στη σύλληψη και τη λειτουργία τους, με μεγάλη, όμως, σημασία στην πρόγνωση του καιρού.

Με τον πολιτικό Διευθυντή της Διεύθυνσης Κλιματολογίας-Εφαρμογών κ. Νίκο Καραταράκη η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από  την ομογένεια, την ενημέρωσή της και την προσήλωσή της στην μητέρα πατρίδα. Όσα συζητήσαμε είχαν πολύ ενδιαφέρον.

Και μιά και βρισκόμαστε στην ΕΜΥ, ιδού η πρόγνωση των επόμενων ημερών: Καύσωνας, με μεγάλη διάρκεια, έρχεται τις επόμενες τρεις ημέρες, σύμφωνα με τους μετεωρολόγους και οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το θερμόμετρο θα ξεπεράσει και τους 40 βαθμούς Κελσίου. Μιλάμε για την Ελλάδα, φυσικά!

Με αυτά, πήραμε το δρόμο της επιστροφής στα γραφεία της Panhellenic Post.