“Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο”, ένα ντοκιμαντέρ για τον Οικουμενικό Ελληνισμό

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Όπως το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν να φέξει, έτσι και οι πιο σκοτεινές στιγμές της ιστορίας ενός λαού, είναι λίγο πριν αυτός ο λαός, αυτός ο τόπος, ο ελληνισμός σε ό,τι μας αφορά, αναγεννημένος από την τέφρα του βαδίσει ξανά τον ανηφορικό δρόμο της ένδοξης προοπτικής  του.

Αυτός ο παραλληλισμός μας ήλθε στο νου καθώς παρακολουθούσαμε στην φιλόξενη και φιλόλογο αίθουσα του Ιανού, στο κέντρο της Αθήνας, την συνέντευξη Τύπου της προέδρου του Διεθνούς Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Δρ. Ερατώς Πάρη (φωτογραφία) για το ντοκιμαντέρ «Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο», διάρκειας 53 λεπτών,  που θα προβληθεί την Τρίτη 5 Ιουνίου 2012, στις 8 το βράδυ, στην Αίθουσα Παρνασσός. (Πλατεία Γεωργίου Καρύτση 8).

Όταν σε μια εποχή που η Ελλάδα παρουσιάζεται διεθνώς  (όχι δίχως σκοπιμότητα) ως το συνώνυμο της χρεοκοπίας σχεδόν σε όλους τους τομείς, όταν ο απόδημος Ελληνισμός, αυτή η διαχρονική προωθητική δύναμη του Έθνους, μοιάζει να παρατηρεί σαστισμένος και αμήχανος, όταν η πνευματική ελίτ της χώρας μοιάζει να έχει χάσει τον προσανατολισμό της («την πυξίδα χάσαμε, όχι το δρόμο», είπε προλογίζοντας τη συνέντευξη Τύπου ο εκδότης, κ. Βασίλης Χατζηιακώβου,) όταν, λοιπόν, σ΄ αυτή τη χρονική συγκυρία έρχεται μία παραγωγή να αναδείξει τον πολιτιστικό και πολιτισμικό πλούτο του παγκόσμιου ελληνισμού, τότε πράγματι η «ξαστεριά» δεν πρέπει να είναι πολύ μακριά.

Ακούστηκαν πολλά και ενδιαφέροντα από τους ομιλητές που εκτός της κυρίας Πάρη ήταν ακόμη: Ο Ομότιμος καθηγητής γενικής γλωσσολογίας, Δρ. Χρήστος Κλαίρης, , Σορβόννη (Παρίσι-Γαλλία), ο Χρήστος Ελματζιόγλου, παραγωγός, Τηλεοπτικές Επιχειρήσεις ΑΒΕΕ και  ο Ομότιμος καθηγητής Ανωτάτης Σχολής Ευελπίδων κ. Σάββας Σπέντζας.

Από τους ομιλητές τονίστηκε η καθοριστική συμβολή των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών οικογενειών, των Φαναριωτών, αλλά και των άλλων ακμαζουσών τότε ελληνικών παροικιών της Σμύρνης κλπ., στην διάπλαση και την οικουμενικότητα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η συμμετοχή τους στην προσπάθεια για απόκτηση μιας ευρωπαϊκής διεθνοποιημένης ταυτότητας, με τα σημάδια, όμως, ενός  αρχαίου πολιτισμού που κουβαλούσε ανά τους αιώνες.

Ακούστηκαν και εξηγήθηκαν πολλά ενδιαφέροντα –κάποια και γνωστά πράγματα, όπως π.χ. ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει η οφειλόμενη αναγνώριση και υποστήριξη του έργου-. Το ντοκιμαντέρ, αξίζει να σημειωθεί, ότι έχει γυριστεί στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα, στη Μασσαλία, στο Παρίσι, στην Αλεξάνδρεια, στη Χίο, στο Κάϊρο, στο Βουκουρέστι, στη Βομβάη, στην Καλκούτα και σε άλλα μέρη. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για ένα σύγχρονο ταξίδι που ιχνηλατεί την πορεία των μεταβυζαντινών οικογενειών.

Το πρωτότυπο σενάριο του φιλμ βασίστηκε στη δεκάχρονη επιστημονική έρευνα της Δρ. Δρ. Ερατούς Πάρη, Προέδρου του Κέντρου, απόσπασμα του βιβλίου της «Μασσαλία και Ελληνισμός» (19ος και αρχές 20ου αιώνα) που παρουσιάστηκε, τον Ιούνιο του 2009 ως δεύτερη διατριβή, στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, Παρίσι. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει το 2012 από την Ακαδημία Αθηνών. Η διανομή του θα γίνει σε όλο τον ελληνόφωνο και γαλλόφωνο κόσμο.

Η παραγωγή τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και τις ευλογίες του οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ενώ στο ντοκιμαντέρ γίνεται εκτενής αναφορά στις οικογένειες Μαυροκορδάτου, Καντακουζηνού, Μπενάκη, Ζαΐμη, Ροδοκανάκη, Μελά, Ζαρίφη και Ζαφειροπούλου, τα «ΖΖ», σήμα ευμάρειας των «Πολίτικων» οικογενειών (στη Μασσαλία, Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια κτλ.) καθώς και στις δραστηριότητές τους στους τομείς των τραπεζών, της βιομηχανίας, του εμπορίου, των φιλανθρωπικών έργων, στην τέχνη και στα γράμματα.

Μετά την Αθήνα θα ακολουθήσουν προβολές στο Σακραμέντο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και στο Βανκούβερ του Καναδά.

Τέλος,, το κανάλι, ΣΚΑΙ, θα παρουσιάσει το 2013, 8 επεισόδια 30 λεπτών για τις μεταβυζαντινές οικογένειες ή Φαναριώτες ανά τον κόσμο εφόσον βρεθούν οι οικονομικοί πόροι της παραγωγής.  Η νέα παραγωγή των 8 ημίωρων επεισοδίων έχει επίσης τον προσωρινό τίτλο: «Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο».

*Φωτογραφία πρώτης σελίδας, Ιωάννης Καρατζάς.