Κροκόδειλος Κλαδάς – Μυθιστορηματική Βιογραφία (Μέρος Γ’-τελευταίο)

 

Του  Μιχαήλ Κοκκινάρη.

 

Η ζωή, η δράση και ο ηρωικός θάνατος ενός ανθρώπου, που  η μνήμη του δεν οριοθετείται ούτε από τη γοητεία του μύθου.

Μέρος Γ’ Τελευταίο

5.Οι τραγικές συνέπειες της επανάστασης

        «Σύρε πουλί στον κύρη μου.Δώκε τα χαιρετίσματά μου.

       Και μην του ειπείς πως κιότεψα και ράγισε η καρδιά μου!

       Μόν’να του ειπείς πως θα’θελα να’ταν εδώ,σιμά μου».

 Η επανάσταση στην Μάνη προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία στο Σολδάνο Μωχά- μετ τον Πορθητή,ο οποίος τελικά πείστηκε για τις προθέσεις των Βενετσιάνων,όταν πληροφορήθηκε τη σύλληψη της οικογένειας του Κλαδά.

Επειδή όμως οι Τούρκοι πίεζαν να τους παραδοθούν οι συγγενείς του «ρέμπελου»(επαναστάτη),οι Βενετσιάνοι για ν’αποφύγουν αυτή την εξέλιξη μετέφεραν κρυφά στη Βενετία τη Δέσποινα,τους γιούς της και τ’αδέλφια του Κλαδά και τους φυλάκισαν.

Στη συνέχεια συνήλθε στη Βενετία το Συμβούλιο του Επικλήτων για να εξετάσει την κατάσταση στο βραχίονα της Μάνης και τη στάση που θα έπρεπε να τηρήσει η Γαληνοτάτη μπροστά σ’αυτό το δεδομένο.

Παρά το γεγονός όμως ότι το Συμβούλιο διχάστηκε,στο τέλος έβγαλε απόφαση να επικηρύξει τον Κλαδά με 79 ψήφους υπέρ για 10.000 μοθωναϊκά υπέρπυρα και να στείλει τον Αμιράλη Βίκτωρα Σοράντζο να παραλάβει τους τόπους που κάτεχε ο Κλαδάς και να τους παραδώκει στον Τούρκο επικυρίαρχο.

Παράλληλα με εντολή του Σολδάνου Μωχάμετ, ο Αλή Βούμικο,ο μπεηλέρμπεης της Ρούμελης και ο σαντζιάκμπεης του Μωριά,ο Σουλεϊμάν με δέκα χιλιάδες στρατιώτες,τον Ιανουάριο του 1480 επιτέθηκαν εναντίον των επαναστατών.

Παρά τη γενναιότητα του Βούμικο,που ήταν εμπειροπόλεμος στρατιωτικός η ήττα των Τούρκων στο Οίτυλο και οι 700 νεκροί στο πεδίο της μάχης,έδωσαν την εντύπωση σε Τούρκους και Βενετσιάνους ότι η Μάνη θα ήταν το πρώτο έδαφος που θα έμενε ανεξάρτητο από την επιρροή τους!

Ωστόσο οι Τούρκοι γνωρίζουν πολύ καλά πως πρέπει να καταστείλουν με κάθε θυσία αυτή την επανάσταση, αν ήθελαν να εξασφαλίσουν την παραμονή τους σ’όλο το Μωριά.΄Ετσι ενισχύουν τα στρατεύματά τους στην περιοχή και επιχειρούν με συνδυαστικές κινήσεις να πατήσουν την Καστανιά που κάτεχε ο Κλαδάς.

Το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 1480 οι φονικές μάχες που διεξάγονται στην περιοχή εξαντλούν τους επαναστάτες του Κλαδά,ενώ ο νέος σαντζιάκμπεης του Μωριά ο Αχμέτ έφτασε μέχρι την Πιάλα και σκλάβωσε τη μέσα Μάνη.

Η επανάσταση έχει ουσιαστικά τελειώσει.Οι τελευταίοι επαναστάτες έχουν καταφύγει στο φρούριο της Καστανιάς και περιμένουν καρτερικά το τέλος,ενώ ο Κλαδάς έχει διαφύγει,ψάχνοντας διέξοδο στη θάλασσα.

Στο τέλος όμως το μετανιώνει κι αποφασίζει να γυρίσει στην Καστανιά και να πεθάνει κι ο ίδιος μαζί με τους άλλους έγκλειστους στο φρούριο.

Την τελευταία μέρα που κρυβόταν στην άκρα του αη-Αγγέλου,περιμένοντας να κάνει ρεσάλτο σε κάποιο πλεούμενο που θα περνούσε γυαλό-γυαλό, έτσι κι αλλιώς αποφασισμένος να πεθάνει, πρόσταξε να σηκώσουν το φλάμπουρο με το οικόσημό του κι έβαλε φρουρά να το φυλάει.

Μα όταν ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα του και διαλύθηκε το πούσι μπροστά στα  έκπληκτα μάτια των γραικών φανερώθηκαν τα σκαριά από τρεις ναπολιτάνικες γαλέρες,που βρήκανε απάγγειο την περασμένη νύχτα.

Και η έκπληξη όλων ήταν ακόμη μεγαλύτερη όταν στη θέα του οικόσημου των Κλαδάδων ο οφικκιάλιος(αξιωματούχος) που  διαφέντευε τις γαλέρες πρόσταξε ένα απόσπασμα ν’αναζητήσει τον άρχοντα Κλαδά και να του αποδώσει τιμές.

Ετούτος ο οφικκιάλιος ήταν ο μεσσέρε Ιάγκο Βενετσιάνι,κονσολάτος πια στην υπηρεσία του Ρήγα Φερδινάνδου της Νάπολης,που εχθρευόταν θανάσιμα τους Βενετσιάνους.

΄Ετσι εκείνη η παλιά ευεργεσία των Κλαδάδων στην Ελεάνα  Βενετσιάνι και το νόθο γιό του Ιάγκο Ουνυάδη και το μίσος του Ρήγα της Νάπολης για τους Βενετσιάνους έδωσαν την ευκαιρία στον Κλαδά να διαφύγει στην Ιταλία και να συνεχίσει αλλού τη δράση του.

Ωστόσο  ζήτησε διορία να γυρίσει στην Καστανιά και να φυγαδεύσει τους έγκλειστους συντρόφους του κι ανάμεσά τους τη  Βασιλική Δαιμονογιάννη,την παιδούλα που έσωσε κάποτε στο ΄Ελος και τώρα γυναίκα πια την είχε βάλει στην καρδιά του για τη γενναιότητα και το μεγαλείο της ψυχής  της.

‘Ετσι τη νύχτα μεταξύ 9ης και 10ης Απριλίου του σωτήριου έτους 1480,ο Κορκόδειλος Κλαδάς ρίχτηκε στους Τούρκους που πολιορκούσαν την Καστανιά και φυγάδευσε όλους τους συντρόφους του που περίμεναν καρτερικά το τέλος.

΄Υστερα με τις γαλέρες του Βενετσιάνι έφυγε με  τους αρματωμένους του για τη Νάπολη.

6.Η δράση του Κορκόδειλου Κλαδά από τη Νάπολη ως τη Χιμάρα.

Το ηρωικό του τέλος.

«Όταν οι Βενετσιάνοι αρχίνησαν τον πόλεμο κατά των Τούρκων για να προστατέψουν τις κτήσεις τους στην ΄Ηπειρο και το Μωριά,ο Ρήγας της Νάπολης,ο Φερδινάνδος,καταπώς έκρινε το συμφέρον του,συμβούλεψε το γαμπρό του από κόρη,το Σάχη της Περσίας,να συνομολογήσει ειρήνη με το Σολδάνο Μωχάμετ και πρόσπεσε στον Πάπα ν’αφήκει τους εχθρούς του στην τύχη τους.Έτσι σαν γονάτισαν οι Βενετσιάνοι κι έκαναν ειρήνη με το Σολδάνο,για να ξοφλήσουν με τη σειράς τους το χρέος τους στο Ρήγα Φερδινάνδο,υπενθύμισαν στους Τούρκους πως ο Ρήγας της Κωνσταντινούπολης είχε κληρονομικά δικαιώματα στο Βρινδήσιο,τον Τάραντα και τον Υδρούντα.

Για τούτο και ο Μωχάμετ πρόσταξε τον Καπουδάν Πασά να υπάγει στον Αυλώνα και σαν είναι έτοιμος να πατήσει τον Υδρούντα.

 

Σ’αυτή την κρίσιμη στιγμή της ευρωπαϊκής ιστορίας φτάνει στη Νάπολη ο Κορκόδειλος Κλαδάς και παίρνει μέρος στις καταδρομικές επιχειρήσεις κατά των Τούρκων στο Δυρράχιο με τη συμμετοχή και του μεγαλύτερου γιού του Γεώργιου Καστριώτη,του Ιωάννη.

Οι επιχειρήσεις αυτές που ήταν αναγκαίες για να αποκοπούν οι τουρκικές δυνάμεις που κατείχαν τον Υδρούντα από τα κέντρα ανεφοδιασμού τους,στέφονται με απόλυτη επιτυχία και με την επιστροφή των καταδρομέων

αρχίζουν οι ετοιμασίες για την πολιορκία του Υδρούντα.

Ο χειμώνας του 1481 είναι βαρύς για την Ευρώπη αλλά και για την ψυχή του Κλαδά,που ύστερα από τόσα χρόνια δεν έχει ακόμη νέα για την οικογένειά του.

Ωστόσο οι Βενετσιάνοι δεν τον έχουν ξεχάσει.Φυσικά τους έχει εντυπωσιάσει για μια ακόμη φορά η δράση του και σκέπτονται να τον χρησιμοποιήσουν και πάλι για τα σχέδιά τους με αντάλλαγμα την αποκατάσταση της οικογενειάς του και του ίδιου στα αξιώματα που κατείχε.

΄Ενας βενετσιάνος εξπλοράτορας(κατάσκοπος) θα μεταφέρει στη Νάπολη αυτές τις προτάσεις,αλλά θα συναντήσει την επιφυλακτικότητα του πολέμαρχου.

Στο μεταξύ ο Υδρούντας πέφτει στα χέρια του Φερδινάνδου κυρίως με την καταδρομική επίθεση του πολέμαρχου Κορκόδειλου Κλαδά,ο οποίος τιμάται με ισόβια σύνταξη τριακοσίων καρολικών δουκάτων από το Ρήγα της Νάπολης Φερδινάνδο.

Μετά την πολιορκία του Υδρούντα ο πολέμαρχος θα μείνει για λίγο στη Νάπολη,περιμένοντας νέα από τους Βενετσιάνους.Τελικά όμως θα φύγει για τη Χιμάρα για να ενισχύσει τον Καστριώτη,που αγωνίζεται κατά των Τούρκων.

Κι εκεί η δράση του είναι καταιγιστική.Η Χιμάρα και το φρούριο του Πάπαλου καταλαμβάνεται στο όνομα του Ρήγα Φερδινάνδου,όταν ξαφνικά μετακαλείται στη Νάπολη για να δώσει εξηγήσεις στο Φερδινάνδο ότι δε συμμάχησε με τους Βενετσιάνους.

Κι όλα αυτά γιατί στη Νάπολη πιάστηκε ο κατάσκοπος των Βενετσιάνων με τη γραφή της αμνήστευσης που είχε ζητήσει ο πολέμαρχος για να τους εμπιστευθεί.Μετά τις αναγκαίες εξηγήσεις ο Κορκόδειλος Κλαδάς με την αρματωσιά και τους μισθούς του που κέρδισε επάξια,πηγαίνει στη Βενετία να συναντήσει τους δικούς του.

Λίγες μέρες μετά πεθαίνει η γυναίκα του, η Δέσποινα, εξαντλημένη από τις κακουχίες της φυλάκισής της κι ο καπετάνιος για ένα χρόνο ζει στη Βενετία άπραγος κυριευμένος από τις αναμνήσεις της προηγούμενης ζωής του.

Εντωμεταξύ οι αρνητικές εξελίξεις στο Μωριά για τα συμφέροντα της Βενετίας αναγκάζουν τη Γερουσία να σκεφτεί σοβαρά την πλήρη αποκατάσταση του πολέμαρχου και την ανάθεση σ’αυτόν της οργάνωσης ένοπλου αγώνα κατά των Τούρκων.

Ο Κλαδάς καταρχήν αρνείται,γνωρίζοντας ότι οι Βενετσιάνοι δε θα είχαν κανένα δισταγμό να τον προδώσουν και πάλι αν έτσι πρόσταζε το συμφέρον τους,ωστόσο τελικά υποχωρεί,όταν ο Γραμμματέας του Συμβουλίου του λέει εμπιστευτικά ότι στη Μάνη από καιρό πολλοί καπεταναίοι έχουν σηκώσει τ’άρματα κι ανάμεσά τους κάποια Βασιλική Δαιμονογιάννη,που ήταν γνώριμή του από την εποχή της πρώτης ανταρσίας…

Η επιστροφή του στην Κορώνη είναι πληγή που ματώνει.

Ωστόσο ο Κλαδάς θα βρει τη δύναμη ν’ αναλάβει και πάλι δράση οργανώνοντας μεθοδικά ανταρτικά σώματα στον Ταϋγετο,τα οποία  τρομοκρατούν τις τουρκικές φρουρές και προκαλούν σημαντικά προβλήματα

στην τουρκοκρατούμενη Μάνη.

Με τη Βασιλική Δαιμονογιάννη ο πολέμαρχος τελικά συναντήθηκε στην Κοίτα και θυμήθηκαν μαζί τους περασμένους καιρούς και τα γυρίσματά τους.

Τυχαία όμως σε μια αψιμαχία στη Βέργα ο Κορκόδειλος Κλαδάς έπεσε στα χέρια των Τούρκων κι έληξε έτσι με δραματικό τρόπο η ηρωική δράση του πολέμαρχου.

Το δέρμα του το γέμισαν άχυρο οι Τούρκοι και το’στειλαν στην Κωνσταντινούπολη για να’ναι βέβαιος ο Σολδάνος,ο Παγιαζήτ Χαν, πως χάθηκε ο μεγαλύτερος εχθρός του στο Μωριά.

 

«΄Εσβησε ο  Κορκόδειλος  Κλαδάς τον  Οκτώβρη του 1490 κι ο θάνατός του σημάδεψε γραικούς και βενετσιάνους.Ωστόσο έμεινε ο δρόμος που χάραξε απ’τη στιγμή που κράτησε στα χέρια του τη σπάθη.

Κι ήρθανε αρματωλοί αμέτρητοι και πάτησαν στ’αχνάρια του,ώσπου λευτερώθηκε ο τόπος απ’το δυνάστη.

Μοναχά απόμεινε το χρέος στη μνήμη του και τούτο προσπάθησα να ξεπληρώσω με την ιστόρηση που έπλασα.

Αν έσφαλα,ανθρώπινο,ότι ο Κορκόδειλος Κλαδάς ήταν και παραμένει πάνω απ’τα ανθρώπινα μέτρα,που υπάρχουν για να δικαιολογούν την αδυναμία να βάνουμε ορισμένες φορές πάνω απ’την πρόσκαιρη ζωή που ζούμε αρετές όπως είναι η ελευθερία…και να δώκουμε αυτοπροαίρεται και το αίμα μας ακόμη γι’αυτές…»