Το ΣΑΕ, παρελθόν και μέλλον

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Το θέμα του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, είναι σοβαρότερο από ότι  προσδιορίζει η μικρή διεισδυτικότητά του στην Ομογένεια.  (<Το Σ.Α.Ε. ως έχει ο Νόμος δεν εκφράζει “όλες τις δυνάμεις του απανταχού Ελληνισμού”, παρά ένα ποσοστό της ομογένειας στο εξωτερικό, ίσως μικρότερο του 5%>- Σελίδα 5 παρατήρηση 3  Προτάσεις του Προεδρείου του Σ.Α.Ε. για την Τροποποίηση του Nόμου υπ’ Αριθμ. 3480, Οργάνωση, λειτουργία και αρμοδιότητες του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (Σ.Α.Ε.) και άλλες διατάξεις). 

Το θέμα αφορά –πέραν των άλλων παραμέτρων του- και απευθείας τις σχέσεις της Ελλάδας με τον απόδημο Ελληνισμό.  Οι οποίες κακοπαθαίνουν, εξασθενούν και αποσυντονίζονται κάθε φορά που δημιουργούνται προβλήματα  φερεγγυότητας, αξιοπιστίας και συνέπειας στις σχέσεις μητροπολιτικού κέντρου-ομογένειας.  Ως εκ τούτου, θα ανέμενε κανείς τουλάχιστον  μία πιό υπεύθυνη προσέγγιση των ζητημάτων που έχουν ανακύψει τόσο από την πλευρά της ελληνικής Πολιτείας (Υπουργείο Εξωτερικών-Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού) όσο και από πλευράς  προεδρείου ΣΑΕ.

Δυστυχώς, η μέχρι σήμερα εξέλιξη του θέματος μόνο ζημιά προκαλεί, απογοητεύοντας όσους εξακολουθούν –και είναι λίγοι πλέον- να πιστεύουν στην ανάγκη συνένωσης των δυνάμεων του ελληνισμού, όχι μόνον για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, αλλά και  γενικότερα για την επιβίωσή του εν μέσω των καταλυτικών αλλαγών  της παγκοσμιοποίησης,  στο πλαίσιο της  οικουμενικότητας  του ελληνισμού, ως έκφραση συνείδησης υψηλού πολιτισμού.

Η προωθούμενη (;) από το Υπουργείο Εξωτερικών τροποποίηση του Νόμου υπ’ αριθμ. 3480/2006, που διέπει τη λειτουργία του Σ.Α.Ε.,  τείνει να εξελιχθεί σε φαρσοκωμωδία. Ο καιρός, δηλαδή τα χρόνια, περίπου δύο μέχρι σήμερα, περνούν δίχως να έχουμε την πολυμιλημένη «αλλαγή». Τυπικά, το μεν υπουργείο, «οχυρωμένο» πίσω από την εμφανή αδυναμία του προεδρείου του ΣΑΕ να παράξει έργο, το δε τελευταίο, κρυπτόμενο πίσω από την διάφανη σκοπιμότητα του Υπουργείου να κωλυσιεργήσει.

Παρένθεση: Ο Νόμος 3840/2006 που ζητείται σήμερα να  τροποποιηθεί, είχε στηριχθεί σε  έναν άλλο νόμο, τον ιδρυτικό του 1989, βάση του οποίου είχε εκδοθεί  το Προεδρικό Διάταγμα του 1995. Αλλά σε ένα θέμα, όπως είναι ο Απόδημος Ελληνισμός,  όπου απαιτείται εθνική μακροχρόνια στρατηγική, γιατί πρέπει κάθε τρεις και λίγο να αλλάζει ο νόμος; Κλείνει η παρένθεση.

Ωστόσο, το προεδρείο του ΣΑΕ, αποφάσισε, πάλι άκαιρα και πάλι εκ των υστέρων να “δράσει” και αφού προηγουμένως είχε υποστεί την μονομερή, άδικη και αυθαίρετη πρόκληση της  ελληνικής Πολιτείας,  η οποία με «ναπολαιόντια διατάγματα» διέκοψε τη χρηματοδότηση του ΣΑΕ, την οποία, εντούτοις, η ίδια είχε νομοθετήσει. Έτσι, το προεδρείο του ΣΑΕ στις 31 Μαρτίου 2012 υπέβαλε στην Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού ένα θνησιγενές σχέδιο  «Προτάσεις για την τροποποίηση του Νόμου 3480|2006».

Πρόβλημα 1: Το Σχέδιο αυτό, τα πέντε από τα 11 μέλη του προεδρείου του ΣΑΕ  δεν το ενέκριναν. Τρία μέλη του Προεδρείου το αποκήρυξαν εγγράφως, εν μέρει ή εν συνόλω. (Νικολαϊδης, Γκουβέλης, Σαραντοπούλου).  Δύο μέλη (Σαββίδης και Κρίστοφερ) μάλλον δεν το… διάβασαν καν, αφού προτίμησαν να μην παραστούν στην τελευταία (και πολλάκις αναβληθείσα) Συνεδρίαση του Προεδρείου στη Θεσσαλονίκη (30/3/2012)- αν και ο κ. Σαββίδης ευρίσκετο στην Θεσσαλονίκη- Ένα ακόμη μέλος του Προεδρείου, ο κ. Δάγωνας, του Καναδά, είχε διατυπώσει απορίες… Κι όμως, αν στο συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι απαραίτητη η ομοφωνία, σε ποιο θα είναι;

Πρόβλημα 2: Η κυβέρνηση το παρέλαβε 35 μέρες, περίπου, πριν από τις γενικές βουλευτικές εκλογές. Που σημαίνει, το έκλεισε στο συρτάρι και το παρέπεμψε σε μία επόμενη Κυβέρνηση που δεν ξέρουμε ούτε ποια θα είναι, ούτε τι απόψεις θα έχει για το ΣΑΕ, ούτε αν και προς ποια κατεύθυνση θα θελήσει να δρομολογήσει αλλαγές του νόμου.

Στο μεταξύ,  με το «επιχείρημα» ότι «δεν υπάρχουν λεφτά» (!) η κυβέρνηση απέλυσε τις μόνες  τρεις εργαζόμενες στα Γραφεία του ΣΑΕ στη Θεσσαλονίκη τα οποία, πλέον γραφεία, και μέχρις ότου ο κ. Δήμαρχος Θεσσαλονίκης ευαρεστηθεί να υλοποιήσει την προφορική του δέσμευση να βρει 60.000 ευρώ και να τις επαναπροσλάβει με συμβάσεις έργου, είτε θα «κατεβάσουν ρολά» είτε θα λειτουργούν  με αφιλοκερδή προσφορά εργασίας  των υπαλλήλων!

Ο ΥΦΥΠΕΞ κ. Δημ.  Δόλλης, μέσω του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού πρέσβη κ. Παναγιωτόπουλου, που ενήργησε υπηρεσιακά, πρώτα έκοψε την χρηματοδότηση του ΣΑΕ –τους κατέστησε γνωστή την απόφασή του μέσω… επιστολής- και μετά σχεδόν “εκβίασε” τις εξελίξεις απειλώντας πως αν δεν απολύονταν «εδώ και τώρα»  οι κοπέλες-υπάλληλοι, θα έχαναν την αποζημίωσή τους! Δεν εύρισκε πριν ανταπόκριση; Δεν μπορούσε να συνεννοηθεί; Ό,τι και αν συνέβη, η ομογένεια άξιζε και αξίζει καλύτερης αντιμετώπισης από την πατρίδα.

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, κ. Μπουτάρης,  παρά το ότι φαινομενικά  δέχθηκε να παραμείνουν τα γραφεία ΣΑΕ στο κτήριο δωρεάς Μακρίδη, και να συστεγασθούν με υπηρεσίες του Δήμου, (στην  πραγματικότητα  «παράχωσε» το ΣΑΕ, αφού  για να το ανακαλύψεις –στο κτήριό του-  πρέπει να περάσεις από 35 υπαλλήλους του Δήμου!) εντούτοις ενδομύχως φαίνεται ότι ποτέ δεν έπαψε να φλερτάρει με την ιδέα να διώξει το ΣΑΕ από αυτό.  Έτσι, όταν το προεδρείο ευρίσκετο στη Θεσσαλονίκη στο τέλος Μαρτίου, το περιέφερε από κτήριο σε κτήριο προκειμένου να τους… δελεάσει και ενώ, στο μεταξύ, ματαίως τους αναζητούσαν πίσω στο κτήριο Μακρίδη  μέλη της δικομματικής της Βουλής για τον Απόδημο Ελληνισμό…

Έτσι τους περιέφερε και στο κτήριο του Κυβερνείου Καλαμαριάς, στο οποίο ήθελε να εγκαταστήσει το ΣΑΕ, αλλά η ανακαίνιση του οποίου, όπως είπε ο Δήμαρχος Καλαμαριάς, θα κοστίσει 1 εκατ. Ευρώ. Ποιος θα τα πληρώσει; Ασφαλώς όχι η ομογένεια, αν και εκεί θα μπορούσε επιτέλους να βρει στέγη και το προ εξαετίας όνειρο του προέδρου του ΣΑΕ Στέφανου Ταμβάκη για την δημιουργία «Κιβωτού του Ελληνισμού»,  που ακόμη δεν βρήκε το δικό της Αραράτ.

Και ενώ όλα αυτά –και άλλα πολλά- βρίσκονται σκόρπια στα μυαλά και στα χαρτιά των υπευθύνων, το προεδρείο αναζητά τη χρυσή τομή της «ανασύστασης» του ΣΑΕ που φαίνεται –εκ του πονήματος- ότι την βρήκε στην πρόταση να αποκτήσει Νομική Υπόσταση ώστε να μην εμφανίζεται στις περιφέρειές του ως Ελληνικό Ίδρυμα (Foreign Agency).

Αυτός είναι ο ένας, ο «ευπρεπής» λόγος. Ο άλλος, ο «ανομολόγητος» είναι να μπορέσει, ως νομικό πρόσωπο, να βγει στη γύρα και να μαζέψει λεφτά.  Αυτή είναι, άλλωστε, και η μόνη σημαντική αλλαγή που η ελληνική πολιτεία προωθεί. Η αυτοχρηματοδότηση του οργανισμού. Να πάψει, δηλαδή, η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να πληρώνει για τις λειτουργικές δαπάνες του ΣΑΕ. Πώς θα γίνει αυτό;

Το προεδρείο του ΣΑΕ, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της  διακοπής της χρηματοδότησης, υποχρεώθηκε να προτείνει τρόπους που –κατά την εκτίμησή του-  θα του εξασφαλίσουν οικονομικούς πόρους.  Ποιοι είναι αυτοί;  Ας τους δούμε.

Προτείνουν:  «Ο/η Πρόεδρος του ΣΑΕ με τον/την Ταμία και τον/την Γραμματέα να είναι υπεύθυνοι για τη συλλογή οικονομικών πόρων. Οι πόροι μπορούν να προέλθουν από  χρηματικές παροχές ή ιδιωτικές και κρατικές επιχορηγήσεις από την Ελλάδα ή το Εξωτερικό και παραχωρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής προς το Ίδρυμα, καθώς και οι κληρονομίες, κληροδοσίες και δωρεές, οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου, προς αυτό από Ελλάδα ή το Εξωτερικό». Σε απλά ελληνικά, θα βγουν στη ζητιανιά!

Ή θα γίνουν επιχειρηματίες: «Τα μέλη του Προεδρείου του Σ.Α.Ε. δύνανται επίσης να αναζητούν έσοδα από διαφημιστές στην ιστοσελίδα του και στις δράσεις του. Τα μέλη του Προεδρείου σε συνεργασία με τα μέλη του Συντονιστικού Συμβουλίου εκάστης Περιφέρειας δύνανται επίσης να οργανώνουν κατά τακτά διαστήματα fundraisings με ειδικές εκδηλώσεις ή μέσω ΜΜΕ (telemarathon, radiomarathon κλπ)».

Χρειάζεται σοφία για να δει κανείς το μάταιο και το αναποτελεσματικό όλων αυτών των κοινότοπων περί χρηματοδότησης εισηγήσεων; Θα αποτύχουν, όπως απέτυχε και το πείραμα με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Εάν θέλουν (όσοι το θέλουν) ΣΑΕ, θα πρέπει να αντιληφθούν ότι ένα σημαντικό μέρος των λειτουργικών εξόδων καθώς και το κόστος ορισμένων προγραμμάτων, θα πρέπει να συνεχίσει να το καλύπτει το ελληνικό κράτος. Με άλλες, όμως, δικλείδες ασφαλείας ως προς τις δαπάνες, την εκταμίευση και τον οικονομικό απολογισμό. Τα υπόλοιπα έξοδα (μετακινήσεις, e-learning κλπ. θα μπορούσαν ενδεχομένως να προέλθουν από δωρεές πλουσίων ομογενών, ή την συνδρομητική συνεισφορά των μελών του.  Διαμονή, ξενοδοχεία, σίτιση, θα μπορούσαν να καλύπτονται από χορηγίες για τις Συνελεύσεις.

Διαφορετικά, το ΣΑΕ θα πρέπει να μεταβληθεί σε «πολυεθνική» εταιρεία  η οποία θα κατασπαταλά το χρόνο της στο να βρίσκει έσοδα και μόνο θέματα ομογένειας δεν θα προωθεί. Αλλά, σε μία τέτοια περίπτωση, τι ανάγκη έχει την όποια ελληνική κυβέρνηση; Μόνο για να του «επιβάλλουν» πράγματα;

Ο μύθος «αν μπορεί η ομογένεια να χρηματοδοτήσει μία οργάνωσή της», καλλίτερα ας εκλείψει.  Αν πρόκειται να διατηρηθεί, τότε ας αφεθεί ελεύθερη η Ομογένεια να επιλέξει εκείνη τη μορφή, την συγκρότηση και την στελέχωση της οργάνωσης που η ίδια θα αποφασίσει ότι χρειάζεται.

Αφήνω ασχολίαστη την «εξασφάλιση» που υποτίθεται ότι προσφέρει η εισήγηση-πρόταση του προεδρείου του ΣΑΕ για τη διαχείριση των χρημάτων (από όπου εν πάση περιπτώσει κι αν τα βρίσκει):  «Η  λειτουργία του Ταμείου γίνεται με απόλυτη διαφάνεια δημοσιεύοντας κατά καιρούς προϋπολογισμούς, έσοδα, δαπάνες και χορηγίες».

Και κάτι τελευταίο: Ας έχουν υπόψη τους οι έχοντες λόγο στην υπόθεση, πως αν το ΣΑΕ διαλυθεί, “ούτε σε 400 χρόνια δεν πρόκειται να ξανα-οργανωθεί¨, όπως είπε πολιτικός παράγοντας με γνώση και άποψη στα ομογενειακά.

* Η φωτογραφία, είναι από παλιότερη επίσκεψη του Δικτύου Νεολαίας του ΣΑΕ στο νέο Μουσείο Ακρόπολης. Φωτογραφία Eurokinissi.