Κάλπες σε κλίμα έντασης και ξενοφοβίας στην Ιταλία

Αθήνα.- Πριν από τις εθνικές εκλογές της Κυριακής, η ξενοφοβική, ρατσιστική ρητορική κυριαρχεί σε μια διχαστική προεκλογική εκστρατεία στην Ιταλία. Τα πράγματα πήραν μια ακόμα πιο τοξική τροπή, όταν ο 28χρονος Λούκα Τραΐνι τραυμάτισε έξι αφρικανούς μετανάστες σε μια ρατσιστική επίθεση με πυροβολισμούς στην πόλη Ματσεράτα.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Βήματος»,  ο Τραΐνι ήταν υποψήφιος στις τοπικές εκλογές πέρυσι με τη Λέγκα του Βορρά, ένα από τα δύο ακροδεξιά αντιμεταναστευτικά κόμματα που αποτελούν μέρος ενός συνασπισμού με επικεφαλής το Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Τόσο η Λέγκα όσο και ο μικρότερος σύμμαχός του, οι Αδελφοί της Ιταλίας, κάνουν εκστρατεία με σύνθημα «Πρώτα οι Ιταλοί», στοχεύοντας τους 600.000 μετανάστες που έφτασαν στις νότιες ακτές της Ιταλίας τα τελευταία τέσσερα χρόνια, για να σωθούν από τον πόλεμο, τη φτώχεια και την καταπίεση. Για τους πιο παλιούς μετανάστες η αυξανόμενη εχθρότητα προς τους ξένους είναι μια βαθιά καταθλιπτική εξέλιξη μετά από χρόνια σταδιακής ενσωμάτωσης.

Η αλλαγή στο συναίσθημα απέναντι στους μετανάστες πηγαίνει πίσω στο 2007, όταν ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση. «Οταν οι Ιταλοί τα πάνε καλά, όταν έχουν χρήματα και δουλειά, δεν ανησυχούν για τους μετανάστες. Αλλά όταν υποφέρουν, ψάχνουν κάποιον να κατηγορήσουν και οι ξένοι είναι τα εύκολα θύματα» λέει ένας μετανάστης από την Αφρική που ζει στην Ιταλία από τη δεκαετία του 1980.

Το βάθος της αυξανόμενης εχθρότητας φάνηκε καθαρά τον Δεκέμβριο του 2011, όταν ένας οπαδός της νεοφασιστικής οργάνωσης CasaPound άνοιξε πυρ σε δύο κεντρικές αγορές στη Φλωρεντία, σκοτώνοντας δύο πλανόδιους πωλητές από τη Σενεγάλη και τραυματίζοντας άλλους τρεις προτού στρέψει το όπλο στον εαυτό του. Ενας από τους επιζώντες έχει μείνει παράλυτος από τον λαιμό και κάτω.

Το πολιτικό κλίμα εκείνη την εποχή ήταν τόσο έντονο όσο σήμερα: η αύξηση στη ροή των μεταναστών λόγω της Αραβικής Ανοιξης είχε αρχίσει νωρίτερα εκείνη τη χρονιά και η Ιταλία ήταν σε κυβερνητική κρίση, αφού ο Μπερλουσκόνι είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί από πρωθυπουργός εν μέσω της μεγάλης κρίσης χρέους.

Αλλοι χρονολογούν την αλλαγή από το 1994. Ηταν η χρονιά που ο Μπερλουσκόνι κατέλαβε για πρώτη φορά την εξουσία, με έναν συνασπισμό που απαρτιζόταν από τη Λέγκα του Βορρά και την Εθνική Συμμαχία, ένα κόμμα που είχε ξεπηδήσει από το μεταφασιστικό Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα. Η Εθνική Συμμαχία έγινε αργότερα το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας.

Το Griot, ένα ιταλικό ηλεκτρονικό περιοδικό που γιορτάζει τον αφρικανικό πολιτισμό και τη δημιουργική ποικιλομορφία, έγραψε ότι η επίθεση στη Ματσεράτα προκαλεί φόβους όχι μόνο για τους μετανάστες αλλά και για την ιταλική κοινωνία ως σύνολο.

«Η εκστρατεία αυτή βοήθησε την προώθηση των θέσεων ακροδεξιών κομμάτων και έθεσε ένα προηγούμενο που θα είναι πολύ δύσκολο να διορθωθεί. Φοβόμαστε για αντίποινα εναντίον των πρόσφατων μεταναστών αλλά και εναντίον εκείνων που γεννήθηκαν εδώ ή ζουν εδώ επί πολλά χρόνια» γράφει το περιοδικό.

Τα μέσα κοινωνικά δικτύωσης βοήθησαν στην ενίσχυση της τοξικότητας της εκστρατείας. Τον Ιανουάριο, ο Ατίλιο Φοντάνα, υποψήφιος της Λέγκας για κυβερνήτης της Λομβαρδίας, υποστήριξε ότι η εισροή των μεταναστών απειλεί να εξαλείψει τη «λευκή φυλή μας».

Αλλο ενδεικτικό περιστατικό είναι η φωτογραφία ενός μαύρου επιβάτη σε ένα τρένο από τη Ρώμη προς το Μιλάνο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Facebook, με ένα μήνυμα που ισχυριζόταν ότι είχε επιβιβαστεί χωρίς εισιτήριο. Ο άνδρας κατηγορήθηκε ότι δεν μπορούσε να μιλήσει ιταλικά και ότι δεν είχε «χρήματα και καμία αποσκευή» μαζί του. Η ανάρτηση κυκλοφόρησε γρήγορα προτού εμφανιστεί ένας ελεγκτής για να επιβεβαιώσει ότι ο εν λόγω επιβάτης είχε έγκυρο εισιτήριο.

Υπάρχουν πέντε εκατομμύρια άνθρωποι αλλοδαπής καταγωγής που έχουν είτε ιταλική ιθαγένεια είτε άδεια παραμονής στη χώρα.