Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος μιλά για την 43η Κληρικολαϊκή

Αποκλειστική συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου Αμερικής στην Greek News – Μιλά για την πορεία της Αρχιεπισκοπής και το σύνθημα της συνέλευσης «Είστε η φωνή του Χριστού σ’ ένα μεταβαλλόμενο κόσμο»

Νέα Υόρκη.- Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζουπανιώτη

Πραγματοποιείται από τις 3-8 Ιουλίου, στο Νάσβιλ του Τενεσί, η 43^η Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, η ένατη από την τοποθέτηση στο θρόνο ως προκαθημένου της του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου. Σύνθημά της «Είστε η φωνή του Χριστού σ’ ένα μεταβαλλόμενο κόσμο». Ένα σύνθημα, που όπως ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος, στη συνέντευξη που παραχώρησε προς την Greek News, έχει διατυπωθεί υπό τη μορφή θετικού λόγου κι όχι προστακτικού.

«΄Όχι πως «πρέπει, ή οφείλετε να είστε η φωνή του Χριστού», αλλά ότι «είστε», κατά το μοντέλο του «υμείς εστέ το φως του κόσμου» ((Ματθ. 5,14)). Και συνεχίζει «οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν …» (Ματθ. 5,16), δηλαδή, να λάμψει το φως».

Είναι λοιπόν ένα δεδομένο και είναι αυτό το πρώτο βιβλικό χωρίο που το υποστηρίζει. Αλλά, πιο πολύ είναι το άλλο χωρίο, «καθὼς ἀπέσταλκέν με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς..» (Ιωαν, 20,21). Είμαστε δηλαδή η άμεση συνέχεια του έργου που έκανε ο Χριστός.

Αυτές είναι οι δύο βασικές ιδέες από την Καινή Διαθήκη και καλύπτουν το πώς για να είσαι η φωνή του Χριστού είναι ανάγκη να Τον ξέρεις, να μιλάς τη γλώσσα του Χριστού και να χρησιμοποιείς ένα λόγο που έχει αποτέλεσμα.

Πρόκειται για ένα σύνθημα το οποίο μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε πολύ μεγάλη εμβάθυνση και να το υλοποιήσουμε σε συγκεκριμένα προγράμματα»

Ερ. Η προηγούμενη τριλογία στις κληρικολαϊκές συνελεύσεις είχε περισσότερο σχέση με την οικογένεια. Σα να λέμε, κλείσαμε αυτό τον κύκλο, του πώς πρέπει να είναι η Ορθόδοξη οικογένεια σε σχέση με την Εκκλησία και τώρα βγαίνουμε στην κοινωνία. Αυτό είναι το σκεπτικό;

Απ. Ναι, έτσι είναι. Θα βγούμε έξω ως οικογένεια, ως ενορία, ως άτομα, αλλά θα βγούμε έξω, γιατί η φωνή του Χριστού είναι προς τα έξω και μάλιστα ηχηρή. Αυτό είναι σημαντικό και θα υπάρξουν προγραμματικά αποτελέσματα αυτής της ιδέας. Θέλουμε να κάνουμε μία προσπάθεια, αυτού που στην Ελλάδα στα χρόνια του μεσοπολέμου ονομάστηκε «εσωτερική ιεραποστολή». Η οποία είναι μεν προς τα έξω, αλλά εκεί έξω βρίσκεται ένας αριθμός δικός μας ανθρώπων οι οποίοι δεν συνδέονται. Έχουμε τέσσερεις λειτουργίες την Κυριακή των Βαΐων, όμως πού είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι τις άλλες Κυριακές; Αν αυτοί οι άνθρωποι δεν συνδεθούν, η επόμενη γενεά είναι συζητήσιμο πού θα βρίσκεται.

Στην Ελλάδα συμβαίνει αυτό, γιατί είναι μια Ορθόδοξη χώρα. Όταν έχεις μια ενορία με 40.000 κόσμο και την Κυριακή είναι στην εκκλησία 800, δεν σημαίνει ότι οι άλλοι δεν είναι εκεί. Εκεί είναι, τα παιδιά τους βαφτίζονται, υπάρχει μία συνέχεια. Εδώ θα υπάρξει συνέχεια γι’ αυτούς που έχουν αποσυνδεθεί; Είναι λοιπόν μεγάλο θέμα. Είναι προς τα έξω, είναι πρώτα γι’ αυτούς κι έπειτα για όλους τους άλλους.

Ερ. Αν μου επιτρέπετε, στον ευαγγελισμό και στην ιεραποστολή, είναι η Εκκλησία που πηγαίνει στον κόσμο κι όχι το αντίστροφο.

Απ. Ακριβώς Υπάρχει πολύ βιβλικό υλικό για το θέμα. Υπάρχει ένα κείμενο από το Βιβλίο της Αποκαλύψεως, όπου ο Θεός μιλά μέσω μηνυμάτων προς τους επισκόπους των 7 Εκκλησιών της Μικράς Ασίας. Στους Φιλαδελφείς λέγει, ξέρω που είσαι και τι κάνεις, αλλά σου λέω «ἰδοὺ δέδωκα ἐνώπιόν σου θύραν ἠνεῳγμένην, ἣν οὐδεὶς δύναται κλεῖσαι αὐτήν», δηλαδή σου έδωσα μια ανοιχτή πόρτα, κανείς δεν μπορεί να σου την κλείσει, βγες έξω και κάνε τη δουλειά σου.

Είναι η ιδέα της ανοιχτής θύρας προς τα έξω.

Ερ. Που σημαίνει ότι ζώντας σ’ αυτή την κοινωνία χρειάζεται να γίνουμε πιο ελκυστικοί και να έχουμε ανοιχτή την πόρτα μας. Ισως χρειάζονται και περισσότερες πόρτες, αφού η Εκκλησία δρα σε πολλούς τομείς ….

Απ. Το θέμα είναι ότι βγαίνουμε από την «κεντρική μας πόρτα» και στη συνέχεια έχουμε έναν τεράστιο ανοιχτό χώρο. Βεβαίως εμείς έχουμε το μεγάλο πλεονέκτημα ότι η ιεραποστολή μπορεί να γίνει όπως είμαστε, διότι και μόνο στη Νέα Υόρκη έχουμε κοινότητες από 198 έθνη, σε σύνολο 206. Άρα έχουμε την ευκαιρία.

Ερ. Επομένως, ήδη είπατε πως θα πρέπει οργανωτικά να προβούμε στις αναγκαίες προσαρμογές για να ανταποκριθούμε.

Απ. Απολύτως. Αλλά θέλει και σχετική εκπαίδευση. Όταν πρόκειται να κινηθείτε και να μιλήσετε για Ορθοδοξία σ’ έναν μη Ορθόδοξο, πρέπει να γνωρίζεις τι θα πεις. Υπάρχει ο εύκολος τρόπος μιας φτηνής προπαγάνδας, που κάποιος σε πιάνει στο δρόμο και σου λέγει «εσύ πιστεύεις στο Χριστό, να έρθεις μαζί». Κι όταν τον ρωτάς «εσύ ποιος είσαι», σου λέγει «Μάρτυρας του Ιεχωβά».

Η δική μας ιδέα είναι να μοιραζόμαστε αυτό που έχουμε, το οποίο είναι πάρα πολύ σπουδαίο. Αν δεν το θέλει ο άλλος, με γειά του…. Όμως έχουμε κάτι πολύ σπουδαίο να δώσουμε.

Ερ. Σε μια περίοδο που γίνεται προσπάθεια ενότητας των Ορθοδόξων παγκοσμίως –  το ίδιο κι εδώ στην Αμερική –στους Ελληνορθόδοξους της Αμερικής υπάρχει το ζήτημα της διατήρησης της ελληνικής γλώσσας, κουλτούρας κλπ. Μήπως πριν κάνουμε πολλά ανοίγματα προς τα έξω είναι ανάγκη να ενισχύσουμε τα δικά μας εθνικο-θρησκευτικά χαρακτηριστικά;

Απ. Το «πριν» έχει περάσει, διότι είμαστε χρόνια εδώ. Γιορτάσαμε πέρυσι την επέτειο των 150 χρόνων της πρώτης (τυπικά) κοινότητας, στη Νέα Ορλεάνη. Δεν είμαστε καινούργιοι. Αν δεν το κάναμε ως τώρα, πότε θα το κάνουμε; Έπρεπε να γίνει ήδη. Το μέρος που λέγεται ότι «είστε η φωνή του Χριστού», δεν μπορείτε να είστε η φωνή του Χριστού αν δεν δίδετε τον Χριστό ακέραιο και πλήρη.

Ερ. Ας το θέσω διαφορετικά. Να συνοδευτούν αυτά τα στοιχεία, γιατί πάντα υπάρχει ο φόβος της απώλειας τη ταυτότητας. Εσείς προσωπικά μιλήσατε πολλές φορές για το «όγδοο θαύμα».

Απ. Και το λέγω urbi et orbi… Ο πλήρης και γνήσιος Χριστός έχει αυτομάτως οργανικά ενσωματωμένο το στοιχείο της μακράς ιστορίας της Εκκλησίας. Οι πατέρες της Εκκλησίας μιλούσαν κατά βάση ελληνικά. Όλα αυτά είναι οργανικά στοιχεία κι όχι πρόσθετα. Αν είμαστε σωστοί πάνε μαζί, σε μία ισόρροπη κατάσταση κι όχι ως ένα είδος παραληρήματος των Δωδεκαθεϊστών.

Ερ. Στα χρόνια της ποιμαντορίας σας ως Αρχιεπίσκοπος, έχουν τεθεί διάφοροι στόχοι για την Αρχιεπισκοπή μας. Να σημειώσω δύο τωρινούς, τον Άγιο Νικόλαο και το Γηροκομείο. Βλέπουμε όμως ταυτόχρονα μία έντονη κινητικότητα στις Φιλοπτώχους σ’ ολόκληρη την επικράτεια, με προσφορές κι εκτός της κοινότητας. Είστε ικανοποιημένος:

Απ. Έχουν γίνει πολλά και σημαντικά πράγματα και προ του Αγίου Νικολάου. Έχουμε μεγάλο ποσοστό οικοδομήσεως νέων εκκλησιών και το σημαντικό είναι ότι γίνονται με παράλληλο κτίσιμο κοινοτικού χώρου που προϋποθέτει και επιμέρους χώρους για σχολείο, πολιτιστικές κι εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Πολλές από αυτές συμβαίνουν στην περιοχή μας, όπως για παράδειγμα στο Πορτ Ουάσιγκτον, το Σαουθχάμπτον κ.α.

Ταυτοχρόνως, όπως αναφέρατε, έχουμε πλέον μια πολύ δυναμική Φιλόπτωχο, η οποία προσφέρει όλο και περισσότερο.

Ο Άγιος Νικόλαος είναι επίτευγμα από πολλές απόψεις. Για να φτάσουμε στο σημερινό σημείο που οικοδομείται ο ναός, πέρασαν 15 χρόνια δύσκολων αγώνων.

Έχουμε μια σημαντική πρόοδο στο θέμα του υψηλοτέρου μορφωτικού επιπέδου των ομογενών. Τη στιγμή αυτή έχουμε επισήμως το δεδομένο ότι το 47%  του πληθυσμού μας διαθέτει τουλάχιστον ένα πανεπιστημιακό πτυχίο. Επίσης στο επίπεδο των καθηγητών, ερευνητών και προσωπικού στα πανεπιστήμια είμαστε μαζί με τους Εβραίους στην κορυφή. Κάτι που δεν συνέβαινε πριν από 30 χρόνια.

Δεύτερον, έχουμε μία σημαντική πρόοδο στο θέμα του επιπέδου ευημερίας. Το 45% του πληθυσμού μας έχει εισόδημα άνω των 100.000 δολαρίων, το οποίο μας κάνει δεύτερους σε εθνικό επίπεδο μεταξύ των μεγάλων κοινοτήτων, μετά τους Εβραίους αλλά πριν τους Καθολικούς κ.α. Αυτά δείχνουν την δυναμικότητά μας, το ίδιο και η παρουσία δικών μας ανθρώπων οι οποίο είναι πάρα πολύ επιτυχημένοι σε καθαρά επαγγελματικούς τομείς, όπως η ψυχαγωγία, η τεχνολογία, οι επενδύσεις κ.α.

Το κατά πόσο αυτό συμβαδίζει με μία ουσιαστική πνευματική πρόοδο, είναι πολύ δύσκολο να μετρηθεί. Ένα κριτήριο θα μπορούσε να είναι το πού βρισκόμαστε σε επίπεδο προσφοράς κληρικών. Στα χρόνια αυτά είχαμε μία σαφή κάμψη στον αριθμό προσελεύσεως υποψηφίων για ιεροσύνη σε μεγάλες μη Ορθόδοξες ομολογίες. Εμείς δεν είχαμε. Αντίθετα, τα τελευταία 20 χρόνια είχαμε πολύ σταθερή πορεία και η προσέλευση νέων ανθρώπων για να γίνουν κληρικοί ήταν σ’ εμάς σταθερή και μάλλον με αυξητική τάση.

Ερ. Να παρατηρήσω όμως ότι οι ιεροσπουδαστές μας σπουδάζουν σχεδόν δωρεάν χάρη στις υποτροφίες και τις δωρεές. Αλλά και οι μισθοί των κληρικών μας είναι υψηλότεροι από άλλες ομολογίες. Μάλιστα κάποιες κοινότητες βαρυγκωμούν γιατί έχουν να πληρώσουν 150 χιλιάδες για μισθό του ιερέα.

Απ. Γενικώς δεν είναι έτσι και δεν συγκρινόμαστε με μερικές «πλούσιες» μη Ορθόδοξες ενορίες. Πάντως έχουμε αυτή την πρόοδο. Υπήρχαν μεγάλα σεμινάρια, ένα εκ των οποίων (Καθολικό) χτίστηκε στη δεκαετία του ’30 για να στεγάσει 300 υποψηφίους ιερείς. Σήμερα έχει 30. Εμείς δεν έχουμε τέτοιο φαινόμενο και το θεωρώ αντικειμενικά ως δείγμα ύπαρξης πνευματικής ανόδου.

Πολλές φορές λέγονται πολλά και διάφορα, αλλά μεταξύ των νέων ιερέων μας υπάρχουν εξαιρετικά δείγματα ανθρώπων οι οποίοι είναι όντως αφοσιωμένοι. Δεν λογαριάζουν χρηματικές αμοιβές και είναι δοσμένοι 100% στο έργο της Εκκλησίας. Πρόκειται για πάρα πολύ ενθαρρυντικό φαινόμενο και βλέπουμε ότι όπου υπάρχουν αυτοί οι ιερείς αμέσως αλλάζει η εικόνα της κοινότητας. Αλλάζει αριθμητικά – γιατί αρχίζουν οι άνθρωποι να ξαναμαζεύονται λέγοντας «μ’ αυτόν τον ιερέα θα πάω στην εκκλησία».

ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Ερ. Αφού έχουμε τόσους πλούσιους και γενναιόδωρους, πως γίνεται και χάνουμε ελληνικά σχολεία; Τρία έκλεισαν τα τελευταία χρόνια.

Απ. Σε ένα βαθμό είναι σχολεία που δεν υπάρχουν παιδιά. Βέβαια, θα υπήρχε τρόπος να δοθούν λύσεις. Για παράδειγμα, στην περιοχή Νέας Υόρκης βλέπουμε να γειτνιάζουν σχολεία τα οποία δεν μπορούν να έχουν ικανοποιητικό αριθμό μαθητών. Θα είναι υπό πίεση επιβιώσεως. Θα μπορούσαν τα 4 – για παράδειγμα – σχολεία να γίνονταν ένα πρότυπο. Μην ξεχνάτε ότι οι περισσότεροι μαθητές χρησιμοποιούν μέσα μεταφοράς για την μετακίνησή τους και δεν είναι της γειτονιάς.  Όμως υπήρξε η αντίδραση των τοπικών παραγόντων.

Ερ. Δεν υπήρξε όμως κι ο κεντρικός σχεδιασμός για τα θέματα αυτά από την Αρχιεπισκοπή. Γίνεται το κληρικολαϊκό συνέδριο, αλλά στις παρουσιάσεις ποτέ δεν έγινε μία εισήγηση για τις ανάγκες κάθε περιφέρειας. Δηλαδή ένας κεντρικός σχεδιασμός της Αρχιεπισκοπής.

Απ. Υπήρξε μία προσπάθεια, αλλά συνάντησε ατυχώς μία σημαντική δυσκολία στη νοοτροπία του κλειστού ενοριακού χώρου. Αυτό όμως – αφού το θέτετε έτσι – έχω την εντύπωση ότι μπορεί και πρέπει να γίνει. Ένας σχεδιασμός ο οποίος μπορεί να είναι πειστικός ακόμη και για τους πλέον δύσκολους, οι οποίοι δεν μπορούν να σκεφτούν πέραν από την ενορία τους. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, λόγω καταγωγής, η ενορία έχει τοπικιστικό χαρακτήρα. Αλλιώς μία ορθολογική αντιμετώπιση, με στατιστικά και σωστά λογιστικά δεδομένα, θα μπορούσε να γίνει. Γιατί έχουμε τόσους πετυχημένους ομογενείς επαγγελματίες και να μην μπορούμε να έχουμε κι αυτό;

Ερ. Εδώ και πολλά χρόνια, σε επισκέψεις Ελλήνων επισήμων από τον τομέα της Παιδείας, ακούμε να συζητείται το θέμα των δασκάλων. Όμως θα ήταν πολύ εύκολο η Αρχιεπισκοπή που διαθέτει το Ελληνικό Κολέγιο, με ελάχιστες τροποποιήσεις θα μπορούσε να έχει μία ακαδημία και να βγάζει δασκάλους. Ίσως συνδυάζοντάς το και με διοικητικούς υπαλλήλους των κοινοτήτων μας.

Απ. Θα θυμάστε ότι επί χρόνια υπήρχε η Ακαδημία του Αγίου Βασιλείου η οποία λειτουργούσε με ειδικό τρόπο, στον τύπο των διετούς φοιτήσεως παιδαγωγικών ακαδημιών της Ελλάδας. Οι ακαδημίες αυτές έβγαλαν πάρα πολύ καλούς δασκάλους κι η μεταβολή της φοιτήσεως σε 4ετή δεν πιστεύω ότι βελτίωσε το επίπεδο των δασκάλων. Αυτό ήταν ένα έξυπνο σχέδιο, γιατί προσέφερε δωρεάν εκπαίδευση κυρίως σε νέες κοπέλες. Σε κάποιο σημείο, αυτό μεταφέρθηκε στο ελληνικό κολέγιο, καθιστώντας την φοίτηση κολεγιακή. Εδώ έχουμε το πρόβλημα.

Τώρα, αν θέλουμε να δούμε τα πράγματα αντικειμενικά, κάποιος που τελειώνει ένα τέτοιο 4ετές πρόγραμμα μπορεί να μην έχει πλήρη απασχόληση ως δάσκαλος, γιατί δεν έχουν όλες οι κοινότητες πλήρες σχολείο. Από τις 550 κοινότητες, αυτές που έχουν πλήρη σχολεία είναι πολύ λίγες.

Τι θα κάνει λοιπόν αυτός ο απόφοιτος; Κατ’ ανάγκη θα πάει σε ένα πλήρες σχολείο.

Υπήρξε ένα σχέδιο που προχώρησε, για τη δημιουργία διετούς προγράμματος στο Ελληνικό Κολέγιο που θα χρησιμοποιούσε το καθηγητικό προσωπικό του Κολεγίου, με παράλληλη απόσπαση καθηγητών από την Ελλάδα, για να γίνει σωστή δουλειά. Ενώ είχε προχωρήσει, συνέβη η αλλαγή του υπουργού Παιδείας κ. Στυλιανίδη και το πράγμα σταμάτησε.

Και επί Σημίτη είχα συζητήσει το θέμα, όμως μου είπε πως δεν μπορούσε να μου το υποσχεθεί εκείνη τη στιγμή, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων.

Ερ. Γιατί όμως εμείς σήμερα χρειαζόμαστε την Ελλάδα;

Απ. Δεν την χρειαζόμαστε. Την χρειαζόμασταν για να κλείσουμε το θέμα. Αφού όμως είχαν την προθυμία, θα μας βοηθούσαν επί μέρους. Αυτό δεν έγινε. Πρέπει να επανέλθουμε στην ιδέα. Η Αμερική έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα, την ευελιξία σε θέματα τύπου σπουδών. Στη λεγόμενη Γηραιά Ευρώπη, επί αιώνες έχουμε το δίπλωμα του πανεπιστημίου και μετά το διδακτορικό. Η Αμερική έβαλε στη μέση το λεγόμενο Master’s. Στον τομέα των Θεολογικών Σπουδών, μετά το πανεπιστημιακό πτυχίο υπάρχει το τριετές Master’s of Divinity για την ιεροσύνη, το διετές Master’s Θεολογίας (THM), το διδακτορικό Θεολογίας (ΤhD), το SΤΜ κ.α. Υπάρχουν επίσης τα λεγόμενα Certificates. Υπάρχει ευελιξία για τέτοια προγράμματα κι αυτός είναι ο στόχος μας.

Ερ. Απλά οι παλιοί δάσκαλοι συνταξιοδοτούνται, η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα αποσπάσεων, άρα είναι επιτακτικό κάποια στιγμή να ξεκινήσουμε. Πότε θα γίνει αυτό;

Απ. Δεν πρόκειται να σας δώσω πρόχειρη απάντηση. Είναι υπό μελέτη.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ

Ερ. Ένα από τα ζητήματα που είχατε να αντιμετωπίσετε στην αρχή της ποιμαντορίας σας ήταν τα πολλά δικηγορικά έξοδα από μηνύσεις και αγωγές εναντίον κληρικών, για σεξουαλικής υφής υποθέσεις. Τελευταία, με εξαίρεση κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, δεν ακούγονται πολλά. Να υποθέσουμε ότι απέδωσαν τα μέτρα που ελήφθησαν (σεμινάρια, ψυχολόγοι κλπ) και το θέμα έχει σε μεγάλο βαθμό αντιμετωπιστεί;

Απ. Δεν είναι υπόθεσις αλλά βεβαιότης. Τα όσα υπάρχουν τώρα είναι πολύ περιορισμένα και παλαιές υποθέσεις, στα οποία κατ’ ουσία είτε δεν έχουμε ευθύνη, είτε η ευθύνη μας είναι περιορισμένη, γιατί αφορούσαν εποχές που μερικά πράγματα δεν λειτουργούσαν.

Τα μέτρα που έχουμε τώρα είναι πολύ αυστηρά. Καθώς ένα από τα επιτυχημένα μας προγράμματα είναι οι κατασκηνώσεις – θέμα ευαίσθητο που χρήζει προσοχής – με μεγάλο αριθμό παιδιών, τα μέτρα είναι πολύ αυστηρά και προτάθηκαν από τους ίδιους τους υπεύθυνους. Ακόμη κι ο μάγειρος της κατασκηνώσεως να περάσει από έλεγχο. Ελπίζουμε ότι αυτό αποδίδει.

Πάντοτε όμως έχουμε να κάνουμε με το φαινόμενο που λέγεται άνθρωπος, ένα είδος απρόβλεπτο το οποίο δεν ξέρετε ποτέ τι μπορεί να βγάλει. Υπήρχαν περιπτώσεις που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα προέκυπτε τέτοιο πρόβλημα.

Ερ. Υπάρχει «μηδενική ανοχή» (zero tolerance); Και δεν μιλώ μόνο για σεξουαλικής υφής παραπτώματα! Βλέπουμε, πχ να τιμωρείται ιερέας καταδικασμένος για κλοπή με ένα χρόνο αργία και υπερήλικας ιερέας, χήρος, που τύποις παντρεύτηκε, να καθαιρείται.

Απ. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, ο ένας χρόνος έχει σχέση με το χρόνο του δικαστηρίου. Δεν σημαίνει ότι έληξε η υπόθεση. Βαδίζει παράλληλα με τη δικαστική υπόθεση. Το άλλο είναι από εκείνα τα οποία …

Ερ. Για τα σεξουαλικά πάντως, υπάρχει μηδενική ανοχή…

Απ. Μάλιστα. Και όπως είναι διατυπωμένο και όπως εφαρμόζεται.

Ερ. Ποιος ο λόγος που η Κληρικολαϊκή θα είναι φέτος μεγαλύτερης διάρκειας;

Απ. Η Κληρικολαϊκή άρχισε πάντοτε Κυριακή με λειτουργία. Όμως – παρότι την Κυριακή γίνονται κάποιες σημαντικές εκδηλώσεις – επειδή δεν μπορούσαν να παρευρίσκονται όλοι οι ιερείς, κατ’ ουσία ξεκινούσε πάντοτε τη Δευτέρα. Όλα τα χρόνια διαρκούσε μέχρι την Πέμπτη το βράδυ που ήταν το καταληκτήριο δείπνο και την Παρασκευή το πρωί ήταν πάντοτε η συνάντηση των ιερέων μας. Αλλαξε μόνο στις τελευταίες δύο συνελεύσεις. Είδαμε όμως ότι υπήρχε πίεση της διαδικασίας και για το λόγο αυτό επανήλθαμε σ’ αυτό που γινόταν πάντοτε, για να καλύψουμε κάποια πράγματα καλύτερα.